Giới chức ngành dân số lo ngại: Kết hôn muộn, người giàu không chịu… đẻ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Giới chức ngành dân số đang lo ngại những xu hướng mới ở Việt Nam như kết hôn muộn, thậm chí không kết hôn, làm mẹ đơn thân; tình trạng người giàu, có điều kiện chăm sóc trẻ thì ngại đẻ và ngược lại...
 
Chăm sóc sức khỏe cho trẻ từ giai đoạn mang thai và sơ sinh có vai trò quan trọng trong phát triển chiều cao và thể lực về sau này của trẻ - Ảnh: LAN ANH
Chăm sóc sức khỏe cho trẻ từ giai đoạn mang thai và sơ sinh có vai trò quan trọng trong phát triển chiều cao và thể lực về sau này của trẻ - Ảnh: LAN ANH
Mặc dù Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế trong 14 năm qua, trung bình mỗi bà mẹ trong độ tuổi sinh đẻ sinh 2 con, nhưng theo Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình, đang có đến 21 tỉnh thành, đều là địa phương khá giả, có mức sinh dưới mức sinh thay thế. Thậm chí TP.HCM có năm mức sinh xuống 1,24 con/bà mẹ.
Theo ông Mai Trung Sơn - phó vụ trưởng Vụ Quy mô dân số, Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình, 63 tỉnh thành nên là "63 bức tranh khác nhau về dân số", cụ thể là vận động người dân tỉnh thành giàu sinh đủ 2 con, các tỉnh thành sinh nhiều thì vận động để về mức sinh thay thế. Bên cạnh đó, giới chức ngành dân số đang lo ngại những xu hướng mới như kết hôn muộn thậm chí không kết hôn, làm mẹ đơn thân…
Giàu đẻ ít...
Theo ông Sơn, đã có những xu hướng mới xuất hiện ở Việt Nam, trong đó có tình trạng người giàu, có điều kiện chăm sóc trẻ thì ngại đẻ và ngược lại. Hiện có 21 tỉnh thành, gồm TP.HCM và các tỉnh Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ có mức sinh dưới mức sinh thay thế (trung bình mỗi bà mẹ sinh dưới 2 con, thậm chí như TP.HCM có năm xuống 1,24 con/bà mẹ).
Trong khi đó có đến 33 tỉnh thành có mức sinh cao, có nơi xấp xỉ 3 con/bà mẹ. Nhóm tỉnh thành sinh nhiều tập trung ở Tây Nguyên, Tây Bắc, Bắc miền Trung và gần đây quay lại ở Đồng bằng sông Hồng. Trong số này, Hà Tĩnh và Nghệ An đang "đội sổ", đẻ nhiều nhất nước.
"Gần đây chúng tôi có đến một số tỉnh Tây Bắc trong nhóm mức sinh cao nhất nước, có những gia đình 7-8 con mà thể hình các cháu đều thấp còi, thể lực yếu, khó đáp ứng về yêu cầu nhân lực của thị trường lao động về chiều cao, về dạy nghề..." - ông Sơn băn khoăn.
Bên cạnh đó, đã có những xu hướng cho thấy tuổi kết hôn lần đầu trung bình ở Việt Nam có xu hướng tăng hơn, tuổi có quan hệ tình dục lần đầu lại trẻ hơn, nguy cơ có thai ngoài ý muốn (100 phụ nữ có 42 người từng phá thai, một tỉ lệ rất cao) và kéo theo nguy cơ vô sinh thứ phát. Ngoài ra, nhiều phụ nữ không lập gia đình và quyết định làm mẹ đơn thân, đây là xu hướng đang xuất hiện ngày càng nhiều hơn ở Việt Nam và tương tự tình hình trên thế giới.
TP.HCM khuyến sinh
