“Soi Kme”- Lễ cúng tạ ơn cha mẹ của đồng bào dân tộc Bahnar

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Một nét đẹp trong đời sống cộng đồng của đồng bào dân tộc thiểu số, khi người con lớn cảm thấy mình đã trưởng thành và có đủ điều kiện kinh tế thì làm một lễ gọi là lễ tạ ơn để trả công ơn sinh thành của cha mẹ đã nuôi dạy mình, nó thể hiện đạo lý của con cái đối với cha mẹ, đề cao vai trò nuôi dưỡng, giáo dục của bố mẹ dành cho con cái.

Trình tự lễ, người con phải mang con heo còn sống hay con gà (tùy điều kiện kinh tế gia đình mà vật cúng lớn nhỏ) đến nhà cha mẹ, sau đó mời bà con họ hàng thân thuộc tới để làm cùng. Lễ cúng được diễn ra trong nhà. Thầy cúng (thường là già làng) gọi mẹ và con tới làm lễ, dùng loại lá Pơ ngăl truyền thống theo tục lệ nhúng vào bình rượu cần sau đó hất nhẹ rượu ra ngoài, thầy cúng làm trước sau đó tới mẹ và con.

Ảnh: Thanh Thảo
Ảnh: Thanh Thảo

Tiết linh vật cúng dùng một ít bôi quanh bình rượu cần để biết được con cúng gì cho cha mẹ mình. Gan heo hay gà dùng để nướng, nếu nhà có điều kiện cúng cả hai con cùng lúc. Gà được banh ra nướng xong dựng bên bình rượu cần để cúng. Con heo chia ra hai phần, một nửa con đem về nhà còn một nửa làm thức ăn đãi khách mời. Heo, gà sau khi chế biến xong được bày ra xung quanh bình rượu cần để sau khi làm lễ xong thì mọi người tới thưởng thức.

Thầy cúng gọi mẹ con tới làm lễ sau khi đọc tên mẹ con chúc gia đình sức khỏe, bình an, hạnh phúc… thì lấy một miếng gan heo đã nhúng vào rượu ghè đem ra ngoài cột nhà cúng trời đất, còn một miếng cúng tổ tiên trong nhà. Phần tiếp theo của nghi lễ người mẹ (người được cúng) là người đầu tiên uống một ít rượu cần coi như đã nhận sự đền đáp công ơn của con cái mình dâng lên, sau đó tới người con (người cúng) uống thường là người chồng uống trước rồi tới vợ, tiếp theo tới thầy cúng rồi bà con họ hàng thân thuộc, sau cùng là hàng xóm láng giềng và khách mời cùng uống rượu chung vui. Cuộc vui kéo dài gần như cả ngày theo phong tục, cứ khi nào khách đến thì lại bày đồ ăn ra mọi người vui vẻ hát hò chúc tụng nhau...

Những người tham gia lễ chỉ gồm thầy cúng, người mẹ và người con. Tập tục này chỉ có con ruột tạ ơn cha mẹ. Bà con họ hàng và hàng xóm tới chứng kiến coi như đã công nhận sự hiếu thảo của con đẻ dành cho cha mẹ mình. Khi tới họ thường mang theo gạo hay trứng gà làm tặng phẩm cho gia đình, có người còn biếu tiền chỉ khoảng từ 10.000 đồng đến 20.000 đồng…  coi như là đóng góp giúp vui và mừng sức khỏe cho gia đình thịnh vượng, an khang. Bởi mục đích chính trong lễ là cảm tạ ơn sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ và cầu sức khỏe cho con cháu, đoàn kết trong họ hàng, dòng tộc tạo sự gắn kết giữa bạn bè, người thân và cả cộng đồng.

Lễ đã khép lại nhưng nét đẹp của truyền thống văn hóa dân tộc vẫn còn đây, dư âm của nó còn vang mãi trong tiềm thức những người tham dự. Phong tục tốt đẹp ấy sẽ còn tồn tại và lưu truyền cho tới nhiều đời sau cần được giữ gìn và phát huy để các giá trị tinh thần không bao giờ bị mai một.

