Khó chặn được "tham nhũng vặt" khi lương cán bộ không đủ sống?

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Ông Lê Thanh Vân cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, khó có thể chặn đứng được tham nhũng vặt khi mức lương của nhiều cán bộ đang không đủ sống.

“Lót tay”, chung chi hay “bôi trơn” là những cụm từ quá quen thuộc như một phần tất yếu trong cuộc sống hiện nay. Đáng buồn hơn, vấn nạn tham nhũng vặt đang ngày càng tràn lan và tinh vi hơn, làm tha hóa, biến chất nhiều cán bộ, công chức, xói mòn lòng tin của nhân dân đối với bộ máy công quyền. Phóng viên VOV phỏng vấn ông Lê Thanh Vân - Ủy viên Ủy ban Tài chính của Quốc hội về vấn đề này.

 
Ông Lê Thanh Vân.
Ông Lê Thanh Vân.




PV: Ông nhìn nhận thế nào về nạn tham nhũng vặt ở nước ta hiện nay?

Ông Lê Thanh Vân: Nạn tham nhũng vặt hiện nay diễn ra khá phổ biến, ở nhiều tầng nấc, nhiều cấp, ngành và nhiều địa phương khiến nhân dân bức xúc. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã từng nói: Nạn tham nhũng vặt rất khó chịu như gãi ghẻ. Người xưa ví dụ hình ảnh này như câu chuyện ổ mối làm vỡ đê. Hình ảnh này nói lên hệ thống phòng thủ về pháp luật có thể bị vỡ nếu nạn tham nhũng vặt tiếp tục phá hủy.

PV: Dẫn đến nạn tham nhũng vặt có nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, theo nhận định của nhiều chuyên gia, ngay cả trong cuộc tiếp xúc cử tri, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã nhận định, yếu tố tiền lương cũng ảnh hưởng rất lớn và cũng là tiền đề cho nạn tham nhũng vặt. Ý kiến của ông như thế nào?

Ông Lê Thanh Vân: Tham nhũng vặt bắt nguồn từ mối quan tâm về lợi ích kinh tế của cá nhân, trước hết họ nhìn nhận thu nhập đó chính là tiền lương. Ngoài vấn đề đó còn có nhiều nguyên nhân khác như phẩm hạnh, đạo đức, tính gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong hệ thống, cả những điều kiện kinh tế, so sánh mức thu nhập... Nói như vậy để thấy tiền lương chỉ là một trong những tình trạng dẫn đến tham nhũng vặt.

PV: Nếu nhìn từ yếu tố tiền lương hiện nay, theo ông thấy mức thu nhập từ tiền lương của đội ngũ cán bộ, công chức trong khối Nhà nước như thế nào?

Ông Lê Thanh Vân: So sánh trong khu vực Nhà nước, mức tối thiểu của tiền lương hiện nay là 1.390.000 đồng là quá thấp so với mức sống hiện nay của cán bộ công chức. Nhưng nhìn nhận nó ở lớp người khác trong xã hội thì mức tiền lương này không phải là thấp nhất. Nếu so sánh với những người bần cùng trong xã hội, thu nhập của cán bộ công chức không phải là ở dưới đáy. Nhưng làm công chức, ngoài chi phí cho cuộc sống, họ cần phải có quần áo, phương tiện thì mức thu nhập này là quá thấp so với mức sống của họ.

PV: Với mức tiền lương vậy, đặt ra băn khoăn liệu công chức có sống trong sạch được hay không với mức tiền lương như vậy, thưa ông?

Ông Lê Thanh Vân: Với mức tiền lương quy định như hiện nay thì hầu hết cán bộ công chức không thể sống nổi, họ có nhiều cách thức để kiếm tiền. Có người kiếm tiền bằng cách làm thêm, tăng gia sản xuất, bán hàng online; có người lại “đục khoét” ngân sách, hay còn gọi là tham nhũng vặt, nhũng nhiễu nhân dân khi làm các thủ tục hành chính.... Đây là những cách thức tìm kiếm thu nhập thêm, thỏa mãn không chỉ nhu cầu chi tiêu mà cả lòng tham vô đáy khi mức sống, nhu cầu của họ càng cao trong xã hội.

PV: Nếu nhìn ở khối dân lập thì không có hiện tượng như vậy, thưa ông?

Ông Lê Thanh Vân: Trong khối tư nhân, tính chất kiểm soát của họ chặt chẽ hơn vì họ gắn bó với lợi ích trực tiếp của họ. Trong khi đó, ở khối công quyền, tình trạng “cha chung không ai khóc” chính là mảnh đất tươi tốt cho tham nhũng vặt phát triển. Và cũng do quản lý tốt và năng suất lao động cao nên thu nhập ở các doanh nghiệp, cơ sở kinh tế khối tư dân bao giờ cũng cao hơn, nên việc chi trả tiền lương cho cán bộ nhân viên cao hơn khu vực Nhà nước.

