Từ cổng chào làng Mook Trêl xuôi theo con đường bê tông khoảng 2 km, sau đó rẽ trái hơn 1 km trên con đường đất gồ ghề vì bị xe chở đá băm nát, bãi khai thác đá trái phép hiện ra trước mắt chúng tôi với ngổn ngang đá chẻ và rất nhiều hố sâu. Tại hiện trường, trên diện tích khoảng 2 sào, đối tượng khai thác đá đã san lấp, tạo mặt bằng để xe ra vào chở đá thuận lợi hơn. Những đống đá được xẻ vuông vức 30 x 20 cm nằm ngổng ngang, cạnh đó là những chiếc dù, bạt che nắng để nhân công chẻ đá. Theo quan sát của P.V, tại mỏ đá này còn có 1 chiếc máy nén hơi được che bạt tránh mưa nắng. Điều này chứng tỏ việc khai thác đá diễn ra trong thời gian dài.
 |
Hiện trường vụ khai thác đá trái phép. Ảnh: V.H |
Xa hơn một chút, dòng suối Ia Dom vào mùa khô đã cạn nước. Các đối tượng khai thác đá đã dùng máy múc đào những hố sâu đưa lên hàng trăm viên đá lớn để chẻ nhỏ thành đá xây dựng rồi vận chuyển đi bán. Những hố sâu hơn 2 m với vách đá dựng đứng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người dân khi đi qua khu vực này vào mùa mưa. Cả một vách đá chiều ngang dài hơn 20 m đã được hạ cốt đất với độ sâu 2-3 m để dùng máy móc lấy đá lên bãi tập kết.
Một người dân làm rẫy ở khu vực này cho biết: “Việc khai thác đá trái phép diễn ra từ sau Tết Nguyên đán 2024 đến nay. Trước đây, khi chưa bị phát hiện, bãi khai thác đá này hoạt động cả ngày và đêm. Các loại xe ra vào chở đá làm bụi bay mù, ảnh hưởng đến việc sinh hoạt và lao động sản xuất của người dân trong khu vực”. Minh chứng cho ý kiến của người dân, tại hiện trường, chúng tôi còn thấy đường dây điện được kéo từ nhà dân ra mỏ đá phục vụ cho việc khai thác đá và sinh hoạt của các nhân công.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, vị trí khai thác đá trái phép thuộc thửa đất số 94, tờ bản đồ số 57, khu vực suối Ia Dom, làng Mook Trêl. Đây là đất sản xuất của 1 hộ dân. Sau khi phát hiện có mỏ đá, 1 người tên T. đã thuê lại và đưa máy móc dọn bãi để khai thác đá rồi đem bán.
 |
Máy máy phục vụ khai thác đá trái phép tại hiện trường. Ảnh: V.H |
Theo quan sát tại hiện trường thì mỏ đá này bị khai thác từ lâu. Tuy nhiên, báo cáo kiểm tra hiện trường của UBND xã Ia Dom chỉ ghi nhận: “Người dân cải tạo đất khu vực này để canh tác, có thuê máy múc vào san ủi, dọn dẹp mặt bằng, thấy còn sót một ít đá nên tận thu chở về xây dựng công trình riêng lẻ hộ gia đình. Tại thời điểm kiểm tra hiện trường (ngày 25-3-2024) không phát hiện người và phương tiện trong khu vực khai thác. Tại hiện trường chỉ có khoảng gần 3 m3 đá chẻ viên, khoảng 4 m3 đá lô ca và một số viên đá thô chưa đục, nằm rải rác”. Đáng chú ý là trong báo cáo không ghi nhận tại hiện trường có 1 máy hơi, dây điện và một số thiết bị dùng để khai thác đá. Cùng với đó, khi phát hiện sự việc, UBND xã cũng không có biện pháp bảo vệ hiện trường, không thu giữ số đá thành phẩm đã khai thác trái phép.
Trao đổi với P.V, ông Vũ Mạnh Định-Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ-cho biết: Sau khi phát hiện sự việc, UBND huyện đã chỉ đạo UBND xã tiến hành kiểm tra, lập biên bản và báo cáo kết quả. Hiện nay, huyện đã giao các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, đo đạc khối lượng, xác minh đối tượng để báo cáo lên cấp trên. Quan điểm của huyện là xử lý nghiêm, không bao che, dung túng cho những việc làm sai trái. “Qua xác minh ban đầu, số lượng đá khai thác tại đây đã được sử dụng để làm đường bê tông dẫn vào khu vực sản xuất của người dân. Hiện nay, trên địa bàn huyện rất thiếu mỏ khai thác vật liệu phục vụ thi công các công trình hạ tầng cũng như nhu cầu của người dân”-Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ cho biết thêm.
Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã yêu cầu UBND huyện Đức Cơ gửi báo cáo chi tiết về tình trạng khai thác đá trái phép tại suối Ia Dom, thuộc làng Mook Trêl. Ông Lương Thanh Bình-Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường-cho hay: Vị trí mà người dân khai thác đá nói trên không phải là điểm mỏ được cấp phép khai thác. Trong tất cả văn bản, Sở Tài nguyên và Môi trường đều nêu rõ nghiêm cấm việc lợi dụng cải tạo đất để khai thác khoáng sản. Những trường hợp này đều được coi là khai thác khoáng sản trái phép.
