Vua quan triều Nguyễn đón tết trong hoàng cung xưa như thế nào?

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Dưới triều Nguyễn, thời gian nghỉ tết trên toàn quốc thường được quy định từ ngày 28 tháng chạp cho đến mùng 8 tháng giêng năm sau.
 Triển lãm
Triển lãm " Tết hoàng cung xưa qua mộc bản triều Nguyễn" diễn ra vào sáng 18-1 - Ảnh: NHẬT LINH
Sáng 18-1, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế phối hợp với Cục Lưu trữ quốc gia IV tổ chức triển lãm "Tết hoàng cung xưa qua mộc bản triều Nguyễn" tại Trường lang Đại Cung môn (Đại nội Huế). Thông qua 32 tư liệu mộc bản được trưng bày tại triển lãm giúp người xem hiểu hơn được phần nào việc đón tết của vua, quan, hoàng tộc xưa trong cung cấm.
Dưới triều Nguyễn, Tết Nguyên đán được xem là lễ hội quan trọng nhất của dân tộc Việt Nam. Vào ngày mùng 1 tháng chạp, vua sẽ ngự ở lâu Ngọ Môn để ban lịch năm mới do Khâm Thiên giám soạn thảo cho các bá quan. Người dân sẽ nhận lịch này ở địa phương.
Ống lệnh bằng đồng dùng để bắn vào đêm giao thừa trong hoàng cung - Ảnh: NHẬT LINH
Ống lệnh bằng đồng dùng để bắn vào đêm giao thừa trong hoàng cung - Ảnh: NHẬT LINH
Thường dưới triều Nguyễn, thời gian nghỉ Tết Nguyên đán được quy định từ ngày 28 tháng chạp cho đến mùng 8 tháng giêng năm sau. 
Vào ngày cuối cùng của năm cũ, nhà vua sẽ đến Thái miếu hoặc Thế miếu tiến hành lễ Cáp hưởng để mời vong linh các vị tiên đế, tổ tông đã khuất trở về hoàng cung ăn tết. 
Sau lễ Cáp hưởng, nhà vua sẽ thực hiện lễ Tuế trừ với mong muốn rũ sạch những bụi bẩn, xui xẻo… của năm cũ để đón một năm mới tốt đẹp.
Vào đêm 30 tết, toàn kinh thành treo pháo lên cây nêu để đốt vào thời khắc giao thừa. Trong Đại nội, quan Hữu ty chuẩn bị thiết đại triều ở điện Thái Hòa và thiết thường triều ở điện Cần Chánh. 
Vua mang hoàng bào, ngự ở điện Thái Hòa. Chỉ có quan lại thuộc hàng nội thân mới được "thượng điện". Bá quan văn võ từ tam phẩm trở lên đứng ở thềm điện, từ tứ phẩm trở xuống chầu dưới sân rồng.
 Mộc bản ghi lại việc vua Minh Mạng phê chuẩn khối lượng thuốc súng, số lần phóng của ống lệnh trong 3 đêm Tết Nguyên đán ở ngoài Tử Cấm thành - Ảnh: NHẬT LINH
Mộc bản ghi lại việc vua Minh Mạng phê chuẩn khối lượng thuốc súng, số lần phóng của ống lệnh trong 3 đêm Tết Nguyên đán ở ngoài Tử Cấm thành - Ảnh: NHẬT LINH
Theo quy định dưới triều Nguyễn, trong đêm giao thừa, các cửa ở lối đi trong Tử Cấm thành và Tả Đoan, Hữu Đoan của Đại nội sẽ được mở toang. Trong sân điện Thái Hòa vào đêm giao thừa, mỗi khắc sẽ cho nổ 20 tiếng ống lệnh, suốt đêm đủ 1.000 tiếng giòn tan.
Vào ngày đầu năm mới, nhà vua sẽ đi đến cung của hoàng thái hậu để dâng lễ chúc tết. Sau đó, vua sẽ về các điện trong Đại nội để hoàng thân, quan triều đình làm lễ chúc mừng năm mới và ban tiệc. Ngoài việc dự yến, các quan viên còn được thưởng thêm tiền, tùy theo chức trách của từng người mà tiền thưởng cũng có phần khác nhau.
 Đội ngũ người hầu chuẩn bị cho một buổi yến tiệc trong Đại nội - Ảnh: Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cung cấp
Đội ngũ người hầu chuẩn bị cho một buổi yến tiệc trong Đại nội - Ảnh: Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cung cấp
Ngoài thưởng yến và tiền, nhiều vị vua còn có các cách thưởng tết khác nhau trong ngày đầu năm mới. Theo mộc bản, vua Thiệu Trị ngự ở điện Đông Các, cho triệu đình thần vào hầu, ban nước trà uống, rồi đưa cho xem bốn chữ "Trung, cần, phúc, thọ" do vua viết. Rồi hạ lệnh giao khắc in để ban cấp. Còn vua Tự Đức tặng thơ cho các quan đại thần vào năm 1848.
5 Mộc bản ghi lại sự kiện vào ngày mùng 1 tết, vua Tự Đức đi đến cung Từ Thọ chúc tết thái hậu, sau đó vua trở về điện Văn Minh nhận lễ lạy chúc mừng năm mới của các bá quan - Ảnh: NHẬT LINH
Với dân chúng, dịp Tết Nguyên đán là lúc để nhà vua bày tỏ sự quan tâm đến với đời sống của người dân, quân lính… 
Thông thường, vua triều Nguyễn thường ban chiếu giảm tô thuế, giảm tội hoặc ân xá cho tù nhân, phục hồi chức vụ cho quan lại bị giáng cấp, thưởng tiền cho những người có công trạng, lính đồn biên viễn...
Vào ngày mùng 3 tết, trong Đại nội sẽ thực hiện lễ hóa vàng.
Theo Nhật Linh (TTO)

