Sức mạnh của cả dân tộc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Nhân dịp kỷ niệm 73 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, phóng viên Báo đã gặp nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu và cư sĩ Tống Hồ Cầm, nghe các ông kể về cuộc Cách mạng Tháng Tám với tư cách là nhân chứng, đại diện các giới đồng bào trực tiếp tham gia cuộc tổng khởi nghĩa, giành chính quyền ở Hà Nội, Huế và Sài Gòn tháng 8-1945…      

1. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu, ngày 28-8-1945 ở Hà Nội có cuộc diễu hành rất lớn của dân chúng ủng hộ Việt Minh và Cụ Hồ. Ông nhớ lại: “Nhà tôi ở ngã tư Trung Hiền, ngoại ô Hà Nội. Rất nhiều người ở khu vực nhà tôi ở kéo thành từng đoàn đi theo Phố Huế tiến ra Bờ Hồ và Nhà hát Lớn. Khi ấy, quân Pháp không còn ra mặt nữa, quân Nhật thì bị giải giáp. Lúc bấy giờ chưa ai biết Cụ Hồ là ai cả, nhiều người chỉ biết đến Việt Minh và Nguyễn Ái Quốc. Nhưng tôi thì đã nghĩ không có Cụ Hồ thì không có nền độc lập được. Sau ngày tuyên bố độc lập, nhiều người mới biết Cụ Hồ là chủ tịch của Chính phủ lâm thời - Nhà nước độc lập đầu tiên của Việt Nam, nên đã đi theo ủng hộ rất đông, trong đó có gia đình tôi và những người Công giáo. Tại một số chủng viện ở Hà Nội, các linh mục có chỉ thị kêu gọi giáo dân tham gia biểu tình ủng hộ Việt Minh và dự mít tinh trong ngày độc lập 2-9-1945”.

Còn ở Sài Gòn, cuộc Cách mạng Tháng Tám diễn ra chậm hơn các địa phương trong cả nước, khi quân Anh đến giải giáp quân Pháp. Nhưng trước ngày tuyên bố độc lập ở Hà Nội, quân Anh và Pháp lại chiếm đóng một số nơi ở Sài Gòn và miền Nam.

Ông Trần Văn Giàu và nhiều người đã đứng lên tranh đấu, kêu gọi dân chúng cướp chính quyền ở nhiều nơi và tuyên bố thành lập Ủy ban Hành chính lâm thời Nam bộ vào ngày 25-8-1945.


 

Giành chính quyền ở Sài Gòn ngày 25-8-1945. (Ảnh tư liệu)
Giành chính quyền ở Sài Gòn ngày 25-8-1945. (Ảnh tư liệu)



Ông Trần Văn Giàu làm chủ tịch của ủy ban này và chủ trương đưa 5 người không phải là đảng viên Cộng sản nhưng hoạt động cho cách mạng và hiểu được lịch sử của Sài Gòn tham gia vào ủy ban, trong đó có Nguyễn Đình Đầu.

Lúc bấy giờ khí thế cách mạng ở Sài Gòn lên rất cao, quần chúng nhân dân tập hợp lại để tham gia vào lực lượng Thanh niên tiền phong, Phụ nữ cứu quốc… Chính vì vậy, chính quyền non trẻ ở Sài Gòn lúc bấy giờ được giữ vững tại nhiều nơi, cho đến khi quân Pháp trở lại nước ta.

Thế nhưng, theo ông Nguyễn Đình Đầu, lúc bấy giờ cũng có nhiều quan điểm, ý kiến khác nhau trong quần chúng nhân dân tham gia lực lượng cách mạng. Có người nói Cách mạng Tháng Tám là cuộc cách mạng của những người cộng sản vô thần.

Nhưng, thực tế thì phần đông dân chúng nói Việt Minh là những người giải phóng dân tộc nên đã đi theo ủng hộ. Nguyễn Đình Đầu và ông Nguyễn Mạnh Hà nằm trong phe này. Cụ Hồ biết ông Nguyễn Mạnh Hà là con rể của một đảng viên Đảng Cộng sản Pháp, bạn thời hoạt động bên Pháp với Cụ Hồ.

