(GLO)- Kon Ka Kinh là một trong những vườn quốc gia lớn và có giá trị bảo tồn đa dạng sinh học cao của Tây Nguyên cũng như của Việt Nam. Ở đây còn lưu giữ được hơn 2.000 ha rừng hỗn giao rừng cây lá rộng với rừng cây lá kim đặc trưng với nhiều loài cây có giá trị quý và hiếm.
 |
Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh có rừng phòng hộ đầu nguồn của các sông lớn, như: sông Ba, sông Đak Pne, sông Ayun; có nhiều cảnh quan sinh thái đặc trưng, nhiều thác ghềnh tự nhiên tuyệt đẹp cho du lịch sinh thái lý tưởng. Do tính chất đặc trưng của Vườn nên việc duy trì và bảo vệ hệ sinh thái, ngăn chặn mọi hành vi xâm hại là nhiệm vụ trọng tâm.
Để phát huy sự tham gia của người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, nâng cao trình độ hiểu biết về bảo tồn đa dạng sinh học, tạo thu nhập, thời gian qua, Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh thực hiện chương trình khoán bảo vệ rừng hưởng lợi từ dịch vụ môi trường rừng, góp phần cải thiện sinh kế cho cộng đồng địa phương một cách bền vững.
Khi chương trình giao khoán theo Quyết định 661 kết thúc, tháng 9-2012, Vườn chuyển sang chi trả tiền giao khoán rừng cho người dân từ nguồn Quỹ bảo vệ và phát triển rừng. Năm 2015, Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh đã tiến hành chi trả 2,4 tỷ đồng tiền khoán quản lý, bảo vệ rừng cho 449 hộ dân nhận khoán quản lý, bảo vệ 11.200 ha trong tổng số diện tích của Vườn Quốc gia là 42.143,25 ha. Từ việc nhận khoán chăm sóc rừng, cộng với thu nhập sản xuất thường xuyên, kinh tế của các hộ gia đình nhận khoán được tăng lên.Người dân không còn xâm hại đến tài nguyên rừng. Ông Đinh Groih, làng Hyêr, xã Ayun, huyện Mang Yang nói: Tôi nhận khoán 30 ha rừng để chăm sóc bảo vệ. Ngoài việc được hưởng lợi những nông sản phụ, như: củi khô, mật ong, nấm, măng, đót… hàng năm tôi có thêm thu nhập từ diện tích nhận khoán, có tiền để trang trải cho cuộc sống đỡ vất vả hơn.
Ngoài việc tham gia nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng, các thôn, làng vùng đệm còn được lãnh đạo Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh hỗ trợ 40 triệu đồng/làng để đầu tư nâng cao năng lực sản xuất; hỗ trợ vật liệu cho thôn, làng xây dựng các công trình nước sạch, điện chiếu sáng, thông tin liên lạc, đường giao thông, nhà văn hóa... Hơn 3 năm thực hiện Quyết định 24 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đầu tư phát triển rừng giai đoạn 2011-2020 từ nguồn ngân sách thường xuyên đã tạo được chuyển biến tích cực.
Việc triển khai chính sách này được thực hiện hết sức chặt chẽ, Vườn Quốc gia có nhiệm vụ quản lý khoản kinh phí trên theo quy định về quản lý kinh phí sự nghiệp kinh tế hiện hành. Hàng năm, các thôn, làng lập kế hoạch chi tiêu, sau đó, Vườn Quốc gia chủ trì phối hợp với UBND các xã họp bàn với từng thôn, làng để cùng phê duyệt kế hoạch chi tiêu. Các thôn, làng cũng phải cam kết bảo vệ rừng. Nếu nơi nào bảo vệ rừng không tốt, Vườn Quốc gia có quyền chuyển vốn hỗ trợ cho nơi khác.
Vùng đệm được xây dựng chính là để giải quyết các khó khăn nhằm nâng cao đời sống cho các cộng đồng dân cư địa phương, tạo thêm việc làm, giảm bớt sức ép lên khu bảo tồn của Vườn Quốc gia. Để quản lý, bảo vệ được tài nguyên rừng đòi hỏi có sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan, trong đó vai trò của cộng đồng dân cư sống trong và ven rừng là yếu tố quyết định. Khi cộng đồng tham gia vào tiến trình quản lý, bảo vệ rừng sẽ hình thành nên mối quan hệ về quyền lợi và nghĩa vụ giữa chủ rừng và cộng đồng. Quyền lợi của cộng đồng được thực thi có hiệu quả thì công tác quản lý, bảo vệ rừng sẽ có kết quả mang tính bền vững.
Ông Nguyễn Văn Hoan-Giám đốc Vườn Quốc gia Kon Ka kinh chia sẻ: “Do tính chất đặc thù của Vườn Quốc gia nên cần phải ưu tiên cho các dự án hỗ trợ dân các vùng đệm. Áp dụng các thành tựu công nghệ tiên tiến, nâng cấp hạ tầng cơ sở, cải thiện đời sống xã hội nhằm mục đích đảm bảo thu nhập ổn định cho nhân dân. Từ đó đã hạn chế và ngăn chặn được người dân xâm hại đến các khu bảo tồn của Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh”.
Anh Khoa
