Kiệt tác địa chất giữa đại ngàn Tây nguyên
Nằm cách trung tâm TP.Pleiku khoảng 30 km về phía đông bắc, núi lửa Chư Đăng Ya thuộc địa phận làng Ia Gri, xã Chư Đăng Ya, H.Chư Păh, là một trong những điểm đến cuốn hút của tỉnh Gia Lai. Điều đặc biệt khiến Chư Đăng Ya trở thành điểm đến độc đáo là quá khứ hoạt động địa chất của nó.
Đây là một miệng núi lửa đã ngừng hoạt động từ hàng triệu năm trước, tạo nên một miệng núi lửa hình phễu hoàn hảo. Theo các nhà địa chất, Chư Đăng Ya cùng các núi lửa Hàm Rồng, Biển Hồ… tạo thành một quần thể núi lửa đặc trưng của vùng cao nguyên Pleiku, với đặc điểm địa hình trầm tích, xuất phát từ hoạt động phun trào mạnh mẽ trong quá khứ.
Phần miệng núi lửa rộng khoảng 700 m và sâu gần 100 m, tạo nên một thung lũng tròn đều đẹp mắt. Trải qua thời gian, nơi đây đã hình thành một lớp đất bazan màu mỡ - điều kiện lý tưởng cho nhiều loại cây nông nghiệp phát triển. Những triền đồi thoai thoải tại miệng núi lửa này hiện đã được người dân địa phương canh tác các loại cây như dong riềng, cà phê…
Nếu mùa mưa mang đến cho Chư Đăng Ya màu xanh mướt mát của cây cối, thì giao mùa cuối năm lại là thời điểm khu vực này khoác lên mình vẻ đẹp rực rỡ nhất. Những thảm hoa dã quỳ vàng sánh mật ong đong đưa theo gió dưới ánh nắng mang theo chút se lạnh của cao nguyên. Màu vàng ấy trải dài trên các triền đồi thoai thoải như một tấm thảm khổng lồ, tạo nên cảnh tượng thiên nhiên đẹp đến nao lòng.
Điều thú vị là hoa dã quỳ không phải là loài cây bản địa của Tây nguyên. Hơn 100 năm trước, trong quá trình thiết lập các đồn điền, người Pháp đã di thực loài cây này từ châu Âu về làm hàng rào cho các đồn điền, làm nguồn phân xanh… Với khả năng thích nghi mạnh mẽ, cây dã quỳ đã phát triển rất tốt trong khí hậu cao nguyên, trở thành một phần không thể thiếu của cảnh quan nơi đây.
Không chỉ có dã quỳ, cảnh sắc cuối năm ở Chư Đăng Ya còn được điểm tô bởi sắc trắng tinh khôi của hoa xuyến chi, màu tím mộng mơ của cỏ đuôi chồn, và màu đỏ thắm của những quả cà phê chín. Tất cả quyện lại trong tiết trời se lạnh của cao nguyên, tạo nên một bức tranh thiên nhiên độc đáo, hiếm nơi nào có được.
Tuần lễ hoa dã quỳ - Lễ hội của thiên nhiên và văn hóa
Nhận thấy tiềm năng du lịch to lớn của khu vực này, từ nhiều năm nay, tỉnh Gia Lai đã tổ chức Tuần lễ hoa dã quỳ - núi lửa Chư Đăng Ya. Năm 2024, sự kiện diễn ra từ ngày 6 - 12.11 tại làng Ia Gri, xã Chư Đăng Ya và khu vực xã Biển Hồ.
Điểm nhấn của tuần lễ không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, mà còn là những hoạt động văn hóa đặc sắc, thể hiện bản sắc của đồng bào dân tộc thiểu số Tây nguyên. Du khách được thưởng thức các chương trình trình diễn cồng chiêng đặc sắc - di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Nghệ thuật tạc tượng, dệt thổ cẩm, chế tác nhạc cụ dân tộc cũng được giới thiệu, tạo cơ hội cho du khách hiểu sâu hơn về văn hóa Tây nguyên.
Đặc biệt, nghi lễ mừng lúa mới của người Jrai - một trong những nghi lễ quan trọng nhất của đồng bào dân tộc thiểu số Tây nguyên cũng được phục dựng. Những hoạt động như giã gạo chày đôi, trò chơi dân gian mang đến không khí vui tươi, đậm đà bản sắc văn hóa bản địa.
Một điểm nhấn khác không thể bỏ qua trong những lần tổ chức ấy là chương trình chinh phục đỉnh núi lửa Chư Đăng Ya. Đây không chỉ là một hoạt động mang tính thể thao, mà còn là cơ hội để du khách chiêm ngưỡng toàn cảnh cao nguyên từ độ cao gần 1.000 m so với mực nước biển.
Với vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, Chư Đăng Ya đang trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút hàng vạn lượt du khách trong và ngoài nước mỗi năm. Chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực thực hiện mô hình du lịch cộng đồng, trong đó người dân địa phương được khuyến khích tham gia vào các hoạt động phục vụ du lịch, từ đó nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và văn hóa truyền thống.
Chư Đăng Ya không đơn thuần chỉ là một điểm đến du lịch, mà còn là một kỳ quan địa chất, một "bảo tàng" thiên nhiên và văn hóa sống động giữa đại ngàn Tây nguyên. Với sự quản lý hợp lý và phát triển bền vững, nơi đây hứa hẹn sẽ còn tiếp tục là điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước trong nhiều năm tới, đồng thời giữ gìn được những giá trị độc đáo của mình cho các thế hệ mai sau.
Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch, Phó chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, nhấn mạnh: "Gia Lai có nhiều thắng cảnh rất đẹp, đặc biệt là vùng núi lửa Chư Đăng Ya, thu hút nhiều khách trong và ngoài nước đến thưởng lãm vào mùa dã quỳ nở. Nhiều năm nay, Gia Lai đã tổ chức Lễ hội hoa dã quỳ - núi lửa Chư Đăng Ya và đây cũng là sự kiện văn hóa lớn của Gia Lai. Chúng tôi đã có nhiều biện pháp quản lý, giữ gìn để giới thiệu đây là điểm đến lý tưởng khi du khách đến cao nguyên này, đến Gia Lai này". (còn tiếp)
Theo Trần Hiếu (TNO)
