(GLO)- Tác phẩm “Tự chỉ trích” được xuất bản vào ngày 20-7-1939, trong bối cảnh phong trào Mặt trận Dân chủ Đông Dương có những diễn biến phức tạp. Vào những năm 1937-1938, Mặt trận Dân chủ Đông Dương đã giành được thắng lợi trong các cuộc bầu cử Hội đồng dân biểu ở Trung Kỳ và Bắc Kỳ, nhưng trong cuộc bầu cử Hội đồng quản hạt Nam Kỳ tháng 4-1939, Mặt trận Dân chủ đã không thu được thắng lợi mong muốn. Tình hình đó khiến cho một số cán bộ, đảng viên có những nhận xét không đúng về đường lối của Đảng, thậm chí còn công kích đường lối của Đảng.
Với bút danh Trí Cường, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã viết cuốn “Tự chỉ trích” nhằm trình bày rõ thái độ tự phê bình, phê bình đúng đắn của người đảng viên, và chính sách Mặt trận của Đảng trong thời kỳ Mặt trận Dân chủ Đông Dương, qua đó đấu tranh chống những nhận thức tư tưởng sai trái để giữ vững và phát huy đoàn kết thống nhất trong Đảng. Tác phẩm được Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhất trí thông qua, được in và phát hành rộng rãi.
 |
| Khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ. |
Mục đích tự phê bình và phê bình đã được “Tự chỉ trích” xác định là để thống nhất tư tưởng, để rèn luyện mình để đề cao uy tín và ảnh hưởng của Đảng nhằm làm cho Đảng ngày càng mạnh và cách mạng ngày càng phát triển theo đúng nguyên tắc tính Đảng, phải thật sự vì lợi ích chung của toàn Đảng. Do đó “Tự chỉ trích” đã yêu cầu: “Bao giờ sự chỉ trích cũng là tự chỉ trích Bôn-sê-vích, tức là để huấn luyện quần chúng và giúp đảng viên tự huấn luyện, để làm tăng uy tín của Đảng, để cho Đảng ngày càng thống nhất và củng cố, để đưa phong trào phát triển lên, đưa cách mạng tới thắng lợi, chứ không phải đặt cá nhân mình lên trên Đảng, đem ý kiến riêng, dù là đúng để đối chọi với Đảng, vin vào một vài khuyết điểm mà mạt sát Đảng, phá hoại ảnh hưởng của Đảng, gieo mối hoài nghi lộn xộn trong quần chúng, gây mầm bè phái, chia rẽ trong đội ngũ Đảng”.
Đối với các đảng viên của Đảng, tác phẩm chỉ rõ: “Đối với uy tín của Đảng thì danh dự của cá nhân không có nghĩa lý gì, hay nói đúng hơn, không có nữa, vì một người đảng viên cộng sản chỉ biết lấy uy tín, lấy danh dự chung của toàn Đảng làm danh dự của mình thôi”. Đồng chí nhấn mạnh: “Phê bình Đảng là để thống nhất tư tưởng, để rèn luyện mình, để đề cao uy tín và ảnh hưởng của Đảng nhằm làm cho Đảng ngày càng mạnh và cách mạng ngày càng phát triển. Muốn vậy trong phê bình phải nắm vững mục đích xây dựng đảng, xây dựng đồng chí mình, không được đả kích hoặc cường điệu những sai lầm khuyết điểm của đồng chí mình”.
Điều đó chứng tỏ rằng khi danh dự, uy tín của Đảng bị giảm sút hoặc không còn nữa thì danh dự của các đảng viên của Đảng cũng không còn. Vì vậy, mỗi đảng viên phải làm thế nào để góp phần giữ vững uy tín, danh dự của Đảng thì khi đó danh dự của mình mới có được. Muốn vậy, Đảng “…cần làm cho các đảng viên giác ngộ rõ ràng và đầy đủ trách nhiệm của mình biết xoay phương hướng trong những hoàn cảnh khó khăn, nghiêm trọng, biết tự chỉ trích đúng và kịp thời những khuyết điểm và sai lầm, đồng thời phải tìm cách kiểm soát một cách thực sự hơn hành động của mỗi đảng viên”. Trong sinh hoạt Đảng, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã nhấn mạnh: “Mỗi đảng viên có quyền tự do thảo luận, tự do chỉ trích, miễn là thảo luận theo tinh thần Bôn-sê-vích, không làm giảm lợi ích của Đảng, phải đứng về lợi ích của dân chúng mà chỉ trích để đẩy phong trào phát triển rộng rãi hơn”.
