Dry Falls từng có chiều cao gấp đôi và chiều rộng gấp 3 thác Niagara nên nó được đánh giá là thác nước lớn nhất trong lịch sử thế giới.
 |
Dãy Cascade ở Washington, Mỹ, chia bang thành hai vùng rộng lớn mang đặc điểm khí hậu khác biệt. Ở phía tây, những cánh rừng rậm rạp, những dãy núi tuyết phủ trắng kéo dài từ Canada tới Oregon, nơi du khách có thể thấy cả Seattle và 3 vườn quốc gia thuộc Washington. Còn phía đông dãy Cascade là một vùng đất hầu như không ai biết, nơi có địa hình bán hoang mạc với đồng cỏ và các dạng địa hình đá gọi là Channeled Scablands.
 |
Khoảng 15.000 năm trước, hồ Missoula hình thành từ một đập băng khổng lồ trữ lượng nước lớn, tương đương nửa khối lượng nước của hồ Michigan ngày nay. Khi kỷ băng hà kết thúc, đập băng vỡ, nước chảy cực mạnh tạo thành hẻm núi sâu hơn 200 m và dài tới 96 km trong lòng đá bazan rắn (một trong những loại đá cứng nhất). Các vết đứt gãy và những vách đá nâu còn sót lại ở rìa hẻm núi đã tạo nên tên gọi Scablands.
 |
Trận lụt Missoula có tên gọi từ vụ việc hồ Missoula vỡ đập băng, và là nguyên nhân của các thay đổi lớn trong cấu trúc địa chất ở Mỹ. Những dấu vết của trận lụt có thể nhìn thấy từ Portland, cách đó hơn 321 km về phía tây nam.
 |
Dry Falls (thác nước khô) trước kia hiện là một vách núi đá hình móng ngựa có độ cao gấp 2 lần và rộng gấp 3 lần thác Niagara. Vì thế nơi này được công nhận từng tồn tại thác nước lớn nhất trong lịch sử thế giới. Ngày nay, khu vực được bảo tồn và thuộc Vườn quốc gia Sun Lakes - Dry Falls, nơi du khách có thể quan sát rõ tác động của địa chất ở những đường mòn ven hẻm núi và thông tin trên các bảng trưng bày.
 |
Các nhà địa chất khám phá ra thời điểm đập băng bị vỡ, luồng nước cao hơn 90 m đã di chuyển với tốc độ 104 km/h, vượt qua mọi thứ trên đường và tạo nên hẻm núi này chỉ trong vòng một tuần. Cùng với việc đào sâu hẻm núi Grand Coulee (ảnh) thì luồng nước cực mạnh đó cũng cuốn đi rất nhiều tầng đá bazan từng bao phủ nơi đây.
 |
Các lớp đất đá còn sót lại tới ngày nay nằm rải rác khắp Washington và nhiều khu vực ở Oregon, tạo nét chấm phá cho phong cảnh và cũng để lại một di sản thiên nhiên kỳ thú. Twin Sisters Rock (Tảng đá chị em) được tạc nên từ chính trận lụt Missoula tạo nên hẻm Grand Coulee, tuy nhiên các tháp đá bazan này lại nằm cách hẻm núi tới hơn 160 km về phía nam.
 |
Khoảng 100 năm trước, con người bắt đầu di cư tới Scablands, và cả Grand Coulee, xây dựng một số thị trấn nhỏ, các công viên và khu cắm trại nằm dọc theo những hồ nước ngọt phía dưới hẻm núi. Các hồ này là nguồn nước lớn nhất của vùng và cũng là điểm vui chơi chính. Trong khi đó, những thung lũng sông phía hạ lưu thường là chỗ để các ngư dân và tàu bè chọn làm nơi tránh cái nắng nóng của mùa hè.
 |
Một trong những đặc điểm nổi bật của Scablands là thác Palouse (ảnh) nằm trong Vườn quốc gia thác Palouse. Thác cao 60 m cùng hẻm núi cao 114 m là ví dụ điển hình của sức xói mòn khủng khiếp từ trận lụt Missoula.
 |
Sông Palouse dài gần 270 km nhưng thác nước và hẻm núi Palouse chỉ chiếm 6,5 km rồi dòng nước hòa vào sông Snake. Trận lụt đã đổi hướng dòng sông tại đây bằng cách "xé toạc" hẻm núi và hình thành dòng chảy như ngày nay.
 |
Vùng Scablands bao phủ hơn 3,8 triệu ha, rộng hơn cả diện tích bang New Jersey nhưng phần đất được bảo tồn thuộc vườn quốc gia thì chưa tới 101.000 ha.
Theo Vnexpress
