Ngày 27-11, một quan chức cơ quan vũ trụ Nhật Bản cho biết, một tàu vũ trụ của nước này đang tiến về gần Trái đất sau chuyến hành trình kéo dài một năm trở về từ một tiểu hành tinh xa xôi, mang theo các mẫu đất và dữ liệu có thể cung cấp manh mối về nguồn gốc của hệ mặt trời.
 |
| Hình ảnh đồ họa máy tính do Cơ quan Thám hiểm hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA) thực hiện cho thấy tàu vũ trụ Hayabusa2 phía trên tiểu hành tinh Ryugu. Nguồn: ISAS / JAXA. |
Từ một năm trước, phi thuyền Hayabusa2 rời tiểu hành tinh Ryugu, cách Trái đất khoảng 300 triệu km. Con tàu này dự kiến sẽ đáp xuống và thả khoang chứa các mẫu vật quý giá xuống miền nam Australia vào ngày 6-12.
Các nhà khoa học tại Cơ quan Thám hiểm hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA) tin rằng, các mẫu vật, đặc biệt là những mẫu lấy từ dưới bề mặt tiểu hành tinh sẽ không bị ảnh hưởng bởi bức xạ không gian và các yếu tố môi trường khác.
Nhà khoa học Makoto Yoshikawa, người quản lý dự án Hayabusa2 cho biết, các nhà khoa học đặc biệt quan tâm đến việc phân tích vật liệu hữu cơ trong các mẫu đất ở tiểu hành tinh Ryugu.
“Vật liệu hữu cơ là nguồn gốc của sự sống trên Trái đất, nhưng chúng tôi vẫn không biết chúng đến từ đâu. Chúng tôi đang hy vọng tìm ra manh mối về nguồn gốc của sự sống trên Trái đất bằng cách phân tích chi tiết các vật liệu hữu cơ do tàu vũ trụ Hayabusa2 mang về”, ông Yoshikawa nói.
JAXA lên kế hoạch để hạ cánh tàu chứa mẫu vào một vùng xa xôi, dân cư thưa thớt ở Australia từ vị trí cách 220.000 km trong không gian. Đây là một thách thức lớn đòi hỏi phải điều khiển chính xác. Tàu vũ trụ được bảo vệ bởi một tấm chắn nhiệt, nó sẽ biến thành một quả cầu lửa khi đi vào vùng khí quyển cách 200 km so với mặt đất. Lúc xuống đến khoảng cách 10 km so với mặt đất, tàu vũ trụ sẽ mở dù để chuẩn bị hạ cánh. Nó cũng sẽ phát các tín hiệu đèn để báo vị trí.
Các nhân viên của JAXA đã bố trí các đĩa vệ tinh tại một số địa điểm trong khu vực mục tiêu để bắt tín hiệu, đồng thời chuẩn bị radar hàng hải, máy bay không người lái và máy bay trực thăng để hỗ trợ nhiệm vụ tìm kiếm và thu hồi.
Nếu không có những biện pháp đó, việc tìm kiếm khoang chứa mẫu vật hình chảo có đường kính chỉ 40 cm “sẽ vô cùng khó khăn”, ông Yoshikawa nói với các phóng viên.
Đối với tàu vũ trụ Hayabusa2, việc đưa các mẫu vật về lần này chưa phải là kết thúc của sứ mệnh mà nó đã bắt đầu từ năm 2014. Sau khi thả khoang chứa mẫu vật, nó sẽ quay trở lại không gian và hướng đến một tiểu hành tinh nhỏ xa xôi khác có tên 1998KY26 trong một hành trình dự kiến kéo dài 10 năm.
 |
| Tiểu hành tinh Ryugu có đường kính 900 mét. |
Tàu vũ trụ Hayabusa2 đã chạm xuống tiểu hành tinh Ryugu hai lần. Mặc dù bề mặt của tiểu hành tinh toàn đá nhưng trong suốt một năm rưỡi kể từ khi tháng 6-2018, nó đã thu thập thành công dữ liệu và mẫu.
Trong lần chạm đất đầu tiên vào tháng 2-2019, tàu vũ trụ đã thu thập các mẫu bụi trên bề mặt. Vào tháng 7-2019, lần đầu tiên trong lịch sử không gian, sau khi hạ cánh xuống một miệng núi lửa mà Hayabusa2 đã tạo ra trước đó bằng cách cho nổ bề mặt tiểu hành tinh, con tàu này đã thu thập được các mẫu dưới lòng đất.
Các nhà khoa học cho biết, có dấu vết của carbon và chất hữu cơ trong các mẫu đất của tiểu hành tinh. JAXA hy vọng sẽ tìm ra manh mối về cách các vật chất được phân bố trong hệ mặt trời và có liên quan đến sự sống trên Trái đất.
Các tiểu hành tinh quay quanh mặt trời nhưng nhỏ hơn nhiều so với các hành tinh, là một trong những vật thể lâu đời nhất trong hệ mặt trời và do đó có thể giúp giải thích sự tiến hóa của Trái đất.
Tàu vũ trụ mất ba năm rưỡi để đến Ryugu, nhưng hành trình về nhà ngắn hơn nhiều, do vị trí hiện tại của tiểu hành tinh Ryugu và Trái đất.
Tiểu hành tinh Ryugu được phát hiện vào ngày 10-5-1999 bởi các nhà thiên văn học với nghiên cứu tiểu hành tinh gần Trái đất Lincoln tại Lincoln Lab gần Socorro, New Mexico, Mỹ. Nó được đặt tên tạm thời là 1999 JU 3 .
Tiểu hành tinh được Trung tâm Tiểu hành tinh đặt tên chính thức là "Ryugu" vào ngày 28-9-2015. Được biết, Ryugu trong tiếng Nhật có nghĩa là “Cung điện rồng”, tên của một lâu đài dưới đáy biển trong một câu chuyện dân gian Nhật Bản. Trong truyện, người đánh cá Urashima Tarō du hành đến cung điện trên lưng một con rùa, và khi trở về, anh ta mang theo một chiếc hộp bí ẩn, giống như tàu vũ trụ Hayabusa2 trở về cùng với khoang chứa các vật mẫu.
LÊ LÂM (Theo AP, Wikipedia/NDĐT)