PV: Có ý kiến cho rằng cần có cơ chế làm sao để không muốn tham nhũng, không dám tham nhũng. Ông nghĩ sao về đề xuất này?

Ông Lê Thanh Vân: Có một thực tế là tiền lương thấp nhưng rất nhiều người lại muốn vào bộ máy công quyền. Ở đây có 2 lý do cơ bản, một là cho dù lương thấp hay không thì cuộc sống của họ vẫn bảo đảm suốt đời, đó là quan niệm sai lầm; thứ hai là chính kẽ hở trong quản lý về tài chính, kiểm soát quyền lực dẫn đến việc họ lợi dụng để tham nhũng vặt, để có một cuộc sống khá giả hơn người khác. Vì vậy họ đưa vào bộ máy bằng nhiều cách như con ông cháu cha, dùng hình thức tiêu cực, gian lận để vào bằng được bộ máy công quyền.

PV: Trong bối cảnh hiện nay, liệu chúng ta có thể chặn đứng được vấn nạn tham nhũng vặt không khi mức lương của nhiều cán bộ đang không đủ sống như hiện nay, thưa ông?

Ông Lê Thanh Vân: Dùng hình ảnh chặn đứng là phải có một hàng rào đầy đủ công cụ, sức mạnh để ngăn chặn, trong bối cảnh hiện nay là rất khó. Vì tình trạng tham nhũng vặt khá phổ biến, cho nên cần nhận diện nguyên nhân nào là căn cốt để đẩy lùi từng bước, cho đến lúc đủ điều kiện để ngăn chặn nó.

Trước hết, cần nhìn nhận nguyên nhân của tham nhũng vặt, đó chính là do cơ chế chính sách, từ khâu tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ đã bỏ lọt những khâu quan trọng đó là kiểm tra, giám sát tính tuân thủ pháp luật, kiểm tra, đánh giá phẩm chất, đạo đức cán bộ. Trong quá trình thực thi công vụ, chưa kịp thời rào lấp những kẽ hở những quy định, để ngăn chặn kịp thời các kẽ hở của pháp luật khiến tham nhũng vặt có cơ hội phát triển.

Ngoài ra, chúng ta cũng chưa kịp thời cải cách tiền lương, tinh giản bộ máy biên chế để nâng cao năng suất lao động. Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị nhiều năm nay, ở các cấp thực hiện chưa nghiêm túc, chưa hiệu quả khiến bộ máy càng ngày càng cồng kềnh, chất lượng nhân sự không cao, chi cho bộ máy ngày càng lớn.

PV: Theo ông, đề án cải cách chính sách tiền lương cho đội ngũ cán bộ công chức đã được đưa ra bàn thảo và thông qua tại Hội nghị Trung ương 7, ông có tin chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này hay không?

Ông Lê Thanh Vân: Hội nghị Trung ương 7 đã đưa ra chiến lược khá bài bản để từng bước cải cách chính sách tiền lương nhưng điều kiện tiên quyết vẫn là tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng cán bộ, quan trọng là năng suất chất lượng hiệu quả công việc của bộ máy và cá nhân cán bộ công chức. Để làm được điều đó cần cuộc cách mạng trong việc chỉnh đốn lại chất lượng nhân sự, từ đó tinh giản bộ máy thì ngân sách mới đáp ứng được tiền lương chi trả cho cán bộ công chức.

Khi tiền lương trở thành thu nhập chính của người lao động thì nó sẽ ngăn chặn hoặc hạn chế bớt tình trạng tham nhũng vặt. Còn lại, phẩm chất của cán bộ công chứ mới là yếu tố quyết địn. Trong cách mạng có nhiều người đứng trước lợi ích vật chất nhưng họ đã không bị đốn ngã chính là vì phẩm hạnh của họ. Ngày nay, việc rèn luyện đạo đức, phẩm chất của cán bộ được coi trọng thì vẫn có những tấm gương để nhân rộng lên, kiểm soát lòng tham. Còn tiền lương nếu không gắn liền với năng suất chất lượng thì sẽ không có ngân sách nào chi trả cho bộ máy chây ì, không tạo ra giá trị gia tăng được.

Ở các nước phát triển, ở khu vực nhà nước không phải là nơi có thu nhập cao nhất, điển hình như Singapore. Nhiều nơi lĩnh vực công không phải là nơi có thu nhập cao nhất, mà đó là nơi tu dưỡng, rèn luyện, cống hiến cho những ai phục vụ lợi ích chung.

