(GLO)- Trong những chặng đường canh tân đất nước, người hoạch định chính sách bao giờ cũng lấy giáo dục làm quốc sách hàng đầu. Điều đó cũng dễ hiểu. Bởi vì, con người và tri thức là nhân tố quan trọng bậc nhất để thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội, đưa đất nước bước vào giai đoạn thịnh vượng.
Do vậy, giáo dục-đào tạo phải là lĩnh vực tiên phong để cung cấp nguồn nhân lực chất lượng đáp ứng yêu cầu của mỗi giai đoạn phát triển. Hiện nay, cả nước đang dồn công sức cho một đợt cải cách giáo dục mới với chương trình tổng thể được cho là tiên tiến nhất. Vì thế, chúng ta đang cần một đội ngũ giáo viên đủ tâm, đủ tầm để gánh vác trách nhiệm nặng nề sắp đến. Ngành Sư phạm được xem là “chiếc máy cái” để tạo ra những người thầy có đủ phẩm chất và năng lực đưa sự nghiệp giáo dục phát triển. Nếu vì lý do nào đó, ngành “công nghiệp nặng” này cho ra những sản phẩm bị lỗi thì bao tâm huyết dồn vào cải cách giáo dục cũng chỉ là hô hào theo kiểu phong trào để rồi mọi cái vẫn về nguyên vị trí cũ, thậm chí còn tệ hại hơn khi chưa cải cách. Điều đó đã được chứng minh qua những lần đổi mới trước đây.
 |
| Ảnh minh họa |
Nhiều năm qua, việc tuyển sinh vào các khoa, trường sư phạm đã có bước thụt lùi đáng kể; một số trường sư phạm ở địa phương đã phải đóng cửa hoặc chuyển sang hình thức đào tạo đa ngành, trong đó ngành Sư phạm chỉ là thứ yếu. Sau khi ra trường, số đông sinh viên sư phạm bị thất nghiệp hay chuyển sang làm những ngành nghề không thuộc lĩnh vực được đào tạo. Một số địa phương khi “chỉnh đốn” đội ngũ đã phát hiện dôi dư hàng trăm giáo viên các cấp rồi vội vàng sắp xếp lại theo kiểu “giật gấu vá vai” khiến cho giới giáo chức hoang mang và cảm thấy không yên tâm công tác. Rõ ràng từ việc đào tạo đến phân công, bố trí giáo viên ở các cấp đang có vấn đề bất cập mà những nhà quản lý giáo dục chưa nhận thức đúng cái lỗ hổng mang tính chất yếu huyệt của sự nghiệp giáo dục lâu nay.
Trong mùa tuyển sinh năm nay, các trường sư phạm lại một lần nữa “mất mùa”. Những trường đại học sư phạm lớn, nổi danh xưa nay, như Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh hiện đang phải xét tuyển những thí sinh “chuột chạy cùng sào” vào một số ngành chỉ vừa đủ điểm sàn trở lên (15,5 điểm). Hầu hết thí sinh khá, giỏi, học sinh đạt giải quốc gia, quốc tế đều nhắm vào những ngành nghề hot như: Y-Dược, Bách khoa, Công an, Quân đội... Thử hỏi đầu vào như vậy thì liệu đầu ra chúng ta có được một đội ngũ nhà giáo tương lai đúng như mong muốn không? Tất nhiên câu trả lời đã quá rõ ràng.
Để đi tìm giải pháp cho vấn đề này, thiết nghĩ Bộ Giáo dục-Đào tạo trước hết cần đổi mới triệt để công tác quản lý, tuyển sinh, đào tạo ở các trường sư phạm trên cả nước.
Cần quy hoạch lại và chỉ duy trì một số trường đại học sư phạm cấp quốc gia ở các khu vực trọng điểm, chấm dứt việc đào tạo sư phạm ở các địa phương. Bộ chủ quản hàng năm trên cơ sở tổng hợp nhu cầu phát triển của từng địa phương để phân chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường sư phạm, giám sát cả đầu vào và đầu ra, đồng thời kết hợp với các ngành liên quan để phân bổ số sinh viên tốt nghiệp theo yêu cầu của các tỉnh, thành phố một cách minh bạch, công bằng. Có những chính sách thiết thực để thu hút người giỏi, có năng khiếu vào các trường sư phạm và đảm bảo sau khi ra trường, sinh viên phải có việc làm đúng ngành nghề đào tạo. Cách thức quản lý tập trung vào một ngành chủ quản này không mới vì chúng ta đã từng thực hiện rất bài bản từ sau ngày thống nhất đất nước (1975). Và hiện tại, các trường chuyên ngành Công an, Quân đội đang áp dụng hình thức đào tạo này rất hiệu quả.
Bùi Quang Vinh