Tháng 4 vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định 588 phê duyệt chương trình điều chỉnh mức sinh, phù hợp độ tuổi sinh sản, trong đó đã có những hướng dẫn được cho là rất mới, rất đột phá: vận động nam nữ thanh niên kết hôn và sinh con trước tuổi 30, có chính sách hỗ trợ về giá nhà hoặc cho các gia đình trẻ ở các tỉnh thành có mức sinh thấp vay tiền mua nhà ở xã hội...
Sau hơn 6 tháng phê duyệt chương trình này, ông Sơn cho biết đến nay "có một số tỉnh thành đã có kế hoạch thực hiện riêng, như TP.HCM, địa phương đẻ ít nhất nước, đang rất tích cực trong chính sách vận động khuyến sinh". Tuy nhiên nhìn chung ở cả 21 tỉnh thành có mức sinh thấp thì chính sách khuyến sinh cụ thể - như gia đình trẻ được vay bao nhiêu tiền hay được giảm bao nhiêu khi mua nhà ở xã hội - chưa nhiều, chưa rõ ràng.
Đã có ý kiến cho rằng mức sinh chung ở Việt Nam vẫn đang ở mức thay thế, nhân lực có thể dịch chuyển từ vùng có mức sinh cao đến vùng mức sinh thấp, không lo thiếu nhân lực. Thế nhưng ông Sơn cho biết không áp dụng chung chính sách cho 63 tỉnh thành, do còn những yêu cầu về chăm sóc, nuôi dạy trẻ mà các vùng nghèo, gia đình khó khăn chưa đạt tương tự vùng đồng bằng và khu vực phát triển hơn.
Do đó vẫn vận động tỉnh nghèo giảm sinh về mức sinh thay thế, tỉnh đã đạt mức sinh thay thế thì duy trì, còn các tỉnh khá giả đang đẻ ít thì vận động để mỗi gia đình sinh đủ 2 con.
Không để mức sinh xuống thấp
Theo ông Nguyễn Doãn Tú - tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình, kinh nghiệm các quốc gia lân cận như Hàn Quốc, Nhật, Singapore… cho thấy nếu mức sinh xuống quá thấp thì rất khó vận động để khuyến sinh trở lại.
"Như Hàn Quốc đã có thống kê cho thấy mức sinh đã giảm xuống dưới 1 con/bà mẹ, đây là mức sinh quá thấp, làm ảnh hưởng đến nhiều chỉ số: già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lực lượng lao động..." - một chuyên gia cho biết.
30 năm chiều cao trung bình tăng 3cm
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình, trong 30 năm gần đây công tác dân số đã đạt được một số thành tựu, giúp ổn định quy mô dân số, tránh sinh 20-30 triệu người, chiều cao trung bình của nam nữ thanh niên đã tăng khoảng 3cm, tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng nhẹ cân và thấp còi đều giảm nhanh.
Tuy nhiên chỉ số phát triển con người (chỉ số HDI) chưa tăng nhiều, nhóm dân số là nam nữ thanh niên làm việc trong khu chế xuất, khu công nghiệp chưa được chú ý chăm sóc về sức khỏe sinh sản, khẩu hiệu "Sinh đủ 2 con, gia đình hạnh phúc" chậm đổi mới...
Những năm trước đây công tác dân số tập trung nhằm ổn định quy mô dân số, dân số nước ta hiện khoảng 96 triệu người và dự báo đạt 104 triệu vào năm 2030. Tuy nhiên giai đoạn tới tập trung vào chất lượng dân số, giảm chênh lệch giới tính khi sinh, vận động mỗi gia đình sinh đủ 2 con…
LAN ANH - XUÂN LONG (TTO)

