Quy định quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) có địa bàn hoạt động liên xã là các xã liền kề với xã nơi QTDND đặt trụ sở chính thuộc phạm vi một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trước ngày 1-7-2024 là một trong những quy định được cho là không hợp lý trong bối cảnh hiện nay của Thông tư số 29/2024/TT-NHNN.
Trường hợp của QTDND Nhơn Lộc, xã An Nhơn Tây là một ví dụ. Vốn dĩ đơn vị này hoạt động tín dụng tại địa bàn xã Nhơn Lộc (nơi đặt trụ sở chính của QTDND Nhơn Lộc) và 3 xã lân cận: Nhơn Tân, Nhơn Phúc, Nhơn Thọ (cũ).
Hiện nay, xã Nhơn Lộc và Nhơn Tân sáp nhập thành xã An Nhơn Tây, còn xã Nhơn Phúc, xã Nhơn Thọ sáp nhập vào các phường khác nằm gần kề với xã An Nhơn Tây và đều thuộc phạm vi hoạt động của QTDND khác. Đơn vị hành chính thay đổi, phạm vi hoạt động của QTDND Nhơn Lộc bị bó hẹp, đồng thời phát sinh nhiều vấn đề khác.
Bà Đặng Thị Nha - Chủ tịch Hội đồng quản trị QTDND Nhơn Lộc - cho biết: Có rất nhiều người dân, doanh nghiệp tại 2 xã Nhơn Phúc và Nhơn Thọ (cũ) là thành viên đang gửi tiền tiết kiệm và vay vốn tại QTDND Nhơn Lộc. Vì thế, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giới hạn phạm vi hoạt động, đồng thời kèm theo quy định mỗi người chỉ được là thành viên duy nhất của một QTDND khiến chúng tôi mất đi số lượng khách hàng lớn quen thuộc, trong khi họ vẫn muốn gắn bó với chúng tôi.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng của quỹ mà còn hạn chế quyền được tiếp cận vốn của khách hàng. Việc ngừng giao dịch và loại bỏ các thành viên cũ cũng không dễ, vì khách hàng đâu có vi phạm gì. Hơn nữa, họ còn thời hạn gửi tiền tiết kiệm và trả lãi vay tại QTDND Nhơn Lộc.
Thông tư số 29/2024/TT-NHNN quy định mỗi xã, phường chỉ có một QTDND cũng chưa phù hợp với thực tiễn, bởi sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều địa phương có đến 2, thậm chí 3 QTDND cùng hoạt động.
Trong khi đó, NHNN cũng chưa có hướng dẫn cụ thể việc để cho các QTDND hoạt động như cũ tồn tại hay phải sáp nhập hoặc giải thể bớt QTDND trên cùng một xã, phường nhằm đảm bảo quy định nói trên.
Bà Phan Như Bích Vân - Giám đốc Quỹ TDND Nhơn Thành (phường An Nhơn Bắc) cho biết: Ngoài QTDND Nhơn Thành, hiện trên địa bàn phường còn có QTDND Nhơn Hạnh. Trong khi chờ chỉ đạo từ NHNN, cả 2 QTDND vẫn duy trì hoạt động tín dụng tại địa bàn các xã, phường cũ. Hiện phương án của QTDND Nhơn Thành cũng đang được nhiều QTDND trên địa bàn tỉnh áp dụng.
Ngoài ra, việc NHNN quy định QTDND yêu cầu người vay vốn phải kê khai thông tin của những người có liên quan, bao gồm vợ, chồng, con cái và cả anh chị em ruột ở 2 bên nội, ngoại cũng khó khả thi, là rào cản lớn đối với hoạt động của QTDND.
Đặc biệt đối với những khách hàng có nhu cầu vay vốn, có phương án đầu tư cụ thể, nhưng người thân lại ở xa, không tiện hoặc không cung cấp giấy tờ cá nhân, khiến giao dịch tín dụng không thực hiện được. Điều này không chỉ làm mất thời gian cho các QTDND và người dân, DN mà còn bào mòn niềm tin của khách hàng đối với dịch vụ của QTDND.
Để QTDND phát huy tối đa vai trò của mình trong việc thúc đẩy kinh tế địa phương và phục vụ cộng đồng, cơ quan quản lý cần lắng nghe ý kiến từ thực tiễn, từ đó có những điều chỉnh kịp thời, phù hợp với hoạt động của mô hình này.
Ông Nguyễn Trà Dương - Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh khu vực XI - cho hay: Chi nhánh đã nắm bắt thông tin về những vấn đề phát sinh khi áp dụng Thông tư số 29/2024/TT-NHNN và đã tổng hợp ý kiến từ các QTDND gửi NHNN xem xét, quyết định.