Hai từ “bãi nại” và “rút đơn” tuy đơn giản nhưng lại đưa đến hệ lụy pháp lý khác nhau. Bởi vậy, vụ án dưới đây lại là điều kiện khởi tố hoặc đình chỉ một hoạt động tố tụng dẫn đến trường hợp kẻ nói đưa tiền (hối lộ), người bảo không.
Từ một vụ án
Khoảng 18 giờ ngày 9-3-2010, Nguyễn Minh Trung (SN 1986) điều khiển xe mô tô của gia đình đi từ nhà mình đến nhà anh Đặng Ngọc Trọng ở thôn 4, xã Ia Pia, huyện Chư Prông (Gia Lai) để uống rượu. Tàn cuộc, Trung quay về đến quán cà phê Hoa Tuyền ở thôn 3, xã Ia Pia thì gặp anh Huỳnh Văn Hiền và tiếp tục nhậu với nhau. Sau khi hai người uống hết 5 xị (1,250 ml) thì Trung điều khiển xe về nhà ở thôn Thống Nhất, xã Ia Ga, huyện Chư Prông. Lúc này đã 10 giờ đêm.
Biết chị N.T.X. là người tàn tật, sống một mình và ở cách nhà Trung khoảng 300 mét, nên sau khi cất xe mô tô, Trung đi sang nhà chị X. rồi dùng vũ lực khống chế để thực hiện hành vi giao cấu. Chị X. chống cự quyết liệt, đồng thời lúc này nghe bên ngoài có tiếng xe máy và ánh đèn chiếu vào nhà, sợ bị phát hiện nên Trung bỏ chạy về nhà mình mà chưa thực hiện mục đích. Còn chị X. thì sang nhà cha ruột của mình cách đó khoảng 50 mét để kêu cứu. Gia đình đã đưa chị X. đi cấp cứu đồng thời báo cáo với Công an xã Ia Ga và Công an huyện Chư Prông. Ngày 15-3-2010, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện Chư Prông đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt giam đối với Nguyễn Minh Trung.
Trong thời gian chờ xét xử theo quy định của pháp luật, gia đình của Trung đã bồi thường 15 triệu đồng trong tổng số 20 triệu đồng mà chị X. yêu cầu gồm: Tiền xe đi cấp cứu, thuốc điều trị, chi phí trong những ngày điều trị, bồi thường sức khỏe, danh dự...
Viện trưởng có nhận hối lộ?
Theo quy định của pháp luật, tội “Hiếp dâm” sẽ được khởi tố vụ án, khởi tố bị can theo yêu cầu của người bị hại. Nếu bị hại rút đơn thì toàn bộ hoạt động tố tụng sẽ chấm dứt. Trong thời gian hoàn tất cáo trạng để chuyển vụ án sang Tòa án xét xử theo quy định của pháp luật thì phát sinh một tình tiết pháp lý: Chị X. đã viết đơn bãi nại, nội dung đơn thể hiện: Rút toàn bộ nội dung đề nghị khởi tố vụ án trước đó.
Làm việc với chúng tôi, chị X. cho biết: “Tôi chỉ viết đơn bãi nại chứ không rút đơn đề nghị khởi tố (đơn bãi nại chỉ là căn cứ giảm án chứ không đình chỉ vụ án-N.V). Việc viết đơn là do mẹ của Trung “đạo diễn” nhờ người khác viết giùm chứ không đúng ý chí của tôi”. Còn bà Đặng Thị Thu (mẹ của Nguyễn Minh Trung) thừa nhận bà có nhờ người khác viết đơn. Trong đơn, kiểm sát viên Trần Thân Vinh (Viện Kiểm sát Nhân dân huyện Chư Prông) trực tiếp sửa chữa.
Bà Thu cho biết: “Anh Vinh nói sẽ giúp con tôi được thả ra với giá 5 triệu đồng nhưng sau đó thỏa thuận lại với giá 4 triệu đồng. Tôi đã đưa trước cho anh Vinh 1 triệu đồng, sau khi con tôi được thả ra, tôi sẽ đưa tiếp anh Vinh 3 triệu đồng. Đồng thời, anh Vinh có hướng dẫn tôi lên phòng làm việc của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân huyện Chư Prông đưa cho ông Nguyễn Văn Chiến 10 triệu đồng. Tôi có lên gặp ông Chiến và bỏ vào phong bì 10 triệu đồng. Vì vụ án không được đình chỉ và con tôi không được thả nên khi gặp anh Vinh cho biết ông Chiến yêu cầu đưa thêm 10 triệu đồng nữa, nhưng tôi không lo nổi. Sau đó anh Vinh có trả lại tôi 1 triệu đồng đã nhận”.
Để có tiền “chạy việc”, bà Thu đã thế chấp bìa đỏ đất của nhà mình cho bà Nguyễn Thị Hương (thôn 5, xã Ia Pia) để lấy 25 triệu đồng.
Làm việc với chúng tôi, ông Trần Thân Vinh cuối cùng cũng thừa nhận có nhận 1 triệu đồng nhưng ông cho rằng bà Thu kẹp trong đơn khi đến nộp nên ông không hề biết và sau đó vài ngày thì đã trả lại cho bà Thu. Ông Vinh thừa nhận có sai phạm quy chế của ngành là trực tiếp hướng dẫn và viết vào đơn giúp cho đương sự.
Trong sự việc này, ông Nguyễn Văn Chiến không thừa nhận việc nhận 10 triệu đồng và cho rằng bà Thu vu khống, với lập luận: Nếu có nhận tiền thì phải làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ. Trong trường hợp này, nếu đã nhận tiền của bà Thu mà con của bà vẫn bị xét xử thì là vấn đề gì? “Rõ ràng đây có phải là vu khống cho tôi không, trong khi tôi chỉ đạo làm rõ đơn của chị X. có thực sự là đơn bãi nại hay đơn viết với yêu cầu xin rút không khởi tố vụ án”- ông Chiến nói.
Vụ việc hiện được Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Gia Lai thành lập đoàn thanh tra làm rõ.
Văn Nhung- Phương Dung
