(GLO)- Hoa trắng trời, trắng đất và mênh mông như thế này chỉ có thể là cà phê Tây Nguyên. Mới hôm nào còn kín lá xanh, giờ thì tràn đầy hoa trắng. Rẫy thành… vườn hoa.
Thứ hoa gì mà trắng đến rót ruột, tinh khiết đến không thể tinh khiết hơn. Trắng tựa tuyết rơi-những bông tuyết rơi mùa nắng. Và mùi hương thì lừng non, dậy núi, rẫy nương miên man sắc tuyết. Khắp vườn cùng rẫy tận, sườn cao, góc đồi đều trong “không gian hoa” như thế. Phơi ra, bày ra, tự nhiên, không cần mời gọi ai khen, ai ngắm, ai làm thơ, viết nhạc và ai mở tour. Dân nông không vì vẻ đẹp và mùi hương của nó, nhưng ta thì cần điều này. Ta không có rẫy nương, ta chỉ có trái tim khô trước vạn vật giữa cõi nhân gian.
Ai đó đang Tết. Mặc kệ, hoa cứ làm việc của hoa. Tiết này là phải bung bông, khi trời cao kia hay con người xối nước mát vào. Cây gì kỳ, chỉ chờ có thế để xả nhựa, tuôn trào. Tưởng “trơ như cây” mà nhạy cảm vô cùng. Nên đích thị đây là mùa Tây Nguyên mới (khác Tây Nguyên buổi ban đầu-Tây Nguyên đại ngàn) rộn rã. Xứ sở tưng bừng bởi hoa.
 |
| Thiếu nữ và hoa cà phê. Ảnh: LÂM HOÀNG NGUYÊN |
*
* *
“Rẫy hoa”, ta muốn gọi thế đó. Khái niệm chưa có trong từ điển ấy chỉ có thể xuất hiện ở đây, miền Thượng này.
Mà không phải một rẫy, từ cao nguyên BLao lên cao nguyên Di Linh, qua cao nguyên MNông, xuyên cao nguyên Đak Lak, sang cao nguyên Jrai, rồi Kon Tum miền hạ Lào đều khung cảnh như thế. Một xứ sở tới năm trăm ngàn héc ta cà phê thì có trang trại hoa nào trên thế gian hào phóng và khổng lồ đến thế. Mùa của tiệc hoa trời. Không vắng ở chỗ nào trong lòng cao nguyên. Ở đâu cũng đang có “tiệc”. Siêu đại tiệc thị giác. Cái sang, cái đẹp của xứ sở, của miền đất là đây chứ đâu nữa. Đặc sắc và bản sắc là đây chứ đâu nữa. Linh hồn mới của cõi xứ. Đây mới là “lễ hội hoa”, lễ hội của trời, nối mặt đất với cao xanh, thuộc về thiên nhiên, chứ không phải “Festival hoa” theo kịch bản, sắp đặt, trình diễn, sân khấu hóa. Nó đẹp trong mạch chảy của khí trời, gió, nước, thổ nhưỡng, đời sống, đẹp từ bên trong đẹp ra. Làm lung lay các giác quan ta. Buộc phải rộn ràng, thổn thức.
Mà hình như trắng trời hoa kia để cảm chứ không chỉ để nhìn. Ta nghe thấy nó từ trong cơn quặn của cây, trong chịu đựng mùa mưa dầm dề, nắng núi, gió nguồn của nó suốt một năm trời và lao lực tần tảo của nông phu. Thứ hoa ngân vang trong lòng đất. Thứ hoa tung rải ra núi đồi. Thứ hoa để mặc cho gió sương. Thứ hoa ngân vào áo cơm. Có hình bóng của người Pháp tận trời Âu mù xa đầu thế kỷ trước, người bản địa sơn nguyên và của lưu dân Việt. Ngân nữa đi hoa cà phê ơi, cho Sài Gòn chật chội bê tông thấy nghĩa khí, hào phóng của miền Thượng, thấy sự kỳ lạ của một cõi xứ và biết phù hoa là nhỏ bé trước trời xanh, non thẳm. Những đồi rẫy điệp trùng trắng muốt, những thung lũng tinh khiết này là thanh nhạc của đất đai, vũ hội của mặt đất, mỹ thuật của mùa màng đó.
Xứ sở đi vào huyền nhiệm.
Đi trong các rẫy đồi cà phê mùa này làm sao không nghe được sự chộn rộn ở từng thớ đất bazan, những dư vị, những mát, những nóng, những ngọt ngào, những êm ái và thần khí cao nguyên. Ta yêu những gì tự nhiên, trong lòng ta nó đã là hội hè, lễ hội thật. Các hãng du lịch ở đô thành dưới xuôi đã bỏ quên chất liệu du lịch, tài nguyên, nguồn dinh dưỡng du lịch này rồi thì phải. Trên kia vòm trời xanh dương, lãng đãng mây trôi, dưới này trắng trời hoa chen trong lá cây non thì có gì lộng lẫy hơn thế trong trời đất. Gió và nắng mùa khô liếm lên những rẫy hoa trùng trùng. Ta muốn no say trong yến tiệc trời này. Ta muốn tâm hồn lịm đi trong màu trắng ngút ngàn. Ta muốn đắm chìm trong nó. Ngay như Pleiku này, vài cây số gióng ra theo đường chim bay đã đụng “rẫy hoa”. Mùa mà người Tây Nguyên không thoát khỏi hoa. Mùa mà người cao nguyên chơi hoa hoàn toàn miễn phí. Sống ở Tây Nguyên như thế đã “lời” lắm rồi, ít nhất là hơn đồng bằng và miền duyên hải điểm này.
*
* *
Ai xa Tây Nguyên mà không nhớ lấp ló dáng dấp của mùa hoa trời, dù có khi lúc gần bên nó thì chưa từng nhìn sâu vào một nhụy bông cà phê. Quá nhiều, tràn đầy, bao la nên người ta thấy nó “thường”, thành “bình dân”, chứ thật ra hình thái chùm bông và hương lành ngát lịm như hoa cà phê không nhiều loài có được. Chắc thế nhân chỉ nghĩ nó là hoa của một loại cây nông nghiệp thôi, rằng để lấy trái chứ không phải lấy “sắc”, lấy hương, nên thường không thừa nhận nó với tư cách “phái đẹp”.
Ai xem nhẹ, lơ nó, “bỏ bê” nó, thì để đó cho ta, ta yêu, ta tôn thờ. Ta biết ơn người nông phu cùng thời tiết, mùa màng, khí hậu núi non. Ai là con của Tây Nguyên đi xa hãy về thăm mùa hoa kìa. Ta lữ khách xứ này, mặc thế nhân thích vào công viên, hội chợ hoa, ta vác ba lô vào rẫy để nương nhờ sắc đẹp hoa đây, những rẫy cà phê. Ta sẽ ở ké trong một căn chòi bất kỳ của nông phu nào đó. Ta hành hương về với loài hoa mà giới buôn hoa không biết “gom bán” nó bằng cách nào.
Mùa mãn nhãn, mãn dạ!
NGUYỄN HÀNG TÌNH