Thi tốt nghiệp THPT: Đừng để thí sinh chọn môn vì 'dễ thi, dễ đỗ'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mục tiêu cấp THPT nêu trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là theo định hướng nghề nghiệp, nhưng nhiều học sinh lại chọn môn học, môn thi tốt nghiệp THPT với tiêu chí 'dễ thi và dễ đỗ'.

NHIỀU LÝ DO HỌC SINH CHỌN MÔN THI KHOA HỌC XÃ HỘI TĂNG

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định mục tiêu đối với giáo dục phổ thông là: "Bảo đảm cho học sinh (HS) có trình độ THCS có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau THCS; THPT phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng".

Cấp THPT là cấp định hướng nghề nghiệp, HS được chọn môn học và thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, do nhiều lý do khác nhau, HS chọn môn học và thi không đúng với định hướng nghề nghiệp của mình, tạo ra xu hướng có thể ngược với nhu cầu của nguồn nhân lực. Trong 8 năm qua (2017 - 2024), HS chọn tổ hợp khoa học xã hội ngày càng tăng. Năm 2024, tỷ lệ HS chọn tổ hợp khoa học xã hội cao nhất với 63%, chỉ 37% chọn khoa học tự nhiên. Trong khi đó, nhu cầu nhân lực về khoa học, công nghệ, kỹ thuật ngày càng tăng.

Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH
Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH

Trước hết, đó là vì các môn thuộc khoa học xã hội dễ học, dễ thi đạt điểm cao. Tổng trung bình điểm thi hằng năm của 3 môn sử, địa, giáo dục công dân luôn cao hơn tổng trung bình điểm thi của 3 môn lý, hóa, sinh.

Kế đến, theo một số hiệu trưởng THPT ở các huyện miền núi, do chất lượng đầu vào thấp nên nhà trường phải hướng HS chọn khoa học xã hội để học và ôn thi ngay từ lớp 10. Chỉ một số rất ít HS giỏi tự nhiên mới chọn tổ hợp khoa học tự nhiên.

Bình quân tỷ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước cao (xấp xỉ 99%) tạo ra áp lực cho các trường vùng khó khăn. Có trường đạt tỷ lệ này 80 - 90%, nhưng vẫn được đánh giá thấp so với mặt bằng, nên buộc nhà trường phải tổ chức dạy và học hướng mục tiêu tăng tỷ lệ tốt nghiệp.

Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ở cấp THPT, các môn học bắt buộc nghiêng lại về xã hội và nhân văn. Cụ thể, có 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, gồm: toán, ngữ văn, ngoại ngữ, lịch sử, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và giáo dục địa phương. Trong đó, chỉ có toán thuộc tự nhiên, còn các môn và hoạt động giáo dục thuộc về xã hội và nhân văn.

Với thiết kế chương trình giáo dục nghiêng về xã hội và nhân văn, HS chọn các môn khoa học xã hội để học và thi là dễ hiểu. Thực tế 3 năm qua, theo Hiệp hội Các trường ĐH và CĐ, hiện nay có một số tỉnh, số HS chọn nhóm môn lý, hóa, sinh chỉ chiếm 11 - 15%.

Tuy nhiên, một số địa phương có kinh tế - xã hội phát triển, nhu cầu nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế tăng… có thể tác động đến việc số HS chọn các môn khoa học tự nhiên để học và thi cao. TP.HCM là một minh chứng. Năm 2024, tỷ lệ HS TP.HCM chọn tổ hợp khoa học tự nhiên là gần 61%, cao nhất cả nước.

CÂN ĐỐI MÔN THI PHÙ HỢP NHU CẦU NHÂN LỰC

Thực tế nhu cầu lao động của xã hội rất đa dạng, định hướng phát triển kinh tế - xã hội nước ta trong kỷ nguyên vươn mình đòi hỏi ngày càng nhiều nhân lực các ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế, dịch vụ, bên cạnh các ngành xã hội và nhân văn.