Chính phủ lâm thời do Cụ Hồ đứng đầu, có Bảo Đại và ông Nguyễn Mạnh Hà. Nguyễn Đình Đầu làm việc ở Bộ Kinh tế, do ông Nguyễn Mạnh Hà làm bộ trưởng.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu nói: “Được tiếp xúc trực tiếp với những người cách mạng, chúng tôi mới hiểu được vì sao Cách mạng Tháng Tám thành công và Chính phủ lâm thời của Cụ Hồ lại có nhiều người ủng hộ. Khi cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên ở Việt Nam thành công, thành lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, dù trong Quốc hội có nhiều đảng phái khác nhau, nhưng Cụ Hồ và những người cộng sản vẫn được ủng hộ mạnh nhất. Điển hình là trong Tuần lễ vàng có gia đình ông Trịnh Văn Bô ủng hộ đến hàng ngàn lượng vàng…”.

2. Cư sĩ Tống Hồ Cầm sinh năm 1918, năm nay vừa tròn 100 tuổi. Sinh ra ở Huế và hoạt động cách mạng tại đây từ rất sớm, ông gần như là nhân chứng sống của các sự kiện ở miền Trung và của miền Nam trong suốt thế kỷ 20, trong đó có cuộc Cách mạng Tháng Tám.

Các cuộc tranh đấu của các giới đồng bào ở Huế những năm trước, trong và sau Cách mạng Tháng Tám đều có ông tham gia trong lực lượng cách mạng của thanh niên, học sinh, nhân sĩ và giới Phật giáo.

Trước ngày toàn quốc kháng chiến, cư sĩ Tống Hồ Cầm tham gia phong trào Phật giáo cứu quốc và hoạt động bí mật tại Huế, bị thực dân Pháp bắt giam và tra tấn dã man.

Chính trong giai đoạn này, tư tưởng của Phật giáo về đoàn kết dân tộc gắn với truyền thống yêu nước đã hình thành trong ông.

Ông tham gia vào các tổ chức và hoạt động của Phật giáo như: Hội trưởng Tỉnh hội Việt Nam Phật học tỉnh Thừa Thiên - Huế, Tổng Trị sự Tổng hội Phật học Trung Việt… Thông qua các tổ chức này, ông đã vận động, tuyên truyền về Cụ Hồ, về Việt Minh và kêu gọi tăng ni, phật tử, các tầng lớp nhân dân tham gia tranh đấu cho nền độc lập dân tộc.

Cư sĩ Tống Hồ Cầm nhớ lại: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Huế nổ ra và thành công ngày 23-8, trước Sài Gòn 2 ngày. Nhưng trước đó, Trung ương Đảng đã cử nhiều lãnh đạo, trong đó có các ông Tố Hữu, Nguyễn Lương Bằng, Nguyễn Duy Trinh vào Huế trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng đang lên rất mạnh trong các giới đồng bào.

Do những đặc điểm chính trị phức tạp ở Huế, là trung tâm cai trị của phát xít Nhật ở Trung bộ và là kinh đô của triều đình phong kiến nhà Nguyễn, nên Thường vụ Việt Minh của tỉnh Thừa Thiên - Huế đã có những cố gắng cao nhất để tranh thủ mọi khả năng làm giảm bớt sức chống phá cách mạng của kẻ địch.

Huế lúc bấy giờ được coi là địa bàn quan trọng giành thắng lợi quyết định cho Tổng khởi nghĩa trên toàn quốc.

Ngày 20-8-1945, Ủy ban Khởi nghĩa được thành lập gồm các ông: Tố Hữu, Hoàng Anh, Lê Tự Đồng, Lê Khánh Khang, Hoàng Phương Thảo, Nguyễn Sơn... Tối 21-8-1945, lệnh khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế đã được phổ biến đến các địa phương trong tỉnh.

Lực lượng cách mạng lúc này đã đông đảo, sẵn sàng chờ lệnh khởi nghĩa. Tại các xã, huyện, thành phố, khí thế cách mạng của quần chúng sôi sục, nhiều nơi từ ngày 18 đến 22-8 đã giành được chính quyền thắng lợi.

Đêm 22-8-1945, trước áp lực của cuộc khởi nghĩa, Bảo Đại phải cúi đầu tuyên bố “Nhường quyền lãnh đạo quốc gia cho Việt Minh”. 16 giờ ngày 23-8, tại sân vận động Huế, hàng vạn nhân dân Thừa Thiên - Huế đã tập trung thành hàng ngũ chỉnh tề dưới rừng cờ đỏ sao vàng, Ủy ban Khởi nghĩa tiến vào lễ đài giữa tiếng hoan hô vang dội…

Cũng theo cư sĩ Tống Hồ Cầm, Tổng khởi nghĩa tháng 8-1945 là một cuộc cách mạng vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam, biểu thị cho ý chí, tinh thần đoàn kết, truyền thống yêu nước và sức mạnh của cả dân tộc.

