Hàng năm, người Jrai thường tổ chức Lễ cúng nước giọt (bến nước) để tạ ơn những điều tốt đẹp mà Thần nước mang đến cho dân làng.
 |
Xuất phát từ thuyết vật linh, tức là mọi vật đều có linh hồn và sự linh thiêng, người Jrai cho rằng, Yang Ia (Thần nước) là vị thần cung cấp nguồn nước mát lành, sức khỏe và bình an cho dân làng.
 |
Khi cà phê, lúa rẫy đã được thu hoạch vào kho, những cơn mưa đầu mùa chớm đến là lúc già làng Rơ Lah Hum, làng Ia Gri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai họp mặt dân làng tại nhà rông chuẩn bị cho lễ cúng bến nước.
 |
Già làng phân công cho thanh niên khéo tay trong làng vào rừng lấy cây lồ ô chuẩn bị làm cây nêu trang trí tại bến nước, những thanh niên khỏe mạnh cầm rựa phát quang cỏ dại, đắp bậc thang ở những đoạn đường khó dẫn vào bến nước. Những phụ nữ trong làng chuẩn bị gùi và quả bầu khô để đựng nước. Ai vào việc nấy, cùng nhau chuẩn bị để thực hiện nghi lễ chung của dân làng.
 |
Giọt nước làng Ia Gri nằm lưng chừng núi Chư Đăng Ya. Bến nước giọt của làng Ia Gri nằm lưng chừng núi Chư Đăng Ya, nơi có mạch nước ngầm trong và mát chảy ra từ lòng núi.
 |
Khi việc chuẩn bị đã hoàn tất, vào ngày diễn ra nghi lễ, mọi người già trẻ, trai gái trong làng không ai đi ra ngoài, để đảm bảo sự linh thiêng cho nghi lễ.
 |
Vào ngày lành, khi mặt trời bừng sáng, già làng Hum cùng dân làng Ia Gri đi thành hàng dọc từ làng ra giọt nước.
 |
Ngay trước nghi lễ, già làng Hum dùng vật cứng đập heo và gà. Sau đó, thanh niên trong làng mang những con vật này ra giọt nước mổ bụng lấy gan của 2 con vật đặt lên tai của ghè rượu. Phần thịt còn lại được nướng trên bếp lửa ngay cạnh giọt nước.
 |
Lúc này, thanh niên trong làng đan khung lồ ô hình bán nguyệt lớn cắm ở đầu giọt nước, cắm cây nêu phía trước giọt nước để nghi lễ bắt đầu.
 |
Giờ lành tới, già Hum cất cao giọng khấn: "Hỡi thần cây cối, tre nứa, thần núi rừng, hãy đến đây với chúng tôi, cùng uống rượu, ăn gan heo, gan gà này. Hỡi thần suối Chan, hãy băng qua núi, qua rừng, thần Suối Ai, hãy men theo bờ ruộng, thần suối Kleng theo hướng đông, thần suối Tong Bră dọc theo khe núi, thần suối Pok hãy đến với giọt nước Ia Nguin của chúng tôi. Hôm nay, chúng tôi làm lễ cúng dâng lên các vị thần gan gà, gan heo và rượu tưới lên bến nước để cho dân làng có cuộc sống tốt, luôn luôn mạnh khỏe, con cháu không bị bệnh tật, ốm đau. Xin hãy cho chúng tôi dòng nước trong trẻo, tràn trề”.
 |
Kết thúc nghi lễ, già làm Hum dùng quả bầu khô hứng 1 bầu nước. Sau đó, một trai trẻ trong làng nhận lấy bầu nước rồi châm vào ghè rượu. Khi rượu đầy, già làng là người đầu tiên được đặt môi vào cần. Khi già đã uống một hơi rượu thật dài và lớn, những người khác trong làng mới được bắt đầu uống.
 |
Trước khi về làng, những phụ nữ có mặt tại đây mang bầu khô mình đã chuẩn bị để hứng nước giọt rồi gùi về nhà sử dụng. Gương mặt ai ai cũng rạng rỡ, vì họ tin rằng nghi lễ cảm tạ Yang Ia đã xong, từ nay tới hết năm, Yang Ia sẽ cho dân làng nhiều nước ngon, ai ai cũng khỏe mạnh, vui vẻ.
Nguyễn Thảo/VOV