Tuy nhiên, cấu trúc phân hóa HS theo 2 nhóm khoa học tự nhiên - kỹ thuật và khoa học xã hội - nhân văn là quá rộng, cần phải phân chia nhiều nhóm hơn. Ví dụ, nhóm các môn toán - lý - hóa - sinh - tin học - công nghệ nên chia thành nhiều nhóm nhỏ như: toán - lý - hóa, lý - hóa - sinh, toán - tin học - lý, toán - lý - công nghệ…

Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Để khắc phục những hạn chế nói trên, cần tái cấu trúc chương trình giáo dục phổ thông cho phù hợp hơn với mục tiêu hướng nghiệp.

Ở cấp THPT nên phân chia HS theo 3 luồng chính: luồng thứ nhất phổ thông sẽ học và thi tốt nghiệp THPT; luồng thứ hai theo hướng nghề nghiệp cụ thể, như y tế, kỹ thuật, nghệ thuật, quản trị kinh doanh, khoa học xã hội, ngoại ngữ, trồng trọt… được thực hiện tại các trường trung học nghề hoặc kỹ thuật (HS học các trường trung học nghề và trung học kỹ thuật vừa học văn hóa THPT vừa học nghề, tốt nghiệp sẽ cấp bằng "trung học nghề" tương đương THPT, có thể học lên CĐ và ĐH); luồng thứ ba theo hướng lao động trực tiếp, nhưng cần được đào tạo sơ cấp nghề. Mô hình trung học nghề/trung học kỹ thuật đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia và có sự tham gia trực tiếp của các doanh nghiệp, giúp HS vừa học lý thuyết, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Cần đào tạo đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp. Các trường ĐH sư phạm ngoài đào tạo đội ngũ GV hướng nghiệp chuyên nghiệp còn cần giảng dạy môn trải nghiệm hướng nghiệp cho tất cả sinh viên sư phạm, kể cả sư phạm tiểu học. Đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp có thể từ trường công lập, tư thục hay các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác và có sự tham gia của doanh nghiệp. Sớm cho HS THCS trải nghiệm hướng nghiệp tại doanh nghiệp và ở các trường ĐH, CĐ, giúp các em có điều kiện tiếp cận nghề nghiệp để học và làm việc sớm.

Việc chuyển giao giáo dục nghề nghiệp về Bộ GD-ĐT là một thuận lợi, cơ hội để sắp xếp, phân luồng HS các cấp học một cách khoa học, hợp lý và phù hợp với nhu cầu nguồn nhân lực.

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Tỉnh đoàn Gia Lai và Thành đoàn TP Hồ Chí Minh trao quà hỗ trợ người dân xã Phù Mỹ Bắc bị ảnh hưởng bão số 13.

Tỉnh đoàn Gia Lai và Thành đoàn TP Hồ Chí Minh hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bão số 13

(GLO)-Phát huy tinh thần xung kích, trách nhiệm của tuổi trẻ trong việc chung tay hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau bão số 13 (Kalmaegi), ngày 12-11, Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp với Thành đoàn TP Hồ Chí Minh trao quà, hỗ trợ người dân tại xã Phù Mỹ Bắc và Phù Mỹ Đông.

Sinh viên Lào phụ giúp việc dọn dẹp lại các phòng học tại Trường Tiểu học Kim Đồng.

Sinh viên Lào ra quân hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả của bão số 13

(GLO)-Ngày 8-11, 30 sinh viên Lào đang học tập tại Trường Đại học Quy Nhơn đã ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả do bão số 13 (Kalmaegi) gây ra. Đây là lần đầu tiên sinh viên Lào tham gia hỗ trợ khắc phục thiệt hại do bão gây ra trên địa bàn tỉnh.

Lãnh đạo Tỉnh đoàn Gia Lai tặng quà lực lượng thanh niên xung kích hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 13

Lãnh đạo Tỉnh đoàn Gia Lai tặng quà lực lượng thanh niên xung kích hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 13

(GLO)- Chiều 7-11, anh Đỗ Đức Thanh-Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Gia Lai đã đến thăm và động viên các đội thanh niên xung kích đang tham gia hỗ trợ khắc phục hậu quả sau bão số 13 (Kalmaegi).

