Sẽ loại bỏ khỏi quy hoạch công trình thủy điện không hiệu quả

Công trình thủy điện Ia Krêl 2 mặc dù quy mô nhỏ, công suất thiết kế chỉ 5,5 MW nhưng khi xảy ra sự cố gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân vùng hạ du. Vì vậy, cũng cần xem xét cụ thể để đảm bảo việc thực thi pháp luật được nghiêm túc, đồng thời đây cũng là bài học răn đe đối với những chủ đầu tư khác.

Đó là phát biểu khẳng định của Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng tại buổi làm việc với UBND tỉnh Gia Lai cùng các sở ngành chiều 5-8, sau sự cố vỡ đê quây thủy điện Ia Krêl 2 trước đó 4 ngày.

Công trình lộ rõ nhiều sai phạm
 

Bom nước Ia Krêl 2 đã gây nên nỗi kinh hoàng cho người dân. Ảnh: M.T

Báo cáo tại buổi làm việc-Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thế Dũng đã chỉ ra những sai phạm của chủ đầu tư như: Sau sự cố vỡ đập năm 2013, trong khi các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh chưa có ý kiến cho phép thì chủ đầu tư đã tự ý cho khởi công xây dựng công trình đê quây. Khi phát hiện vụ việc này, UBND đã có công văn chỉ đạo, giao Sở Công thương, UBND huyện Đức Cơ đôn đốc chủ đầu tư thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh. Thế nhưng, khi chưa cấp phép trở lại thì chủ đầu tư đã tiến hành làm; khi cơ quan quản lý nhà nước phát hiện việc để đê quây tích nước không đảm an toàn đã yêu cầu xử lý nhưng đơn vị này đã không thực hiện. Ngoài ra, chủ đầu tư không tuân thủ quy trình xây dựng cơ bản, xây dựng trong mùa mưa nên không đảm bảo an toàn dẫn đến sự cố đáng tiếc nói trên.

Liên quan đến vấn đề này, ông Huỳnh Ngọc Tục-Giám đốc Sở Công thương-một lần nữa khẳng định: Ngày 2-6-2014, Sở Công thương mới có văn bản đề nghị UBND tỉnh cho phép chủ đầu tư công trình thủy điện Ia Krêl 2 thi công lại và chính thức ngày 10-6 UBND tỉnh mới đồng ý. Tuy nhiên, khi đang trong quá trình làm hồ sơ này thì chủ đầu tư nôn nóng, vội vàng tiến hành thi công trước và khi cơ quan chức năng phát hiện đã yêu cầu dừng ngay việc thi công đó. Sau ngày 10-6, công trình này được tiếp tục thi công trở lại, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Xây dựng và UBND huyện Đức Cơ đã 7 lần tổ chức kiểm tra, lập biên bản cảnh báo, nhắc nhở và yêu cầu chủ đầu tư phải tiến hành thi công nhanh, khẩn trương nên kết thúc ngay trong tháng 6, nhưng chủ đầu tư lại không quan tâm đến vấn đề này.
 

Nhiều cột điện bị ngã, đỗ sau sự cố vỡ đê quây thủy điện Ia Krêl 2. Ảnh: M.T

Sau khi cùng đoàn công tác đến kiểm tra hiện trường vụ vỡ đê quây thủy điện Ia Krêl 2, ông Đỗ Đức Quân-Vụ trưởng Vụ Thủy điện-đưa ra nhận xét: Rõ ràng chủ đầu tư chưa tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng, quản lý chất lượng công trình trong quá trình thi công thực hiện dự án. Ở đây, mặc dù tỉnh đã có cảnh báo nhưng chủ đầu tư đã cho thi công công trình trước khi được tỉnh cấp phép đã là một sai phạm tương đối rõ. Đơn vị thi công không có kinh nghiệm, khi mùa khô đã kết thúc nhưng đơn vị thi công vẫn sử dụng đê quây trong mùa mưa…

Qua kiểm tra thực tế hiện trường, ngay cả đập chính, đập tràn cũng rất ít bê tông, đặc biệt là đập tràn mà chủ đầu tư đào ra để thoát lũ. Trong khi đơn vị đầu tư khẳng định rằng bê tông độn đá hộc nhưng thực tế trong lõi đập tràn rất ít bê tông. Điều này cho thấy công tác quản lý chất lượng công trình ngay ở giai đoạn 1 trước đây đã bị sự cố cũng chưa được quan tâm đầy đủ. Vụ trưởng Đỗ Đức Quân đã đề nghị UBND tỉnh cũng như các sở, ngành kiểm tra luôn cả giai đoạn này để đánh giá sự tuân thủ pháp luật các quy định về xây dựng cơ bản của chủ đầu tư và của các đơn vị có liên quan tham gia hoạt động xây dựng cả dự án này.

“Không loại trừ khả năng xử lý pháp luật”
 

Sự cố vỡ đê quây công trình thủy điện Ia Krêl 2 gây thiệt hại hoa màu của người dân. Ảnh: M.T

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng chỉ đạo: Vụ việc cần phải giải quyết, khắc phục theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, những sai phạm trong quá trình phát triển thủy điện, nhất là những công trình mất an toàn ảnh hưởng đến môi trường gây thiệt hại cho người dân cần phải được xử lý nghiêm túc, khẩn trương.  
 

Liên quan đến vấn đề khắc phục công trình, Bộ trưởng đồng tình với cách giải quyết của UBND tỉnh Gia Lai là tạm dừng ngay việc thi công xây dựng công trình thủy điện Ia Krêl 2. Theo Bộ trưởng, các ban ngành của tỉnh cần tiến hành kiểm tra trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến công trình, trong đó có liên quan đến sự cố vỡ đê quây; xem xét từ trách nhiệm của chủ đầu tư cho đến trách nhiệm của đơn vị tư vấn, đơn vị giám sát thi công đơn vị thi công và cả trách nhiệm của các cơ quan tham mưu cho tỉnh. Sau khi kiểm tra, căn cứ vào mức độ vi phạm cần xem xét hình thức xử lý, nếu thấy rằng do cố tình hay do thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, “sai đến mức độ nào thì xửa lý đến mức độ đó, không loại trừ khả năng xử lý về mặt pháp luật. Việc xử lý sai phạm này thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của UBND tỉnh Gia Lai”- Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng yêu cầu UBND tỉnh báo cáo về việc xử lý sai phạm này gửi Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành liên quan trong thời gian sớm nhất. Sau khi xử lý trách nhiệm và đánh giá lại năng lực của chủ đầu tư và đơn vị thi công, giám sát cũng như vấn đề đền bù thỏa đáng thiệt hại cho người dân…, UBND tỉnh mới xem xét việc có cho phép công trình tiếp tục thi công hay không. Ngoài ra, UBND tỉnh nhanh chóng chỉ đạo các sở ngành cùng chính quyền huyện Đức Cơ phối hợp chặt chẽ với nhau khẩn trương xác định chính xác mức độ thiệt hại do sự cố vỡ đê quây thủy điện Ia Krêl 2 gây ra. Khi đã xác định được thiệt hại, UBND tỉnh có trách nhiệm đốc thúc chủ đầu tư đền bù cho dân, không để ảnh hưởng đến đời sống của người dân trong thời gian tới.

Về phía UBND tỉnh, Chủ tịch Phạm Thế Dũng cho biết tỉnh đã yêu cầu Sở Công thương, UBND huyện Đức Cơ kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh.

Minh Triều