Những giá trị này đã phát huy thành sức mạnh to lớn để dân tộc ta, đất nước ta chiến thắng mọi kẻ thù, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Hoài Nam (sggp)

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

(GLO)- Sáng sớm 11-1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội lên đường thăm chính thức nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào từ ngày 11 đến 12-1-2023, theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Sonexay Siphandone.
Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

(GLO)- Những năm qua, Hội Nông dân các cấp đã tích cực tham mưu cấp ủy Đảng cùng cấp triển khai thực hiện Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến“, “tự chuyển hóa“.
Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 2, sáng 6/1, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về: Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đánh giá việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV về các chính sách phòng, chống dịch COVID-19; Đề xuất nội dung đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về việc chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1/1/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

(GLO)- Tại hội nghị tổng kết công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 do Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức chiều 4-1, các đại biểu đã tập trung phân tích, đánh giá tình hình, kết quả công tác PCTN, tiêu cực cũng như đưa ra các giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ này trong thời gian tới.
Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

(GLO)- Sáng 5-1, Tổ đại biểu HĐND tỉnh Gia Lai gồm các ông Ngô Khắc Ngọc-Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh; Trường Trung Tuyến-Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh đã có buổi tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc (huyện Đak Pơ) sau kỳ họp thứ chín, HĐND tỉnh khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026.
Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

(GLO)- Những năm qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng triển khai thực hiện công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực ở đơn vị, địa phương một cách nghiêm túc, quyết liệt, toàn diện, ngày càng đi vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm; gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Kết luận Hội nghị Chính phủ với địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm vụ ngày càng nhiều, yêu cầu ngày càng cao, nhân dân chờ mong, đòi hỏi ngày càng lớn, song chúng ta nỗ lực, quyết tâm cao nhất để thực hiện thắng lợi kế hoạch năm 2023, đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2022.
Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

(GLO)- Năm 2023 là dấu mốc quan trọng để Gia Lai phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI. Hai năm đầu nhiệm kỳ, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, nhất là ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tận dụng thời cơ, lợi thế, hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ đã đặt ra. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu của nhiệm kỳ 2020-2025 mà Đại hội đã đề ra, cần phải có sự quyết tâm, nỗ lực hơn nữa, nhất là trong năm 2023, năm giữa nhiệm kỳ.
Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

(GLO)- Chiều 27-12, tại Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai, Ban Dân vận Tỉnh ủy tổ chức hội nghị tổng kết công tác dân vận của các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023. Đồng chí Võ Thanh Hùng-Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có lãnh đạo 17 đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh.
Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

(GLO)- Điều lệ Đảng nêu rõ: Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, thương yêu đồng chí, kỷ luật nghiêm minh, đồng thời thực hiện các nguyên tắc: tự phê bình và phê bình, đoàn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với Nhân dân, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

(GLO)- Sáng 27-12, tại trụ sở Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác nội chính năm 2022, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2023. Đồng chí Rah Lan Chung-Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì hội nghị.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

(GLO)- Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy vừa tổ chức điều tra dư luận xã hội về hiệu quả công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực trên địa bàn tỉnh. Cuộc điều tra nhằm thu thập ý kiến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về mức độ quan tâm, hiệu quả của công tác PCTN, tiêu cực trên địa bàn tỉnh thời gian qua; trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai hiệu quả công tác PCTN, tiêu cực trong thời gian tới.
Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

(GLO)- Tại huyện Chư Păh, các tổ chức Đảng phân công đảng viên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể ở thôn, làng phụ trách hộ, nhóm hộ nơi cư trú. Việc này vừa phát huy vai trò nêu gương của đảng viên, tạo mối liên hệ thân thiết với người dân, vừa đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.
Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

(GLO)- Những năm qua, Ban Thường vụ Huyện ủy Kông Chro quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát giúp Ban Thường vụ Huyện ủy kịp thời đánh giá đúng ưu điểm của tổ chức Đảng, đảng viên để phát huy; phát hiện, làm rõ hạn chế, khuyết điểm để khắc phục và xử lý nghiêm minh vi phạm của tổ chức Đảng, đảng viên, góp phần quan trọng trong công tác xây dựng Đảng.