Tìm hiểu hát nam xuân

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Nam xuân là một trong những làn điệu chính của hát tuồng. Hát nam xuân thường được dùng nhiều trong việc diễn tả tâm tư tình cảm của các nhân vật trong các tình huống dạo chơi, ngắm cảnh hay chia ly ước hẹn. Ngoài ra, nam xuân cũng có thể dùng để diễn tả tâm trạng vui buồn trước thế sự…

Một sắp hát nam xuân thông thường có 3 câu. Câu thứ nhất gọi là câu trống, thông thường ở dạng song thất phá thể. Ví như câu hát sau đây của Lưu Khánh trong tuồng Ngũ hổ bình Tây: “Xông lướt chân trời nhè nhẹ, Đoái cung Thiềm điện Quế xa xa”. Câu thứ hai gọi là câu mái, bắt buộc ở thể lục bát: “Gấm thêu mấy thức yên hà, Giang sơn một bức trời đà vẽ nên”. Câu thứ ba lại tiếp tục là câu trống, cấu trúc có thể là thể lục bát nhưng cũng có thể là thể song thất.

Hát nam xuân gây được ấn tượng rất mạnh mẽ cho cả người biểu diễn lẫn người xem, bởi vì lời văn viết cho hát nam xuân rất trau chuốt và cô đọng, vừa giàu chất thơ vừa nhiều kịch tính. Có một lần đi công tác tại Tây Sơn, tình cờ tôi gặp mấy cụ già đang ngồi uống rượu hát tuồng. Một cụ nói: “Chà! Tuồng xưa nhiều câu hát nam xuân hay thiệt, khó kiếm đâu ra những câu hát ai nghe cũng thấm thía trong lòng!”. Nói rồi cụ nâng ly, nhấp khà một cái rồi cất tiếng hát: Rượu vơi vơi, tay rót chén vàng, Chân rén rén dìu đưa người ngọc, Rén rén dìu đưa người ngọc, Kể khôn tường chân tóc kẽ răng”. Một cụ khác lại gật gù nói tiếp: “Tui thì tui thích câu hát của Tiết Cương, đậm đà tình người trung hiếu: Nói lối xuân: Thế sự đoản ư xuân mộng, Nhân tình bạc tợ thu vân, Nghiến răng cười (ha hã á…ha hã) cười cũng khó khăn, Ôm lòng chịu, chịu càng vui sướng”. Thế rồi một cụ khác tiếp luôn câu hát: Vui sướng cho tình cho cảnh, Ngóng phương trời gửi gánh non sông”… Ngồi nghe các cụ đối ẩm luận tuồng, lòng tôi thật sự nao nao: Nghề mình sao mà cao xa diệu vợi thế!

Sau này có dịp ngồi nói chuyện với cố NSND Võ Sỹ Thừa, tôi có kể câu chuyện đó cho ông nghe thì NSND Võ Sỹ Thừa gật đầu nói: “Hát nam xuân trong tuồng Hộ sanh đàn của cụ Đào nhiều câu hay lắm. Vai vỡ lòng đầu tiên của tôi là vai Tiết Cương cho nên tôi cũng rất in sâu những câu hát nam xuân trong Hộ sanh đàn. Bởi nó giàu hình ảnh và gợi cảm cho diễn viên rất dễ diễn khi cất lên tiếng hát”.

GIA THIỆN

Có thể bạn quan tâm

Bộ phim có tới 5 NSND và nhiều NSƯT

Bộ phim có tới 5 NSND và nhiều NSƯT

Xuất hiện tại buổi ra mắt phim "Buông", NSƯT Kim Xuyến chia sẻ điều đặc biệt trong 60 năm làm nghề. Theo đó, trong hàng chục năm đóng phim, bà chưa từng xem trọn vẹn, xem hết phim mình tham gia. Phim "Buông" là lần đầu bà xem hết phim mình đóng.

Mưa đỏ và loạt đối thủ trên đường đua Oscar 2026

Mưa đỏ và loạt đối thủ trên đường đua Oscar 2026

Mưa đỏ gây chú ý khi đại diện điện ảnh Việt Nam dự vòng sơ tuyển hạng mục Phim quốc tế xuất sắc tại Oscar lần thứ 98 do Viện Hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ tổ chức. Tác phẩm của đạo diễn Đặng Thái Huyền còn cả một hành trình khó khăn phía trước khi "đụng" nhiều đối thủ mạnh.

Phim “Hãy để tôi tỏa sáng” có diễn viên Triệu Lộ Tư bị gỡ vì hình ảnh “đường lưỡi bò”

Phim “Hãy để tôi tỏa sáng” có diễn viên Triệu Lộ Tư bị gỡ vì hình ảnh “đường lưỡi bò”

(GLO)- Mặc cho bộ phim Trung Quốc “Hãy để tôi tỏa sáng” với sự tham gia của diễn viên nổi tiếng Triệu Lộ Tư đang rất hấp dẫn, khán giả Việt Nam đồng loạt kêu gọi tẩy chay và yêu cầu các nền tảng gỡ phim vì hình ảnh “đường lưỡi bò” xuất hiện trong một phân cảnh.

NSƯT Đặng Thái Huyền thông báo Mưa đỏ sắp rời rạp.

'Mưa đỏ' bất ngờ rời rạp

Sau hơn một tháng công chiếu và đạt kỷ lục tiếp cận 8 triệu lượt khán giả, "Mưa đỏ" rời rạp ngày 28/9. Đạo diễn Đặng Thái Huyền gọi đây là “giấc mơ tuyệt đẹp” và bày tỏ niềm hạnh phúc khi tác phẩm được công chúng đón nhận, đồng hành suốt hành trình chiếu rạp.

null