(GLO)- Mùa xuân luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong sáng tạo nghệ thuật. Với âm nhạc, hàng ngàn ca khúc về chủ đề mùa xuân đã ra đời hòa những giai điệu rộn ràng hay êm ả vào thời khắc được xem là đẹp nhất của một năm. Và, với không ít người, không ít gia đình, nhạc xuân là món ăn tinh thần không thể thiếu trong dịp đầu xuân năm mới.
Theo thời gian, có những tác phẩm viết về mùa xuân với những ca từ hay, giai điệu đẹp, ăn sâu trong tâm thức của biết bao thế hệ công chúng, đến độ mỗi dịp chào đón Xuân đến không thể không cất tiếng. Đứng đầu bảng có lẽ phải kể đến ca khúc “Xuân và tuổi trẻ” của nhạc sĩ La Hối. Bài hát ra đời năm 1944, thời điểm phôi thai của tân nhạc Việt Nam. Phần lời do nhà thơ Thế Lữ viết, chỉ mới nghe những câu đầu: “Ngày thắm tươi bên đời xuân mới/Lòng đắm say bao nguồn vui sống/Xuân về với ngàn hoa tươi thắm/Ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng...” là đã thấy rộn ràng lắm rồi. Ca khúc này, ngay sau khi xuất hiện đã nhanh chóng thịnh hành và trở thành giai điệu không thể thiếu vắng trong 3 ngày Tết. Tiếp đến là “Xuân đã về” của nhạc sĩ Minh Kỳ, phát hành năm 1954, với cụm từ “xuân đã về” được lặp đi lặp lại làm người nghe phải nao lòng rạo rực chờ Tết. Riêng giai phẩm “Đón xuân” của nhạc sĩ Phạm Đình Chương thì gần như “phải có” trong mọi chương trình ca nhạc mừng xuân. Ca khúc “Mùa xuân đầu tiên” của nhạc sĩ Văn Cao ra đời vào dịp Tết Bính Thìn (1976) cũng rất phổ biến, được rất nhiều thính giả yêu thích. Bài hát này được xem là sáng tác cuối cùng trong sự nghiệp âm nhạc của ông.
 |
| Ảnh minh họa. |
Người Việt ta sống nặng về tâm linh, kiêng cữ nhiều thứ, nhất là trong những ngày đầu năm, nghe nhạc cũng không ngoại lệ. Nhạc xuân được chọn dứt khoát phải có giai điệu, tiết tấu vui tươi nhộn nhịp như các điệu pasodoble, valse, chachacha; êm ả một chút thì có rhumba, ca từ tuyệt đối không đề cập đến sự buồn chán than thở. Các tác phẩm đáp ứng 2 tiêu chí này sẽ âm vang khắp nơi trước trong và còn dư âm rộn ràng suốt cả tháng giêng. Có thể kể thêm các nhạc phẩm nổi tiếng như: Điệp khúc mùa xuân (Quốc Dũng), Xuân họp mặt (Văn Phụng), Câu chuyện đầu năm (Hoài An), Lắng nghe mùa xuân về (Dương Thụ), Anh cho em mùa xuân (Nguyễn Hiền-Kim Tuấn), Gái xuân (Từ Vũ), Mộng chiều xuân (Ngọc Bích), Gió mùa xuân tới (Hoàng Trọng), Hạnh phúc đầu xuân (Lê Dinh-Minh Kỳ), Cánh thiệp đầu xuân (Minh Kỳ), Ước nguyện đầu xuân (Hoàng Trang).... Như thế để thấy, thật khó để liệt kê hết hàng ngàn ca khúc khác nữa được các nhạc sĩ Việt viết về chủ đề mùa xuân.
Sẽ hết sức thiếu sót nếu không nhắc đến “Happy new year” và “Con bướm xuân”. Khoảng chục năm trở lại đây, 2 ca khúc có nguồn gốc nước ngoài này bỗng trở thành hiện tượng nhạc xuân trên đất Việt. “Happy new year” thuộc sở hữu của nhóm nhạc Thụy Điển Abba, được viết lời bởi Agnetha Fltskog-thành viên của nhóm-với nội dung chủ đạo rất dễ thương: “Bố ơi! Đừng uống say trong đêm hội” (Daddy dont get drunk on Christmas day). Chất ballad tự sự trong “Happy new year” là một điểm khác lạ trong tiêu chuẩn nhạc xuân của người Việt. Trình làng vào năm 1999 nhạc phẩm này lập tức trở thành ca khúc nổi tiếng, không thể thiếu trong các sự kiện chào đón năm mới trên khắp thế giới, xứ Việt cũng không là ngoại lệ. “Happy new year” gần như trở thành nhạc hiệu chào xuân (tương tự Happy Birthday trong tiệc mừng sinh nhật). Còn “Con bướm xuân” có nguyên bản là một ca khúc nhạc Hoa mang tên China chachacha (Chachacha Trung Hoa). Ca khúc ra đời vào thập niên 60, do nhạc sĩ Dật Danh của Đài Loan sáng tác, nhưng phải đến năm 2014 mới thành cơn sốt trong ca nhạc xứ ta.
Ở trên, người viết có nhắc đến “Anh cho em mùa xuân”. Tuy chưa phải là một trong những ca khúc hàng đầu về chủ đề Xuân, nhưng sự nổi tiếng và thịnh hành thì không thể phủ nhận. Bài thơ “Nụ hoa vàng ngày xuân” của nhà thơ Kim Tuấn, được nhạc sĩ Nguyễn Hiền chuyển thành giai điệu âm nhạc có sinh quán ở Pleiku là một chi tiết thú vị.
Âm nhạc luôn là một phần quan trọng của đời sống, ngày Tết càng không thể thiếu. Và, mỗi dịp xuân về, song hành cùng ta là một “Xuân họp mặt”, trao nhau chân tình những “Lời chúc đầu năm”... thì niềm vui đã thực sự gõ cửa trái tim rồi.
Nguyễn Sơn
