Buôn cổ M’Liêng, là một trong những buôn làng hiếm hoi còn lưu giữ được những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể truyền thống của Tây Nguyên. Về với buôn M’Liêng, du khách có thể cảm nhận Tây Nguyên hoang sơ, hùng vĩ cùng những giá trị văn hóa truyền thống của người M’nông Rlăm.
 |
| Những nếp nhà sàn dài truyền thống ở buôn M’Liêng. |
Không gian buôn M’Liêng thanh bình, cổ kính như một Tây Nguyên của hàng trăm năm trước. M’Liêng, xã Đắk Liêng, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk là một buôn đẹp có quy mô lớn của người M’nông Rlăm còn giữ được nét cư trú truyền thống của người M’nông giao thoa với người Ê-đê. Khu nhà ở là những nhà sàn dài được phân bố tập trung, trên một khu đất rộng, xung quanh được rào kỹ bằng các bụi tre lớn, có rừng thiên nhiên, đầm lầy trồng cói, cánh đồng, ruộng nước, cây cổ thụ lâu năm, bến nước truyền thống.
 |
| Buôn M’liêng có 8 bộ chiêng cổ có độ tuổi từ 100-200 năm. |
Người dân trong buôn vẫn làm các nghề thủ công truyền thống, phong tục tập quán, lối sống tiêu biểu của vùng đầm lầy trên cao nguyên Đăk Lắk. Trải qua nhiều biến động, bây giờ trong buôn không còn nhà nào có voi, nhưng không gian riêng của buôn với những con suối, sông, bến nước, bến voi vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay.
 |
| Những cây đa cổ thụ được người dân buôn M’liêng coi như vật thiêng. Mỗi lần trong buôn có lễ hội hay gia đình nào có việc quan trọng, già làng, trưởng buôn và người chủ hộ đều mua lễ ra cúng cây cầu mong điều may mắn. |
Các lễ hội văn hoá dân gian hàng năm phản ánh đầy đủ nét văn hoá đặc trưng như văn hóa cồng chiêng, mẫu hệ, sử thi hay ẩm thực. Rất nhiều gia đình tại đây còn giữ được ghế Kpan - là nơi trang trọng để các nghệ nhân ngồi diễn tấu cồng chiêng trong các dịp lễ hội của người M’nông - với chiều dài hơn 20m, lòng ghế rộng hơn 1m; cùng nhiều chiêng cổ, ché cổ, trống làm bằng da 2 con trâu lớn, trống da voi còn được lưu giữ.
 |
| Vẻ hoang sơ của buôn M’Liêng thu hút nhiều khách du lịch nước ngoài ưa khám phá văn hóa bản địa của Tây Nguyên. |
Từ năm 2006, Bộ VHTTDL đã cho phép Sở VHTTDL Đắc Lắk triển khai Dự án Bảo tồn buôn văn hóa truyền thống M’Liêng với mục tiêu xây dựng, bảo tồn buôn M’Liêng thành buôn văn hóa mang đậm những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của người M’nông Rlăm.
 |
| Do địa thế gần hồ nên người dân nơi đây còn có nghề chài lưới. |
Buôn M’Liêng có 106 hộ, 560 khẩu trong đó, đồng bào M’nông Rlăm có 103 hộ. Buôn M’Liêng nằm trong tuyến du lịch hồ Lăk, một Di tích danh lam thắng cảnh được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia.
Nhiều gia đình tại buôn còn lưu giữ được chiêng cổ, trống da trâu, ché cổ, ghế K’pan có tuổi đời hàng trăm năm.
Theo bài và ảnh CÔNG ĐẠT (LĐO)
