Từng có 29 thổ dân Navajo gia nhập lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ. Họ sử dụng chính ngôn ngữ của bộ lạc mình để tạo ra một loại mật mã phục vụ trên chiến tuyến, mà sau này đã được chứng minh là không thể phá vỡ trong thời Thế chiến 2.
 |
| Navajoland là khu bảo tồn thổ dân Navajo lớn nhất, nằm ở phía tây nam nước Mỹ, kéo dài tới các bang Utah, Ariznona, New Mexico. (Ảnh: Utah) |
Thổ dân Navajo - chủ nhân của vùng đất Navajoland tuyệt đẹp và rất cuốn hút khách du lịch
Với dân số gần 400.000 người, Navajo (còn gọi là Dineh) là bộ lạc thổ dân lớn nhất nước Mỹ, được gọi là "quốc gia Navajo". Bí quyết tồn tại và phát triển của bộ lạc thổ dân Navajo là họ luôn sáng tạo và có tầm nhìn xa cho tương lai.
Bởi thế không giống như các bộ lạc săn bắn và hái lượm khác từ thời xa xưa có thể dễ dàng bị xóa sổ có khi chỉ sau một mùa đông quá khắc nghiệt, thì thổ dân Navajo vẫn sống sót nhờ ở trong các "hogans" bảo đảm an toàn cho cả người cùng đàn gia súc.
 |
| "Hogans" là loại nhà truyền thống vững chãi, cửa quay về hướng đông của thổ dân Navajo. (Ảnh: Istock) |
Truyền thuyết Navajo kể rằng Dineh đã phải đi qua ba thế giới khác nhau, trước khi xuất hiện ở thế giới hiện tại là thế giới thứ tư, hay còn gọi là Thế giới lấp lánh. Vì vậy họ là những người khá năng động và sáng tạo.
Thổ dân Navajo tin rằng họ được các Thánh nhân dạy cho cách sống hòa hợp với Đất Mẹ, cùng cách thức thực hành mọi phong tục tập quán trong cuộc sống hàng ngày. Thánh nhân cũng đã đặt cho họ bốn ngọn núi thiêng ở bốn hướng khác nhau: núi Blanca ở phía đông, núi Taylor ở phía nam, San Francisco Peaks phía tây và Hesperus, tạo ranh giới cho Navajoland.
 |
| Thổ dân Navajo là những người lạc quan, năng động và sáng tạo. (Ảnh: Pinterest) |
Cùng với sức cuốn hút của vẻ đẹp thiên nhiên và di sản văn hóa truyền thống đặc sắc của thổ dân Navajo, Navajoland còn hấp dẫn du khách bởi sự bí hiểm của ngôn ngữ từng nổi tiếng là loại mật mã không thể phá vỡ thời Thế chiến 2.
 |
| Các cựu chiến binh thổ dân Navajo sau đó trở thành những công dân nổi tiếng, được tôn vinh là "Những người nói chuyện bằng mật mã Navajo" xuất sắc. (Ảnh: navajotimes) |
Diné - nghi thức hôn lễ truyền thống độc đáo dựa theo thần thoại Navajo
Thổ dân Navajo cho rằng họ tồn tại và được nước Mỹ công nhận như một "quốc gia" là nhờ đức tin lâu dài vào sức mạnh của Thần linh. Họ cũng sử dụng nhiều nghi lễ truyền thống để cầu nguyện và chữa bệnh.
 |
| Ẩm thực và cách ăn mặc truyền thống vẫn được đa số thổ dân Navajo thực hiện "để được Thần linh nhận ra"… (Ảnh: socorronm.org) |
Về phong cách sống, thổ dân Navajo chú trọng sự lạc quan và tính hài hước. Cũng vì thế khi một em bé Navajo cười thành tiếng lần đầu tiên cũng là dịp để thổ dân Navajo tổ chức ăn mừng.
 |
| Trong cuộc sống, thổ dân Navajo rất chú trọng sự hài hước và nụ cười… (Ảnh: faithfulwordbaptist.org) |
Tuy các phong tục truyền thống của bộ lạc thổ dân Navajo đang ngày càng ít được thế hệ trẻ thực hành, nhưng tới nay vẫn có những cặp đôi thực hiện Diné - đám cưới truyền thống Navajo, dựa theo một truyền thuyết về việc White Shell Woman (Người phụ nữ Vỏ Trắng) kết hợp với Sun God (Thần Mặt trời) và cùng nhau sống tại White World (phương Tây).
 |
| Những người đẹp dự thi Hoa hậu Navajo. (Ảnh: navajopeople.org) |
Hôn nhân trong bộ lạc thổ dân Navajo thường là kết quả của sự dàn xếp kinh tế giữa các nhóm thân tộc với nhau. Phần lớn là hôn nhân một vợ một chồng, nhưng đa thê vẫn được phép cho tới gần đây, với con số ước tính khoảng 10% đàn ông Navajo có từ 2 vợ trở lên.
 |
| Diné - đám cưới theo nghi thức truyền thống dựa trên truyền thuyết, vẫn luôn được thổ dân Navajo gìn giữ. (Ảnh: Everyculture) |
Nhưng nay đa thê chỉ tồn tại dưới dạng các bà vợ coi nhau như "chị em" có chung chồng. Ly hôn thời trước hiếm khi xảy ra do không được chấp nhận theo truyền thống của bộ lạc thổ dân Navajo.
Linh Quyên (Everyculture, Northeastohioweddings/Dân Việt)