Khi tiến hành tự chỉ trích trong Đảng, kẻ địch đã hí hửng, hy vọng rằng sẽ có sự chia rẽ, mất đoàn kết trong nội bộ Đảng, uy tín, danh dự của Đảng sẽ giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng sẽ bị lung lay, đe dọa. Với nhãn quan chính trị sắc bén, dự báo trước được điều đó và để củng cố niềm tin cho đảng viên, chủ động chống lại sự lợi dụng, chống phá của kẻ thù, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã khẳng định: “Kẻ địch chớ vội hí hửng tìm ở đây một sự chia rẽ hay mầm bè phái gì giữa những người cộng sản mà uổng công, vì sau khi thảo luận rõ ràng rồi bao giờ trong hàng ngũ chúng tôi thiểu số phục tùng đa số, chừng ấy chỉ có một ý chí duy nhất là ý chí của Đảng, nghìn người sẽ như một để thực hành ý chí ấy”.
Về phương pháp tự chỉ trích, đồng chí xác định: “Phải tôn trọng quy luật, công khai, mạnh dạn, thành thực; khi phân tích, xử lý thì cụ thể, khi đánh giá thì tập thể, phân tích cả lý luận và thực tiễn để tìm ra bản chất của vấn đề”. Vì theo quan niệm của đồng chí: “Người cộng sản là chiến sĩ thực tế chứ không phải bọn chính trị cận thị”, vì thế “Người cộng sản có bổn phận nói sự thật với quần chúng” phải “công khai, mạnh dạn, thành thực vạch những lỗi lầm của mình và tìm phương châm sửa đổi, chống những xu hướng hoạt đầu, thỏa hiệp, như thế không phải làm yếu Đảng, mà là làm cho Đảng được thống nhất, mạnh mẽ; làm như thế không sợ địch nhân cơ hội lợi dụng, chửi rủa vu cáo Đảng, không sợ “nối giáo cho giặc”. Trái lại, nếu “đóng kín cửa bảo nhau”, giữ cái vỏ thống nhất bề ngoài mà bên trong thì hổ lốn một cục, đầy rẩy bọn hoạt đầu, đó mới chính là để cho quân thù chửi rủa, hơn nữa, đó là tỏ ra không phải là một Đảng tiền phong cách mạng, mà là một Đảng hoạt đầu cải lương”.
Khi các ứng cử viên cộng sản không giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử vào Hội đồng quản hạt ở Nam Kỳ, khi đó trong nội bộ Đảng và quần chúng đã nảy sinh cách nhìn nhận khác nhau về nguyên nhân dẫn đến thất bại. Bằng phương pháp tổng hợp, phân tích khoa học, dẫn chứng đầy thuyết phục, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã vạch rõ những sai trái của các khuynh hướng sai lầm, những nguyên nhân chủ quan của Đảng nên đã có tác dụng củng cố lòng tin của đảng viên, của nhân dân vào Đảng, cung cấp những vũ khí sắc bén cho Đảng về lý luận và hướng dẫn phong trào cách mạng đi đúng hướng, vạch trần những thủ đoạn của bọn phản cách mạng, giành ưu thế chính trị về cho Đảng.
Đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã chỉ rõ: “Chúng ta không bao giờ có thể đổ hết những nguyên nhân thất bại cho việc quân thù đàn áp. Chúng ta phải biết nhìn nhận khuyết điểm về chủ quan mà chính ta gây ra, chính ta phải chịu hoàn toàn trách nhiệm”. Đó là quan điểm nhìn thẳng vào sự thật, nói đúng sự thật với tinh thần dám chịu trách nhiệm của Đảng trước những khuyết điểm, thất bại của phong trào cách mạng với cách nhìn sáng suốt và phương pháp duy vật biện chứng triệt để, đồng chí Nguyễn Văn Cừ tạo cơ hội để thu nạp những phần tử còn dao động; xây dựng, củng cố liên minh đoàn kết mọi giai cấp, mọi lực lượng trong mặt trận chung tạo thành một khối vững chắc để phân hóa kẻ thù…
Hiện nay, chúng ta đang tích cực, khẩn trương thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, trong đó nội dung tiến hành tự phê bình và phê bình nghiêm túc trong mỗi cán bộ, đảng viên ở tất cả các cấp, các ngành được đặc biệt chú trọng. Đọc lại “Tự chỉ trích” chúng ta thấy nội dung tác phẩm vẫn còn nguyên giá trị, vẫn nóng hổi tính thời sự. Công cuộc đổi mới đất nước theo hướng tăng cường, chủ động hội nhập quốc tế; đẩy mạnh công nghiệp hóa-hiện đại hóa và xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đem lại nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực nhưng mặt trái của nó cùng với sự lợi dụng, chống phá của các thế lực thù địch đã làm nảy sinh nhiều vấn đề tiêu cực cần được quan tâm giải quyết, không thể kéo dài làm ảnh hưởng không tốt đến uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ.
Để tạo chuyển biến mạnh mẽ về công tác xây dựng Đảng, củng cố, nâng cao uy tín và giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, việc khẩn trương với quyết tâm chính trị cao phấn đấu thực hiện tốt công tác tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, đồng thời vận dụng sáng tạo những quan điểm, phương pháp “Tự chỉ trích” của cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ là trách nhiệm mỗi cán bộ, đảng viên các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương.
Vũ Ngọc Truyền