Chuyện người Gia Lai số 64: Tranh biện là hành trình nuôi dưỡng tư duy và bản lĩnh cho người trẻ tỏa sáng

Chuyện người Gia Lai số 64: Tranh biện là hành trình nuôi dưỡng tư duy và bản lĩnh cho người trẻ tỏa sáng

(GLO)- Với tư duy phản biện linh hoạt và phong thái tự tin, nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (tỉnh Gia Lai) đã xuất sắc chinh phục ngôi vị cao nhất của Trường Teen 2025. Mỗi quán quân là một câu chuyện về hành trình rèn luyện, vượt qua giới hạn bản thân và tỏa sáng bằng trí tuệ.

Gia Lai City Trail 2025: Mưa không tắt lửa đam mê

Gia Lai City Trail 2025: Mưa không tắt lửa đam mê

(GLO)- Mưa lạnh, đường trơn-nhưng không gì cản nổi tinh thần của gần 3.000 runner trên đường chạy Gia Lai City Trail 2025. Từ Biển Hồ đến núi lửa Chư Đang Ya, mỗi bước chân kể một câu chuyện về đam mê, bản lĩnh và tình yêu đại ngàn.

"Lớp học không tường" chính thức lên sóng GTV Online tháng 11

"Lớp học không tường" chính thức lên sóng GTV Online tháng 11

(GLO)- Không bảng đen, không phấn trắng, cũng không còn bốn bức tường. Ở “Lớp học không tường”, học sinh được học bằng mắt thấy, tay làm và trái tim cảm nhận. Chương trình mới của GTV Online chính thức lên sóng trong tháng 11 này – mở ra hành trình học từ cuộc sống, lớn lên cùng trải nghiệm.

Anh Bùi Ngọc Thanh (trái) và Lu-Y Djoan (phải) là hai thanh niên tiêu biểu tỉnh Gia Lai dám nghĩ dám làm, truyền cảm hứng cho người trẻ tại Lễ tôn vinh năm 2025

Thanh niên Gia Lai: Sáng tạo, dám nghĩ dám làm

(GLO)- Trong số 10 gương thanh niên tiêu biểu của tỉnh Gia Lai được Trung ương Đoàn tuyên dương tại Lễ tôn vinh thanh niên dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi năm 2025 vào tối 24-10, Bùi Ngọc Thanh và Lu-Y Djoan đã ghi dấu bằng tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, truyền cảm hứng cho người trẻ.

Người trẻ “làm mới” hồn quê

E-magazine Người trẻ “làm mới” hồn quê

(GLO)-Từ những nguyên liệu, món ăn gắn liền với ký ức quê nhà, nhiều người trẻ đang nỗ lực “lên đời” sản vật truyền thống bằng cách làm mới: sáng tạo trong cách làm, ứng dụng công nghệ, quảng bá linh hoạt, với khát vọng đưa hương vị quê vươn xa.

Hoạt động tư vấn, hỗ trợ, giới thiệu việc làm của Đoàn phường Pleiku dành cho thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Ảnh: ĐVCC

Phát huy tinh thần thanh niên trong giai đoạn mới

(GLO)- Hòa trong không khí sôi nổi của đại hội Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp, tuổi trẻ tỉnh Gia Lai đang cùng nhìn lại một nhiệm kỳ đầy nỗ lực, khẳng định vai trò xung kích trong phát triển quê hương và hướng tới nhiệm kỳ mới 2025-2030 với tinh thần “Dấn thân-Sáng tạo-Hành động vì cộng đồng”.

Short Chuyện người Gia Lai số 63: Doanh nhân Nguyễn Hữu Vinh-Từ món quà quê đến thương hiệu triệu đô

Short Chuyện người Gia Lai số 63: Doanh nhân Nguyễn Hữu Vinh-Từ món quà quê đến thương hiệu triệu đô

(GLO)- Từ món bánh tráng tưởng như chỉ để ăn chơi, anh Nguyễn Hữu Vinh đã biến thành sản phẩm vươn ra thế giới. Một hành trình khởi nghiệp không ồn ào, nhưng mang đậm niềm tin vào “điều nhỏ bé” và hương vị quê hương đã tạo nên giá trị triệu đô cho một thương hiệu.