Với đặc thù của một tỉnh miền núi, cơ sở hạ tầng còn nhiều thiếu thốn, những năm qua, Gia Lai rất quan tâm công tác đầu tư xây dựng cơ bản. Hàng loạt vướng mắc trong đầu tư xây dựng cơ bản đã được tháo gỡ, nhưng hiệu quả vẫn chưa như mong muốn.
Giải tỏa vướng mắc
Năm 2010, nguồn vốn đầu tư do địa phương quản lý trên địa bàn là 1.876 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách tỉnh đầu tư 957,7 tỷ đồng, phân cấp cho huyện đầu tư 397,4 tỷ đồng, vốn trái phiếu Chính phủ 414,8 tỷ đồng, vốn Trung ương bổ sung có mục tiêu 21,1 tỷ đồng, vốn ODA 85,4 tỷ đồng.
Năm 2010 cũng là năm mà công tác đầu tư xây dựng cơ bản được chỉ đạo hết sức quyết liệt, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã tổ chức giao ban đầu tư xây dựng cơ bản định kỳ hàng tháng để kịp thời xử lý các vướng mắc, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh, kiểm tra thực tế, kiện toàn các ban quản lý không đủ năng lực, kể cả kiểm điểm một số đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ. Tỉnh cũng đã ban hành quy định về quản lý dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước với nhiều giải pháp thông thoáng, thực hiện phân cấp mạnh cho các chủ đầu tư; các biện pháp trên đã từng bước đem lại kết quả.
|
Công trình trụ sở liên cơ quan tỉnh. Ảnh: Nguyễn Giác |
Theo nhận xét của lãnh đạo ngành, địa phương và các chủ đầu tư thì: Hầu như không còn vướng mắc nào về cơ chế trong đầu tư xây dựng cơ bản. Nhờ vậy, một số địa phương, chủ đầu tư đã thực hiện giải ngân được khá như: An Khê 89,1%, Mang Yang 72,1%, Chư Pah 65,7%, Khu Kinh tế Cửa khẩu 82,6%… Các dự án, công trình chuyển tiếp hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng phần lớn đều có hiệu quả, nhất là các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục, chỉnh trang đô thị… Một số dự án có tính cấp bách, phục vụ an sinh xã hội đã và đang triển khai tương đối thuận lợi, phát huy hiệu quả, mục đích yêu cầu.
Tiến độ vẫn chậm
Theo quy định, đến hết ngày 31-10 của năm trước năm kế hoạch, mọi dự án đầu tư xây dựng cơ bản đều phải hoàn chỉnh thủ tục, có quyết định đầu tư của cấp có thẩm quyền mới được đưa vào danh mục các công trình khởi công mới trong năm kế hoạch để trình HĐND tỉnh cho ý kiến. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, trong số 154 công trình, dự án vốn ngân sách tỉnh đầu tư khởi công mới năm 2010 thì có đến 96 dự án phê duyệt sau 31-10-2009 (chiếm 62,3%) và tính đến giữa tháng 10-2010, vẫn còn 6 dự án chưa có quyết định đầu tư (lẽ ra phải hoàn thành trước 31-10-2009). Từ đầu năm đến nay, có đến 16 dự án phải điều chỉnh tổng mức đầu tư, 38 dự án phải điều chỉnh kế hoạch đấu thầu, 57 dự án đến quý III, quý IV-2010 các chủ đầu tư mới lập kế hoạch đấu thầu. Bên cạnh đó vẫn còn 8 dự án đã có quyết định đầu tư nhưng chưa triển khai, 9 dự án chưa có hồ sơ đăng ký giải ngân tại Kho bạc Nhà nước tỉnh, 59 dự án chưa giải ngân vốn đầu tư.
Hiện nay, đối với các huyện, mức phân cấp quyết định đầu tư là các công trình có tổng vốn dưới 5 tỷ đồng; cấp thị xã là 7 tỷ đồng và thành phố là 10 tỷ đồng. Như vậy, hầu hết các công trình đều do các huyện, thị xã, thành phố quyết định phương án, tổng mức đầu tư. |
Do vướng mắc tại khâu đăng ký, hoàn chỉnh thủ tục đầu tư nên việc giải ngân vốn chậm. Theo tổng hợp của Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến giữa tháng 10-2010, tỷ lệ giải ngân các nguồn vốn mới đạt 46,75% kế hoạch, trong đó vốn ngân sách tỉnh đầu tư đạt 53,6%, vốn phân cấp huyện quyết định đầu tư đạt 51,4%, vốn trái phiếu Chính phủ đạt 33,1% vốn Trung ương bổ sung có mục tiêu đạt 84,8%, vốn ODA đạt 28,8%; tỷ lệ giải ngân tuy tăng 15% so với cùng kỳ năm 2009 nhưng rõ ràng vẫn chưa đạt tiến độ đề ra.
Có thể thấy rằng, bên cạnh các nguyên nhân khách quan, hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản bị chậm do nhiều nguyên nhân chủ quan. Đó là việc tham mưu của nhiều phòng ban chuyên môn ở địa phương còn chậm và lúng túng; năng lực của các chủ đầu tư và ban quản lý dự án còn hạn chế; lực lượng tư vấn trên địa bàn tỉnh yếu về chuyên môn, năng lực chưa đáp ứng được yêu cầu; các đơn vị thi công chưa chuyên nghiệp, không đủ năng lực tài chính, cán bộ kỹ thuật yếu; sự phối hợp giữa chủ đầu tư và địa phương trong quá trình triển khai công tác giải phóng mặt bằng còn chưa tốt, chậm trễ…
Tín hiệu lạc quan
Năm nay, UBND tỉnh sẽ kiên quyết thực hiện nghiêm các quy định về đầu tư xây dựng cơ bản. Theo đó, chỉ những dự án đã được phê duyệt quyết định đầu tư của các cấp có thẩm quyền mới được xem xét đưa vào danh mục khởi công mới năm 2011 tại kỳ họp HĐND tỉnh cuối năm. Mọi sự chậm trễ dẫn đến không có công trình đầu tư cho đơn vị, địa phương, chủ đầu tư đều phải chịu trách nhiệm.
Chính những động thái kiên quyết này đã làm cho tình hình chuẩn bị đầu tư năm 2011 có vẻ khả quan hơn. Đến hết tháng 10-2010, phần lớn các dự án dự kiến đầu tư mới năm 2011 đều đã được phê duyệt. Và một khi thủ tục đã hoàn thành thì bước vào kế hoạch năm mới, chắc chắn công tác đầu tư xây dựng cơ bản sẽ thuận lợi hơn.