Có thể bạn quan tâm

Mừng lúa mới trên cao nguyên

Mừng lúa mới trên cao nguyên

(GLO)- Sau khi thu hoạch mùa vụ và đưa lúa về kho, đồng bào Jrai náo nức với lễ mừng lúa mới. Nghi lễ nông nghiệp cổ truyền độc đáo này đã được bà con duy trì từ bao đời nay.

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

(GLO)- Quà lưu niệm từ sản phẩm văn hóa vừa là “sứ giả” du lịch, vừa góp phần đem lại thu nhập cho người dân. Việc tổ chức các cuộc thi tay nghề đan lát, dệt thổ cẩm nhằm tìm kiếm sản phẩm đặc sắc làm quà tặng đã góp phần nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy du lịch nông thôn phát triển.

Tiết mục hát dân ca của em Đinh Doanh và đoàn nghệ nhân xã Pờ Tó trong chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tại huyện Ia Pa. Ảnh: V.C

Cồng chiêng cuối tuần trở lại Ia Pa

(GLO)- Tối 17-11, chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tiếp tục được tổ chức tại huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Chương trình mang đến nhiều tiết mục đặc sắc làm nức lòng người dân và du khách.

Giá trị của liên hoan

Giá trị của liên hoan

Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 tổ chức tại TP Cần Thơ vừa khép lại. Bên cạnh những hồ hởi, vui vẻ, nhiều nỗi niềm của sân khấu cải lương truyền thống cũng đã bộc lộ trong mùa liên hoan năm nay.

Chuyện một “công trình sư” Bahnar

Chuyện một “công trình sư” Bahnar

(GLO)- Sau khi hoàn tất việc cắt lúa, ông Chánh thư thái ngồi trò chuyện cùng chúng tôi bên ghè rượu. Phẩm chất nghệ sĩ của người nông dân với tư cách “công trình sư” một loạt công trình, mô hình ghi dấu bản sắc văn hóa tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (TP. Pleiku) hiện diện trước mặt chúng tôi.

Cần phát huy giá trị di tích: “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947”

Cần phát huy giá trị di tích: “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947”

(GLO)- Sáng 6-11, tại TP. Pleiku, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức hội thảo khoa học di tích lịch sử “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947, xã Kông Bơ La, huyện Kbang” nhằm hoàn thiện hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền đề nghị xếp hạng di tích quốc gia.

Trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống tạo ra các sản phẩm lưu niệm phục vụ du khách

Trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống tạo ra các sản phẩm lưu niệm phục vụ du khách

(GLO)- Nằm trong khuôn khổ Tuần lễ hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya, chiều 9-11, tại khu vực sân nhà rông làng Gri, xã Chư Đang Ya (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai), Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND huyện Chư Păh tổ chức trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống.

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

(GLO)- Cứ mỗi buổi sinh hoạt, khuôn viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lơ Pang (xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) lại rộn ràng tiếng cồng chiêng. Âm thanh quen thuộc ấy đến từ đôi tay nhỏ bé của các em học sinh thuộc Câu lạc bộ (CLB) Cồng chiêng của trường.

Ngân vang giai điệu cồng chiêng

Ngân vang giai điệu cồng chiêng

(GLO)- Suốt 1 tháng qua, sau khi hoàn tất công việc gia đình, những người nông dân Jrai chân chất, mộc mạc ở tổ 6 (phường Sông Bờ, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) lại say sưa luyện tập đánh cồng chiêng.