Ngày nay, càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng động vật cũng có những hoạt động tâm lý phức tạp đó là cảm giác và cảm xúc. Ngành khoa học nghiên cứu về tâm lý động vật đang ngày càng phát triển, có nhiều điều bất ngờ và thú vị đang chờ chúng ta khám phá.
 |
Liệu động vật có cảm xúc giống con người
Hiện nay, để nghiên cứu tâm lý động vật, các nhà khoa học phải sử dụng những thuật ngữ của tâm lý học người. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu cảm xúc của động vật gần như “dị ứng” với việc gán cho động vật những cảm xúc của con người. Một nhóm lớn các nhà khoa học sẵn sàng cầm vũ khí chống lại việc gán phẩm chất, hành vi của con người cho động vật. Họ coi đó là hành vi ngược đãi động vật và thể hiện sự thiếu chuyên nghiệp. Tuy nhiên, giáo sư Marc Bekoff nói rằng chúng ta không có cách nào khác để đặt tên cho một số hành vi nhất định ở động vật.
 |
| Liệu động vật có cảm xúc giống con người? |
Chúng ta gần như luôn phải nhân hóa động vật bởi vì tâm trí và ngôn ngữ của chúng ta bị giới hạn theo suy nghĩ của con người. Chúng ta không biết liệu động vật có trải qua cảm xúc giống như con người hay không. Dựa trên các quan sát, người ta đã phát hiện ra rằng động vật có thể biểu lộ sự tức giận, vui sướng, buồn bã... Tuy nhiên để biết được một con báo thực sự nghĩ gì thì chỉ có cách trở thành một con báo.
Những điều bất ngờ và thú vị
- Từ tiếng Anh cho cảm xúc có thể đã xuất hiện từ năm 1579. Nó được mượn từ tiếng Pháp “émouvoir”, có thể dịch là gợi lên, khuấy động.
 |
| Loài mèo có thể bắt chước tiếng khóc của trẻ em. |
- Người đi đầu trong việc nghiên cứu về hành vi của các loài vượn lớn là nhà nghiên cứu động vật linh trưởng và nhà tập tính học người Anh Jane Goodall. Trong nhiều năm, cô đã ở gần những con tinh tinh và theo dõi hành vi xã hội của chúng. Không giống như các nhà khoa học khác, cô đã đặt tên cho các loài động vật chứ không phải con số và cũng vì việc này nên cô bị chỉ trích trong cộng đồng khoa học. Cô phát hiện ra rằng những con khỉ có tính cách riêng độc đáo.
- Các thí nghiệm đã chỉ ra rằng khoảng một phần ba số chó bị căng thẳng kéo dài sẽ trở nên trầm cảm và bất lực.
 |
| Loài khỉ có nhiều hoạt động xã hội giống con người. |
- Mèo nhà có thể học cách thao túng cảm xúc của người chủ bằng cách bắt chước âm thanh giống như em bé. Chúng có thể kêu meo một cách khó chịu để chủ nhân của chúng không thể lơ chúng đi. Đối tượng nghiên cứu đã học những âm thanh như vậy thông qua phương pháp “thử và sai”. Ngoài ra, nếu một âm thanh cụ thể khiến con người phản ứng tích cực, con mèo có thể sẽ tiếp tục sử dụng âm thanh đó trong tương lai.
- Mối quan hệ chặt chẽ và lâu dài không chỉ xuất hiện giữa các động vật cùng loài mà còn giữa các động vật ăn thịt và nạn nhân tiềm năng của chúng. Một ví dụ như vậy là một con rắn tên Aochan từ một sở thú ở Tokyo kết bạn với chú chuột hamster tên là Gohan. Hơn nữa, một con sư tử Kenya đã nuôi nấng một vài con linh dương non.
Bảo Tuấn (Tổng hợp/TPO)