Có thể bạn quan tâm

Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Gia Lai: Vì sự phát triển dân số bền vững

Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Gia Lai: Vì sự phát triển dân số bền vững

(GLO)- Năm 2023, ngành Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) tỉnh Gia Lai đã đạt một số chỉ tiêu cơ bản trong công tác phát triển dân số. Đó là giảm mức sinh, tăng tỷ lệ các cặp vợ chồng chấp nhận sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, các định hướng mô hình dân số với phát triển gia đình bền vững.

Mùa xuân đoàn tụ

Mùa xuân đoàn tụ

(GLO)- Nhân dịp Tết Nguyên đán 2024, Trại giam Gia Trung (Bộ Công an) đã tổ chức lễ công bố giảm hết thời gian chấp hành án phạt tù cho 36 phạm nhân. Đây là những phạm nhân có ý thức chấp hành kỷ luật, cải tạo tốt và mong muốn sớm được trở về đoàn tụ cùng gia đình.

Dạy con không đòn roi

Dạy con không đòn roi

Nhìn cách tôi bắt đứa con trai đứng ở góc tường tự suy nghĩ về lỗi lầm mình vừa phạm phải, bà ngoại ở ngoài chỉ biết cười. Ban đầu, bà còn nghĩ cho nó vài cái roi vào mông là xong, nhưng qua vài lần thấy tôi phạt con như thế, bà có suy nghĩ khác.
Gia Lai: Nỗ lực xây dựng gia đình hạnh phúc

Gia Lai: Nỗ lực xây dựng gia đình hạnh phúc

(GLO)- Công tác gia đình và phòng-chống bạo lực gia đình (BLGĐ) ở Gia Lai đạt được những kết quả ấn tượng, góp phần hoàn thành mục tiêu xây dựng gia đình văn hóa, no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.
Đak Pơ có 13 trường hợp tảo hôn trong năm 2023

Đak Pơ có 13 trường hợp tảo hôn trong năm 2023

(GLO)- Sáng 21-12, Ban chỉ đạo thực hiện Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống huyện Đak Pơ (tỉnh Gia Lai) đã tổ chức hội nghị tổng kết thực hiện Đề án năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2024.
Bữa cơm gia đình

Bữa cơm gia đình

(GLO)- Trong bữa cơm tối, con trai tôi kể: “Bạn Mận cùng lớp con không chỉ ăn sáng ở quán mà cả bữa trưa, bữa tối nữa, ngày nào cũng vậy mẹ ạ!”.
Ngăn chặn, đẩy lùi bạo lực gia đình

Ngăn chặn, đẩy lùi bạo lực gia đình

(GLO)- Với sự vào cuộc của các ngành, địa phương cũng như đa dạng hình thức tuyên truyền, công tác phòng-chống bạo lực gia đình (BLGĐ) năm 2023 có nhiều chuyển biến. Số vụ BLGĐ đã giảm rõ rệt, góp phần cải thiện đời sống của mỗi gia đình.
Chính phủ quy định mới về khung tiêu chuẩn xét tặng Gia đình văn hóa

Chính phủ quy định mới về khung tiêu chuẩn xét tặng Gia đình văn hóa

(GLO)- Để được xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa thì gia đình phải đáp ứng những tiêu chuẩn: Gương mẫu chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Tích cực tham gia các phong trào thi đua lao động, sản xuất, học tập, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương; Gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thường xuyên gắn bó, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ trong cộng đồng.
Từ bỏ nếp nghĩ cũ để sống tích cực

Từ bỏ nếp nghĩ cũ để sống tích cực

(GLO)- Trong khi tỷ lệ tảo hôn tại một số vùng dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh còn ở mức cao thì nhiều nơi đã xóa bỏ triệt để hủ tục này. Từ chỗ suy nghĩ khác với quan niệm cũ, nhiều phụ nữ đã vươn lên để có cuộc sống và công việc ổn định. Đây là tiền đề vững chắc để Gia Lai từng bước đẩy lùi, tiến tới chấm dứt hoàn toàn nạn tảo hôn.
“Điểm tựa” của phụ nữ bị bạo lực gia đình

“Điểm tựa” của phụ nữ bị bạo lực gia đình

(GLO)- Từ năm 2015 đến nay, mô hình “Địa chỉ tin cậy” do Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Đak Pơ triển khai đã mang lại hiệu quả thiết thực. Không chỉ hỗ trợ kịp thời những phụ nữ bị bạo hành có nơi tạm lánh, động viên, chia sẻ và tháo gỡ bất hòa, mô hình còn giúp chị em bổ sung kiến thức và kỹ năng phòng-chống bạo lực gia đình.
Dạy trẻ biết quan tâm, chia sẻ

Dạy trẻ biết quan tâm, chia sẻ

(GLO)- Đêm qua, chuẩn bị đến giờ đi ngủ thì 2 con tôi đồng thanh nói: “Con muốn lên tầng 15 chơi với chị Jun”. Tôi không đồng ý vì đã muộn rồi. Còn ông xã tôi thì hỏi: “Vì sao con lại muốn lên giờ này?”. Con đáp: “Lúc chiều, con đi cùng thang máy với mẹ của chị Jun. Cô ấy cho con bánh và kể chị Jun bị sốt, con muốn lên thăm”. Tôi hứa với các con sáng mai sẽ cho lên chơi, nếu mẹ chị Jun đồng ý.