Không dám mạo hiểm
Chị Nguyễn Thị Minh (32 tuổi), hiện đang sống tại 278 Hòa Bình, P.Hiệp Tân, Q.Tân Phú (TP.HCM), tốt nghiệp ngành tài chính – ngân hàng từng khởi đầu sự nghiệp đầy hứa hẹn trước khi có ý định "nhảy việc". Năm 2015, chị Minh làm việc tại một công ty tài chính với mức lương 8 triệu đồng/tháng, con số đáng mơ ước so với bạn bè cùng lứa.
Sau 3 năm, công việc phân tích tín dụng dần trở nên nhàm chán, lặp lại ngày qua ngày. Đến năm thứ 5, dù thăng chức trưởng nhóm, lương tăng lên 20 triệu đồng/tháng, chị Minh vẫn cảm thấy tù túng. Năm 2023, chị Minh mơ về một môi trường công nghệ tài chính sáng tạo, nhưng tin tức cắt giảm nhân sự khiến chùn bước. Một đồng nghiệp nhảy việc rồi nhanh chóng mất việc càng làm chị Minh lo sợ.
"Hiện nay với mức lương 20 triệu đồng/tháng, nhưng mình vẫn thiếu động lực, mỗi tối lướt TikTok thấy người trẻ khởi nghiệp thành công, lòng lại trĩu nặng. Mình muốn thử sức, nhưng không dám mạo hiểm”, chị Minh tâm sự.
Sau khi tốt nghiệp ngành khoa học máy tính, Nguyễn Văn Thuận (27 tuổi), sinh sống tại Q.Bình Thạnh (TP.HCM), bắt đầu làm kỹ sư phần mềm cho một công ty cung cấp dịch vụ, với lương 15 triệu đồng/tháng. Mặc dù ban đầu Thuận rất hào hứng với công việc, sau 2 năm, chàng trai cảm thấy thiếu cơ hội sáng tạo và không được tiếp cận công nghệ mới.
Khi làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ, Thuận tự học thêm và mơ ước làm việc trong lĩnh vực này. Năm 2023, Thuận nộp đơn xin việc vào một startup AI nhưng bị từ chối vì thiếu kinh nghiệm chuyên sâu ở lĩnh vực mới. Thuận tiếp tục làm công việc cũ trong trạng thái nhàm chán và kiệt sức.
Đến năm 2025, dù vẫn ước mơ tìm kiếm công việc khác tốt hơn, Thuận không dám từ bỏ công ty hiện tại vì áp lực tài chính và đang tiết kiệm mua nhà. "Mỗi tối, đọc thông tin các kỹ sư AI trẻ kiếm được hàng nghìn đô la mình lại muốn thử sức, nhưng lại tự ti và lo sợ thất bại. Mình lưỡng lự trong việc thay đổi nghề nghiệp", Thuận nói.
“Nhảy việc” không đơn giản là thay đổi môi trường làm việc
Ông Ngô Đình Đức, người sáng lập và giám đốc điều hành POCD Consulting Corporation, cho rằng người trẻ ngại nhảy việc vì áp lực cao từ doanh nghiệp, yêu cầu hiệu quả và phát triển bền vững. Các cấp quản lý thường đánh giá thấp cam kết và khả năng chịu áp lực của thế hệ trẻ, khiến họ khó được giao trọng trách. Ngoài ra, sự thiếu kiên nhẫn, thích làm việc tự do và không cam kết cũng là yếu tố khiến nhiều bạn trẻ dễ nản và bỏ cuộc. Môi trường tuyển dụng ngày càng cạnh tranh, với yêu cầu cao và KPI rõ ràng, khiến họ lo ngại khi thay đổi công việc.
“Bên cạnh đó, khởi nghiệp cũng gặp khó khăn, tỷ lệ thất bại cao và việc kiếm tiền trên nền tảng số không còn dễ dàng, khiến người trẻ lo sợ về sự bất ổn và khó khăn khi quyết định thay đổi nghề nghiệp”, ông Đức nói.
Ông Đức cho biết doanh nghiệp nên có những chính sách hỗ trợ người trẻ: “Doanh nghiệp cần phải xây dựng hệ văn hóa và các công cụ quản trị hệ thống chuyên nghiệp để phát triển bền vững thì mới tạo ra cơ hội công việc, bệ phóng cho tất cả người lao động. Văn hóa làm gương và học hỏi cải tiến liên tục trong quản trị doanh nghiệp giúp cho các bạn trẻ say mê, thích thú với công việc. Tạo ra nhiều hoạt động phong trào và đổi mới trong công việc thúc đẩy sự gắn kết và rút ngắn khoảng cách của các thế hệ trong doanh nghiệp”.
Đặng Trần Kim Nguyên, đồng sáng lập Thinkmay, startup về công nghệ cho thuê máy tính ảo, cho biết người trẻ thường e ngại “nhảy việc” vì phải đối mặt với bài toán cân bằng giữa phát triển nghề nghiệp và ổn định tài chính, đặc biệt trước tuổi 30. Thay vì quá ám ảnh với sự ổn định hay thời gian gắn bó tại một công ty, Nguyên khuyên người trẻ nên ưu tiên tích lũy kỹ năng, tài sản lâu dài quyết định sự nghiệp.
Công việc có thể thay đổi, nhưng kỹ năng như phân tích dữ liệu, lập trình, giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề, tư duy phản biện sẽ theo bạn suốt đời. Trong bối cảnh AI đe dọa thay thế lao động, việc không ngừng nâng cấp bản thân càng trở nên cấp thiết. Để giảm áp lực tài chính khi nhảy việc, người trẻ nên xây dựng quỹ dự phòng cho 3 - 6 tháng thất nghiệp, giúp có thời gian cân nhắc cơ hội phù hợp thay vì vội vàng chọn bừa một công việc mới.
Một nỗi lo khác khi nhảy việc là mất chiều sâu chuyên môn, nhưng điều này hoàn toàn có thể tránh được nếu có chiến lược rõ ràng. Người trẻ nên học theo cả “trục dọc” để đào sâu chuyên môn, ví dụ từ kế toán sang phân tích đầu tư. “Trục ngang” để mở rộng kỹ năng, như từ marketing sang phân tích dữ liệu.
“Mỗi lần thay đổi công việc cần đi kèm mục tiêu phát triển cụ thể, biến nhảy việc thành cơ hội nâng cao lợi thế cạnh tranh thay vì rủi ro. Bên cạnh đó, xây dựng thương hiệu cá nhân qua mạng xã hội kết nối các cá nhân và doanh nghiệp, học trực tuyến và kết nối với chuyên gia trong ngành cũng là cách để mỗi bước chuyển đổi trở thành bệ phóng. Nhảy việc không chỉ là thay đổi môi trường, mà còn là hành trình xây dựng phiên bản tốt hơn của chính mình”, Nguyên nói.
Theo Kim Ngọc Nghiên (TNO)