Thanh Thảo

Có thể bạn quan tâm

Ấm áp đêm Giao thừa ở Phố núi

Ấm áp đêm Giao thừa ở Phố núi

(GLO)- Trong tiết trời se lạnh của Phố núi, từ khắp các ngã đường, hàng ngàn người dân đổ về Quảng trường Đại Đoàn Kết để vui chơi và cùng nhau chào đón thời khắc thiêng liêng nhất chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.
Những so sánh thú vị về Tết xưa, Tết nay

Những so sánh thú vị về Tết xưa, Tết nay

Ngoảnh nhìn cái Bính Thân 2016 vừa qua và cả nhiều cái Tết trước đó, hẳn chúng ta nhận ra không ít điều đã thay đổi cùng sự biến chuyển của dòng chảy thời gian. Nhiều điều cũ dần mất đi, nhiều điều mới lại đến. Tết chưa bao giờ hết ý nghĩa, chỉ có cách chúng ta đón nhận Tết là đã khác đi nhiều, đặc biệt là đối với trẻ em.
Tặng hàng ngàn suất quà Tết cho đối tượng chính sách

Tặng hàng ngàn suất quà Tết cho đối tượng chính sách

(GLO)- Nhân dịp Tết Bính Thân 2016, huyện Chư Pưh đã trao quà Tết của Chủ tịch nước và UBND tỉnh Gia Lai cho 1.079 đối tượng người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp hàng tháng và đối tượng bảo trợ xã hội, với tổng số tiền 135 triệu đồng.
Chợ hoa Chư Sê: Sôi động ngày giáp Tết

Chợ hoa Chư Sê: Sôi động ngày giáp Tết

(GLO)- Lượng người đổ về chợ trung tâm huyện Chư Sê khá tấp nập trong ngày cuối năm. Đặc biệt, chợ hoa Chư Sê ngày giáp Tết nhộn nhịp người dân đến xem và chọn cho mình những chậu hoa ưng ý với giá cả hợp lý hơn để về vui Xuân, đón Tết.
Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh thăm công nhân, chúc Tết Công ty TNHH một thành viên Công trình Đô thị Gia Lai

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh thăm công nhân, chúc Tết Công ty TNHH một thành viên Công trình Đô thị Gia Lai

(GLO)- Tối 7-2 ( 29Tết), đồng chí Dương Văn Trang-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Võ Ngọc Thành-Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã đến thăm công nhân và chúc Tết Công ty TNHH một thành viên Công trình đô thị Gia Lai.
Chợ quê ngày giáp Tết

Chợ quê ngày giáp Tết

(GLO)- Đến với chợ quê những ngày giáp Tết Bính Thân, ngay lối vào chợ chúng tôi đã thấy bày bán la liệt những hàng thờ cúng, những bó cúc vàng ươm, những nải chuối xanh, lá gói bánh chưng cùng những nụ cười tươi rói như nhắc Tết đang đến thật gần.
Hân hoan chào đón năm mới

Hân hoan chào đón năm mới

(GLO)- Những ngày cuối năm, Phố núi Pleiku trở nên nhộn nhịp bởi tiếng nhạc chào đón năm mới hòa cùng dòng người tấp nập trên đường, ai cũng có những dự định riêng nhưng điều chung một mục đích là chuẩn bị đón năm mới. Các tuyến phố, hay các công viên, quán cà phê, nhà hàng… được trang hoàng rực rỡ với cờ, hoa, điện nhấp nháy đủ màu sắc báo hiệu năm mới đang chạm ngõ từng nhà.
Đảm bảo nguồn điện phục vụ Tết Nguyên đán

Đảm bảo nguồn điện phục vụ Tết Nguyên đán

(GLO)- Nhằm đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn phục vụ nhu cầu sinh hoạt và vui chơi giải trí của nhân dân trên địa bàn trong dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016, Công ty Điện lực Gia Lai (PCGL) đã chuẩn bị các phương thức vận hành cấp điện căn cứ theo thông số vận hành nguồn lưới hiện tại và dự báo nhu cầu tăng trưởng phụ tải.
Làm mới đồ đồng

