(GLO)- Trong bữa cà phê sáng thứ bảy tuần rồi, thay vì hoạt bát vui vẻ như mọi khi, khuôn mặt anh Nguyễn Hữu Quế-Bí thư Huyện ủy Ia Grai, nguyên Giám đốc Sở Giao thông-Vận tải, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban An toàn Giao thông tỉnh tỏ ra rất buồn bã.

Hỏi lý do thì anh buông một câu kèm theo tiếng thở dài: “Đã thành thói quen, cứ nghe tin tai nạn giao thông là giật mình thảng thốt”. Số là cách đó vài tiếng đồng hồ, khoảng 3 giờ sáng 5-5, tại khu vực đèo Mang Yang (quốc lộ 19) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng giữa xe container BKS 51C-913.02 và xe tải BKS 81C-077.97 kéo theo rơ moóc BKS 43R-018.21 lưu thông cùng chiều. Vụ tai nạn khiến 3 người tử vong tại chỗ, cả 2 xe đều bị lật nghiêng bên đường và bốc cháy. Nguyên nhân vụ tai nạn đang được cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Tuy nhiên, không ít người đặt câu hỏi: Vì sao đèo Mang Yang đã được cải tạo đẹp như thế mà vẫn xảy ra tai nạn nghiêm trọng?
 

Ảnh: Lê Anh

Có thể nói, chưa bao giờ cụm từ “kiềm chế, tiến tới kéo giảm TNGT” được sử dụng nhiều như hiện nay nhưng trên thực tế thì TNGT vẫn thường diễn biến theo chiều ngược lại. Theo báo cáo của UBND tỉnh, trong 4 tháng đầu năm nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 137 vụ TNGT, làm chết 89 người, bị thương 142 người; so với cùng kỳ năm ngoái tăng 5 vụ (3,79%), tăng 19 người chết (27,14%), giảm 34 người bị thương. Địa bàn có số người chết do TNGT tăng so với cùng kỳ năm ngoái gồm:  Đức Cơ tăng 10 người chết; Chư Prông tăng 9 người; Chư Sê tăng 7 người; Pleiku tăng 3 người; Đak Pơ, Krông Pa, Ia Grai mỗi nơi tăng 2 người.

Đáng chú ý, có đến 73,33% số vụ TNGT trong tháng 4-2018 xảy ra trên quốc lộ. Nhìn ở góc độ tác nhân bên ngoài thì số liệu này là bình thường nhưng cũng tiềm ẩn không ít yếu tố bất thường. Bình thường là bởi, Gia Lai có nhiều tuyến quốc lộ đi qua, lưu lượng phương tiện lưu thông trên quốc lộ rất lớn, trên các tuyến quốc lộ có nhiều đèo dốc quanh co... Vì vậy, TNGT xảy ra nhiều trên các tuyến quốc lộ cũng là dễ hiểu. Tuy nhiên, so với hệ thống tỉnh lộ và giao thông nông thôn thì quốc lộ có nhiều yếu tố tác động tích cực đến việc hạn chế TNGT. Theo đó, hệ thống quốc lộ đã được đầu tư nâng cấp, lưu thông rất thuận lợi. Bên cạnh đó, lực lượng làm công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm trên các tuyến quốc lộ là chính quy, hiện đại và được bố trí đều khắp. Vì vậy, việc để xảy ra phần lớn số vụ TNGT trên các tuyến quốc lộ là có phần trách nhiệm của lực lượng này.

Cũng theo báo cáo của UBND tỉnh, trong các vụ TNGT xảy ra tháng 4-2018 thì TNGT liên quan người dân tộc thiểu số chiếm đến 53,33%. Đây cũng là một con số đặt ra nhiều vấn đề đối với ngành chức năng và chính quyền các địa phương. Trước hết, trong cơ cấu dân số của tỉnh ta hiện nay, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số luôn thấp hơn so với người Kinh. Vì vậy, trên lý thuyết, số vụ TNGT liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số phải ít hơn so với người Kinh. Bên cạnh đó, do đời sống khó khăn hơn nên chắc chắn số phương tiện giao thông (đặc biệt là ô tô) của đồng bào dân tộc thiểu số sẽ ít hơn, kéo theo số vụ TNGT sẽ thấp hơn... Đằng này, số vụ TNGT liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số cao hơn. Thực tế ấy chỉ ra rằng nguyên nhân có thể nằm ở một trong các yếu tố như: hạn chế về trình độ, kỹ năng điều khiển phương tiện giao thông; ý thức chấp hành Luật Giao thông Đường bộ còn hạn chế; uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông; việc xử lý vi phạm của lực lượng chức năng chưa đến nơi đến chốn...

Trở lại với tình hình TNGT trên địa bàn tỉnh, chúng ta vui mừng vì trong tháng 4-2018, TNGT giảm cả 3 chỉ số (so với tháng trước giảm 4 vụ, giảm 4 người chết, giảm 2 người bị thương). Tuy nhiên, tính chung 4 tháng đầu năm thì vẫn tăng 2 chỉ số. Đặc biệt, trong khi các ngành, địa phương đang loay hoay tìm giải pháp kéo giảm TNGT thì lại xảy ra vụ tai nạn nghiêm trọng khiến 3 người tử vong trên quốc lộ 19. Thực tế ấy chứng minh rằng, việc kéo giảm TNGT trong tháng qua là chưa thật sự bền vững. Vì vậy, để đạt mục tiêu giảm 5-10% cả 3 tiêu chí so với năm 2017, từ nay đến cuối năm, các ngành, địa phương và các lực lượng cần tăng cường tinh thần trách nhiệm, đặc biệt là nêu cao vai trò của người đứng đầu đối với lĩnh vực vô cùng quan trọng và nhạy cảm này.

Duy Lê