Chất độc được chuyển hóa từ bia rượu có thể gây tổn thương tế bào gan qua 3 giai đoạn gồm gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan.
Gan là cơ quan chuyển hóa rượu quan trọng, với trên 90% lượng rượu hấp thụ được chuyển hóa tại gan, phần còn lại thải ra ngoài qua phổi và thận. Tại gan, rượu chuyển hóa thành chất độc acetalhehyde, sau đó chuyển thành acetate không độc.
Tuy nhiên, khả năng chuyển hóa acetalhehyde thành acetate của gan có giới hạn. Nếu hấp thu lượng rượu vượt khả năng chuyển hóa của gan, lượng acetaldehyde sản sinh quá mức sẽ gây tổn thương tế bào gan, viêm gan, xơ gan. Việc uống rượu thường xuyên mỗi khi tiệc tùng hay lễ Tết cũng ảnh hưởng tới sức khỏe, trong đó gan bị tổn thương nhiều nhất. Tổn thương này thường trải qua 3 giai đoạn.
 |
Gan nhiễm mỡ
Gan đóng vai trò trung tâm trong sự tích trữ và chuyển hoá các chất béo. Gan nhiễm mỡ khi chất béo trong gan tích luỹ quá 5% trọng lượng gan hoặc nhiều hơn 5% tế bào gan chứa các hạt mỡ. Giai đoạn này thường không có triệu chứng lâm sàng, bệnh thường phát hiện tình cờ khi siêu âm ổ bụng hoặc khám sức khỏe.
Gan nhiễm mỡ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như rượu, rối loạn chuyển hóa, thuốc, rối loạn dinh dưỡng... Tình trạng gan nhiễm mỡ ở người uống nhiều rượu có thể thuyên giảm nếu ngừng uống, nếu không sẽ chuyển sang giai đoạn viêm gan.
Viêm gan
Viêm gan do rượu là bệnh lý tổn thương gan lan tỏa, biểu hiện bởi tình trạng thâm nhiễm tế bào viêm ở gan và hoại tử tế bào gan. Bệnh nếu để lâu dài sẽ dẫn đến xơ gan.
Viêm gan do rượu giai đoạn đầu thường không có triệu chứng lâm sàng. Một số trường hợp có thể mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ, đau tức vùng gan, vàng da. Xét nghiệm giai đoạn này thấy biểu hiện hủy hoại tế bào gan, siêu âm gan có dấu hiệu nhu mô gan thô hoặc hình ảnh viêm gan mạn tính.
Xơ gan
Xơ gan là tình trạng mô gan được thay thế dần bởi các mô xơ, làm thay đổi cấu trúc và suy giảm chức năng gan. Bệnh nhân xơ gan tiến triển giai đoạn mất bù có triệu chứng phù, cổ chướng, tuần hoàn bàng hệ và có nguy cơ ung thư gan cao.
Do vậy, nam giới nên chủ động phòng bệnh bằng cách hạn chế rượu bia. Tuyệt đối không uống rượu vào lúc đói khiến rượu hấp thu nhanh. Nếu buộc phải uống, nên vừa ăn vừa uống hoặc uống nước ép trái cây, nước cam, chanh để trung hòa cồn trong rượu và giải rượu nhanh chóng.
Ngoài ra, nam giới cần khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm viêm gan do rượu, viêm gan virus, viêm gan tự miễn... Tại bệnh viện Đa khoa Medlatec, bệnh nhân được chẩn đoán tổn thương tế bào gan và chức năng gan bằng AST, ALT, bilirubin, protein… Chẩn đoán phát hiện virus viêm gan A, B, C, E; chuyên sâu về virus viêm gan B và C; chẩn đoán viêm gan tự miễn từ kháng thể kháng nhân, anti-ds DNA, tế bào hagraver… Bệnh nhân cũng có thể thực hiện các xét nghiệm tầm soát ung thư gan như AFP, AFP-L3... hoặc chẩn đoán mô bệnh học và hình ảnh.
Mai Thương (theo Vnexpress)
