Ở đó, du khách có thể tự tay hái quả, thưởng thức nông sản tươi ngon, hòa mình vào không gian lao động và cảm nhận nhịp sống yên bình.
Tuy còn khá mới mẻ, nhưng nhiều hợp tác xã (HTX) ở Gia Lai đã nhanh nhạy nắm bắt cơ hội, tận dụng lợi thế nông nghiệp để phát triển du lịch nông nghiệp, mở ra triển vọng phát triển kinh tế bền vững.
Từ ý tưởng các mô hình trải nghiệm
Ở xã Ia Phí, HTX Nông nghiệp, Dịch vụ và Du lịch cộng đồng Tây Gia Lai (làng Mrông Yố 1) đã hướng đến việc xây dựng mô hình “từ nông trại đến tách cà phê”. Anh Siu Sắt-Giám đốc HTX-chia sẻ: “Với lợi thế cảnh quan thiên nhiên phong phú như giọt nước, suối đá, cùng những giá trị văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số như đội cồng chiêng, nhà rông, nhà thờ cổ…, chúng tôi đã xây dựng các tour du lịch cộng đồng, giúp du khách không chỉ tham quan mà còn được hòa mình vào không gian văn hóa bản địa.
Không chỉ vậy, du khách còn có thể trải nghiệm thu hái, rang xay và tự tay pha chế tách cà phê của chính mình; thưởng thức ẩm thực truyền thống; tìm hiểu nhịp sống, tập quán sinh hoạt và lao động sản xuất của người dân địa phương.
Qua mỗi lần đón những đoàn khách như vậy, tôi càng nhận rõ rằng phát triển du lịch cộng đồng không chỉ là cách quảng bá sản phẩm đặc trưng của vùng đất Ia Phí mà còn mở ra hướng tạo sinh kế, gắn kết cộng đồng và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc”.
Những ngày đầu tháng 11, khi những vườn cà phê bắt đầu vào độ chín là thời điểm hấp dẫn nhất với du khách tham quan trải nghiệm. Chị Lê Thị Thùy Minh (du khách đến từ TP Hồ Chí Minh) thích thú: “Khi cà phê bắt đầu chín nhiều tôi đến Ia Phí và được hướng dẫn cách hái tuốt những chùm quả chín. Chỉ khi tự tay hái và tìm hiểu quy trình chế biến ướt, tôi mới thật sự hiểu hết giá trị của hạt cà phê…”.
Tại xã Ayun, HTX Nông lâm nghiệp và Dịch vụ An Lộc lại chọn hướng phát triển vườn cây ăn trái kết hợp chế biến các sản phẩm tinh dầu, trái cây sấy; đồng thời phát triển nghề đan đát truyền thống.
Chị Phạm Thị Từ Vân-Giám đốc HTX-cho hay: Đến đây, du khách có thể thưởng thức trái cây tại vườn, tìm hiểu quy trình chế biến sản phẩm đặc trưng và được xem những nghệ nhân ở làng Đê Kjiêng, khéo léo làm các sản phẩm đan đát thủ công tinh tế như những chiếc bàn trà nhỏ, vali nhỏ, túi xách… Mỗi sản phẩm không chỉ là vật dụng, mà còn là kết tinh của bàn tay, trí óc, nét đẹp truyền thống và tinh thần lao động bền bỉ qua nhiều thế hệ.
Đến định hướng phát triển du lịch nông nghiệp
Ông Biện Văn Hảo-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Phí-cho biết: Phát triển du lịch nông nghiệp được xem là hướng đi phù hợp với tiềm năng và điều kiện thực tế của địa phương. Mô hình này không chỉ góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch mà còn tạo động lực để người dân thay đổi tư duy sản xuất, gắn nông nghiệp với dịch vụ và trải nghiệm.
Xã đang khuyến khích các hộ dân, HTX sản xuất theo hướng hữu cơ, làm các dịch vụ trải nghiệm gắn với sản phẩm chủ lực như cà phê, cây ăn trái…
Đồng thời, chú trọng đào tạo kỹ năng làm du lịch cộng đồng, nâng cao ý thức gìn giữ môi trường. Phát triển du lịch nông nghiệp không chỉ thu hút du khách mà còn là hướng đi giúp người đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương nâng cao thu nhập.
Khi người dân được hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động du lịch, họ sẽ trở thành những “đại sứ” văn hóa, góp phần gìn giữ cảnh quan, bảo tồn bản sắc và lan tỏa hình ảnh địa phương.
Những mô hình du lịch nông nghiệp ở nhiều xã phía Tây tỉnh đang dần trở thành điểm nhấn mới, thu hút đông đảo du khách. Dù phần lớn còn mang tính tự phát, do chính những nhà vườn tâm huyết tạo dựng, song sức lan tỏa của chúng là điều không thể phủ nhận.
Những điểm đến như Farm Mẹ Thu (xã Kon Gang), khi đến đây du khách được tham quan trải nghiệm vườn cà phê, cây ăn trái đa dạng như ổi, sầu riêng; Farmstay Sâm Phát Ialy (xã Ia Ly) với mô hình trải nghiệm thu hoạch sầu riêng, nghỉ dưỡng; hay các vườn chôm chôm ở Ia Krái vào mỗi độ thu hoạch đều tấp nập khách…
Theo chị Phạm Thị Từ Vân, từ thành công trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, HTX đang từng bước mở rộng sang du lịch nông nghiệp, qua việc liên kết với các công ty du lịch để đón khách, nhất là du khách đến tham quan Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh.
Hiện HTX đang cùng bà con xây dựng các chuỗi sản xuất như cây ăn trái, gạo chất lượng cao. Hướng đi này vừa giúp tiêu thụ nông sản, vừa hình thành tour trải nghiệm đời sống, sinh hoạt và sản xuất của người dân địa phương.
“Xã đang có nhiều lợi thế sau sáp nhập để hình thành tour trải nghiệm, nếu biết kết hợp tốt giữa sản xuất nông nghiệp và khai thác dịch vụ du lịch. Điều quan trọng nhất là phải hướng người dân canh tác sạch, dựa trên các sản phẩm thế mạnh sẵn có”-chị Vân nói.