Thế nhưng, trận lụt vừa qua cho thấy những bất cập của hạ tầng quy hoạch, của hệ thống thoát nước, của công tác dự báo, tư duy điều hành kiểu "Hà Nội không vội được đâu"… vẫn còn nguyên ở đó.
Trên nhiều diễn đàn, phụ huynh bày tỏ bức xúc vì các quyết định "việt vị" của Sở GD-ĐT Hà Nội: Không cho nghỉ học ngày mưa lũ lịch sử rồi lại vội vàng cho nghỉ học ngày hôm sau khi trời… hửng nắng. Sở lý giải đã trao cho các trường quyền chủ động, nghỉ hay không do hiệu trưởng, nhưng thực tế hiếm trường công nào cho nghỉ khi chưa có văn bản từ sở do lo ngại phải bù tiết, bù giờ.
Trường chờ sở quyết, sở bảo do trường. Kết quả là có trường tiểu học phải nhờ đến cả xe quân đội đưa các cháu ra vì ngập sâu; tại nhiều trường, hàng trăm học sinh phải ở lại qua đêm. Phụ huynh thì vật lộn với ngập lụt và tắc đường hàng tiếng đồng hồ để đón con.
Sự chậm chạp trong việc ra quyết định nhỏ là "nghỉ học hay không", không chỉ cho thấy sự bị động, ngồi "nhìn nhau" của các trường, của Sở GD-ĐT, mà rộng hơn còn cho thấy sự phân cấp, phân quyền, phối hợp giữa sở và trường học, với chính quyền phường, xã chưa hiệu quả. Công tác dự báo thời tiết và cảnh báo ngập lụt cũng chưa chuẩn xác, khi thông tin đưa ra chỉ là "mưa vừa và mưa rất to" khiến người dân bị động.
Thống kê cho thấy lượng mưa tại Hà Nội trong ngày 30.9 trung bình từ 200 đến hơn 300 mm với 82 điểm ngập nặng. Trong khi năm 2008, tổng lượng mưa lên đến hơn 500 mm, nhưng cũng chỉ có 83 điểm ngập khu vực nội thành. Trên báo chí, đại diện Sở Xây dựng Hà Nội "mong người dân thông cảm, chia sẻ" vì thiên tai ngoài mong muốn, vì lượng mưa quá lớn, liên tục kéo dài, vượt công suất thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị.
Song rõ ràng, lượng mưa lần này chưa vượt qua đỉnh trận lụt lịch sử 2008 nhưng số điểm ngập lại ngang ngửa. Điều này cho thấy năng lực của hệ thống thoát nước thành phố không được cải thiện mà có xu hướng yếu kém hơn rất nhiều.
Thời tiết ngày càng cực đoan, những trận mưa lịch sử sẽ ngày càng nhiều. Đây sẽ tiếp tục là phép thử cho năng lực quản lý và điều hành của chính quyền đô thị, cũng như là bài kiểm tra tính hiệu quả của các dự án thoát nước nghìn tỉ, các cam kết và kế hoạch chống ngập của Hà Nội. Trên thực tế, dự án trạm bơm tiêu Yên Nghĩa đã lỡ hẹn về đích quá nhiều lần, khiến khu vực phía tây nam thành phố luôn ngập không lối thoát, nhưng tới nay vẫn chưa thấy chốt lại thời hạn vận hành cuối cùng.
Người dân đã mệt mỏi với nỗi sợ "combo" tắc đường, ngập lụt mỗi khi mưa lớn. Một đô thị thông minh, hiện đại không thể cứ mưa là ngập, là ùn tắc. Giải pháp đều đã có, vấn đề là quyết tâm thực hiện đến đâu để Hà Nội thực sự vươn mình cả về kinh tế, đời sống người dân, bộ mặt đô thị.
Theo Mai Hà (TNO)