Thể thao điện tử (eSports) là hình thức thi đấu chuyên nghiệp của các trò chơi điện tử có tính cạnh tranh cao. Tuyển thủ eSports rèn luyện phản xạ, tư duy chiến thuật và khả năng phối hợp nhóm, thường tập luyện khoảng 6-12 giờ mỗi ngày. Họ thi đấu trước hàng triệu khán giả trực tuyến, dưới áp lực không kém các vận động viên (VĐV) thể thao truyền thống.
Giới trẻ và sân chơi số
Trong khoảng 5 năm trở lại đây, eSports phát triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu. Từ chỗ chỉ được coi là “chơi games”, eSports đã được công nhận như một bộ môn thể thao chính thức, xuất hiện ở các kỳ SEA Games.
Từ năm 2018, eSports được chính thức đưa vào thi đấu tại ASIAD và có hệ thống giải đấu chuyên nghiệp với giải thưởng hàng triệu USD.

Ở Việt Nam, Liên Minh Huyền Thoại, PubG Mobile hay Liên Quân Mobile là những tựa games được tổ chức giải thường xuyên. Sức lan tỏa ấy cũng chạm đến phố núi Pleiku, nơi nhiều bạn trẻ tiếp cận eSports vừa như một hình thức giải trí, vừa là cách thức mới để rèn luyện tư duy.
Trong các quán games ở phố núi, hình ảnh những nhóm bạn trẻ tập trung bên dàn máy, say sưa với trận bóng đá điện tử (FIFA Online, PES) hay những màn đấu súng sinh tồn PubG đã trở nên quen thuộc.
Dù chỉ diễn ra trong thế giới ảo nhưng từng thao tác chuột, từng cú bấm phím lại đòi hỏi sự tập trung cao độ, phản xạ nhanh và khả năng phối hợp nhịp nhàng với đồng đội.
Bạn Trần Anh Kiệt (lớp 12, Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, phường An Phú) chia sẻ: “Em thường chơi games 1-2 giờ mỗi tối sau khi học. Bóng đá điện tử giúp em tính toán cách chuyền, dứt điểm và sắp xếp đội hình như một bài toán chiến thuật, đồng thời rèn luyện kỹ năng phối hợp với đồng đội. Điều quan trọng là biết chơi đúng giờ để không ảnh hưởng việc học”.
Bạn Nguyễn Khánh Trân (phường Pleiku, sinh viên năm 4, Trường Đại học Ngoại ngữ-Tin học TP. Hồ Chí Minh) thường chọn PubG Mobile để giải trí. Trân chia sẻ: “Chơi PubG rèn cho em khả năng quan sát bản đồ, phản ứng nhanh khi gặp tình huống bất ngờ và phối hợp cùng đồng đội. Ngoài ra, nhờ trao đổi với bạn bè quốc tế trong games, vốn tiếng Anh của em cũng cải thiện rõ rệt. Kỹ năng làm việc nhóm trong games còn giúp em tự tin hơn khi tham gia các hoạt động tập thể ở trường”.

Anh Huỳnh Minh Tuấn-Nhân viên Văn phòng đại diện Công ty TNHH một thành viên Xổ số kiến thiết Đắk Nông tại Gia Lai) cho biết: “Công việc văn phòng nhiều khi áp lực. Buổi tối, tôi thường dành khoảng 1 giờ chơi Liên Quân Mobile với bạn bè. Nhờ vậy mà đầu óc thoải mái hơn. Trong games, muốn thắng phải phối hợp nhịp nhàng, tính toán chiến thuật, điều này cũng giống như khi xử lý công việc tập thể. Miễn là mình biết cân bằng, eSports vừa là niềm vui, vừa giúp rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống”.
Định hướng để eSports lành mạnh
Theo một số chủ phòng máy ở Gia Lai, số lượng học sinh, sinh viên tham gia eSports tăng rõ rệt trong khoảng 2 năm gần đây. Không chỉ để giải trí, nhiều nhóm bạn còn lập đội, tổ chức thi đấu nhỏ tại địa phương, tạo nên phong trào mới mẻ.
Tuy nhiên, các chủ phòng máy cũng nhấn mạnh việc cân bằng thời gian, giữ sức khỏe và duy trì môi trường chơi lành mạnh là điều cần thiết để eSports thực sự trở thành hoạt động bổ ích cho giới trẻ.
Chị Phạm Thị Ngọc Mai-chủ quán Xù Gaming (số 31-33, đường Cù Chính Lan, phường Diên Hồng) chia sẻ: “Nhiều nhóm bạn trẻ chơi theo khung giờ cố định, thậm chí thuê máy để tổ chức giải đấu thể thao điện tử. Tôi luôn nhắc các em chơi không quá 180 phút/ngày. Nếu được định hướng đúng, eSports giúp giới trẻ vừa giải trí, vừa rèn luyện phản xạ và tinh thần đồng đội”.

Ảnh: Ngọc Duy
Trong thời đại số, eSports không chỉ là hình thức giải trí mà còn giúp giới trẻ rèn luyện tư duy, phản xạ và kỹ năng làm việc nhóm. Chị Nguyễn Thị Thúy (mẹ của Nguyễn Khánh Trân) cho hay: “Ban đầu, tôi cũng lo con mê games, nhưng thấy con biết cân đối thời gian, kết quả học vẫn tốt. Tôi nhận thấy thể thao điện tử thực sự mang lại lợi ích, giúp con tôi rèn luyện kỹ năng và tư duy. Vì vậy, gia đình hoàn toàn ủng hộ, chỉ cần đồng hành, hướng dẫn để con chơi có điều độ”.
Anh Nguyễn Chí Hiếu-Phó Bí thư Tỉnh đoàn-cho biết: “Thanh-thiếu niên ngày nay học tập, sinh hoạt, giải trí trong điều kiện công nghệ thông tin, internet phát triển mạnh mẽ. Do đó, việc các em tiếp cận eSports là điều tự nhiên. Tuy nhiên, cần chơi có chừng mực, không ảnh hưởng học tập và sức khỏe. Để tạo sân chơi lành mạnh cho thanh-thiếu niên, Tỉnh đoàn phối hợp với một số cơ quan, ban, ngành xây dựng sân chơi liên quan đến công nghệ thông tin nhằm khuyến khích thanh thiếu niên phát triển tư duy sáng tạo và duy trì rèn luyện thể chất”.