Còn ở khu vực công cần cố gắng làm sao đảm bảo được nhu cầu thiết yếu nhất ở mức trung bình để cho họ đủ sống, yên tâm cống hiến. Cạnh tranh là điều quan trọng để tạo ra giá trị vượt trội giữa cán bộ công chức với nhau, từ đó sàng lọc đội ngũ cán bộ, có thể tạo cho họ cơ hội phấn đấu cao hơn.

PV: Xin cảm ơn ông.

 

 Thanh Hương/VOV2
 

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

(GLO)- Sáng sớm 11-1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội lên đường thăm chính thức nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào từ ngày 11 đến 12-1-2023, theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Sonexay Siphandone.
Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

(GLO)- Những năm qua, Hội Nông dân các cấp đã tích cực tham mưu cấp ủy Đảng cùng cấp triển khai thực hiện Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến“, “tự chuyển hóa“.
Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 2, sáng 6/1, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về: Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đánh giá việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV về các chính sách phòng, chống dịch COVID-19; Đề xuất nội dung đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về việc chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1/1/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

(GLO)- Tại hội nghị tổng kết công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 do Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức chiều 4-1, các đại biểu đã tập trung phân tích, đánh giá tình hình, kết quả công tác PCTN, tiêu cực cũng như đưa ra các giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ này trong thời gian tới.
Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

(GLO)- Sáng 5-1, Tổ đại biểu HĐND tỉnh Gia Lai gồm các ông Ngô Khắc Ngọc-Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh; Trường Trung Tuyến-Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh đã có buổi tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc (huyện Đak Pơ) sau kỳ họp thứ chín, HĐND tỉnh khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026.
Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

(GLO)- Những năm qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng triển khai thực hiện công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực ở đơn vị, địa phương một cách nghiêm túc, quyết liệt, toàn diện, ngày càng đi vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm; gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Kết luận Hội nghị Chính phủ với địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm vụ ngày càng nhiều, yêu cầu ngày càng cao, nhân dân chờ mong, đòi hỏi ngày càng lớn, song chúng ta nỗ lực, quyết tâm cao nhất để thực hiện thắng lợi kế hoạch năm 2023, đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2022.
Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

(GLO)- Năm 2023 là dấu mốc quan trọng để Gia Lai phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI. Hai năm đầu nhiệm kỳ, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, nhất là ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tận dụng thời cơ, lợi thế, hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ đã đặt ra. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu của nhiệm kỳ 2020-2025 mà Đại hội đã đề ra, cần phải có sự quyết tâm, nỗ lực hơn nữa, nhất là trong năm 2023, năm giữa nhiệm kỳ.
Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

(GLO)- Chiều 27-12, tại Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai, Ban Dân vận Tỉnh ủy tổ chức hội nghị tổng kết công tác dân vận của các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023. Đồng chí Võ Thanh Hùng-Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có lãnh đạo 17 đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh.
Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

(GLO)- Điều lệ Đảng nêu rõ: Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, thương yêu đồng chí, kỷ luật nghiêm minh, đồng thời thực hiện các nguyên tắc: tự phê bình và phê bình, đoàn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với Nhân dân, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

(GLO)- Sáng 27-12, tại trụ sở Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác nội chính năm 2022, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2023. Đồng chí Rah Lan Chung-Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì hội nghị.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

(GLO)- Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy vừa tổ chức điều tra dư luận xã hội về hiệu quả công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực trên địa bàn tỉnh. Cuộc điều tra nhằm thu thập ý kiến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về mức độ quan tâm, hiệu quả của công tác PCTN, tiêu cực trên địa bàn tỉnh thời gian qua; trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai hiệu quả công tác PCTN, tiêu cực trong thời gian tới.
Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

(GLO)- Tại huyện Chư Păh, các tổ chức Đảng phân công đảng viên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể ở thôn, làng phụ trách hộ, nhóm hộ nơi cư trú. Việc này vừa phát huy vai trò nêu gương của đảng viên, tạo mối liên hệ thân thiết với người dân, vừa đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.
Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

(GLO)- Những năm qua, Ban Thường vụ Huyện ủy Kông Chro quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát giúp Ban Thường vụ Huyện ủy kịp thời đánh giá đúng ưu điểm của tổ chức Đảng, đảng viên để phát huy; phát hiện, làm rõ hạn chế, khuyết điểm để khắc phục và xử lý nghiêm minh vi phạm của tổ chức Đảng, đảng viên, góp phần quan trọng trong công tác xây dựng Đảng.