Làm mới đồ đồng

(GLO)- Sau khi làm sạch các món đồ qua nước, anh bắt đầu bật mô tơ, dùng xút đồng quẹt lên phớt vải đánh bóng rồi đưa món đồ vào làm sạch từng góc cạnh. Sau cùng, đồ vật được lau lại một lần nữa với bột làm sáng để sáng bóng lên như mới.
Việt Nam vẫn còn… đủng đỉnh giao thương

Việt Nam vẫn còn… đủng đỉnh giao thương

(GLO)- Mười mấy năm trước, khi thủ tục và phương tiện di chuyển trong khu vực còn khá nhiêu khê, tôi đã có một chuyến du khảo nhọc nhằn mà thú vị ở vài quốc gia thuộc lưu vực sông Mê Kông. Và bất chợt nảy ra ao ước: Rồi đến một ngày, cộng đồng ASEAN sẽ thống nhất bỏ thủ tục visa nhập cảnh, thủ tục và phương tiện di chuyển nội vùng sẽ thông thoáng, thậm chí phát hành cả đồng tiền chung (như cộng đồng EU)…
Kon Pne: Khi khát vọng được tiếp sức

Kon Pne: Khi khát vọng được tiếp sức

(GLO)- Kể từ chuyến thăm và làm việc của Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tuấn Khanh năm 2003 cho đến chuyến thăm và làm việc của Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Dương Văn Trang và Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Ngọc Thành tháng 10-2015, nhiều khó khăn, vướng mắc tại xã Kon Pne đã được tháo gỡ nhằm hướng đến mục tiêu biến vùng đất một thời là hậu cứ cách mạng này trở thành một điểm sáng về phát triển kinh tế-xã hội của huyện Kbang.
Những câu chuyện thời bao cấp

Những câu chuyện thời bao cấp

(GLO)- Dù là chuyện vui thật lòng hay những điệu buồn cắc cớ, với những người mà tôi có dịp gặp gỡ, chuyện trò, những câu chuyện về thời bao cấp của hơn 30 năm về trước luôn là những dấu ấn khó quên. Với họ, đó là những năm tháng chất chứa nhiều vất vả song hành cùng giai đoạn khó khăn của đất nước nhưng lại đầy ắp nghĩa tình.
Khai bút đầu năm-tôn vinh vẻ đẹp văn hóa Việt

Khai bút đầu năm-tôn vinh vẻ đẹp văn hóa Việt

(GLO)- Với người Việt, bút là công cụ gắn bó với đời sống trí tuệ và tâm hồn, trở thành một biểu tượng thiêng liêng. Bởi vậy, khai bút đầu xuân từ lâu đã trở thành một phong tục đầu năm của dân tộc, nó gắn chặt với việc học hành, tôn trọng sự học và sự sáng tạo, là một việc làm mang ý niệm tâm linh, ước mong một năm mới thành công, nhiều may mắn sẽ đến với ta và cả những người mà ta yêu quý.
Tết ở Vũng Chùa

Tết ở Vũng Chùa

(GLO)- Có mặt tại Vũng Chùa-Đảo Yến (xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình)-nơi an nghỉ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp vào những ngày Tết Nguyên đán, dù thời tiết lạnh và mưa phùn nhiều nhưng dòng người đến viếng mộ Đại tướng vẫn rất tấp nập, bởi ai cũng muốn được tự tay thắp nén tâm nhang, dâng tặng những bó hoa cúc rực rỡ sắc màu và bày tỏ tấm lòng thành kính trước phần mộ người anh hùng dân tộc, suốt đời vì nước vì dân.
Mơ Tết về trên những vòng xe

Mơ Tết về trên những vòng xe

(GLO)- Pleiku những ngày áp Tết Nguyên đán. Hòa trong dòng người ngược xuôi, rộn ràng sắm Tết, tôi vẫn bắt gặp bên phố hình ảnh của những tấm lưng thấm đượm mồ hôi, nhẫn nại đẩy chiếc xe đạp chất đầy hàng hóa, người mong bán hết số bánh còn trong giỏ, người lại mong mua được thêm một ít chai lọ hay giấy vụn nữa; cũng là để kiếm thêm chút tiền cho Tết thêm tươm tất.