(GLO)- Xác định thiệt hại là yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm bồi thường dân sự. Tuy nhiên, đến nay vụ án Công ty Xuất nhập khẩu (XNK) Gia Lai đã có “lỗ hổng” từ kết quả giám định tài chính. Vậy, ai liên đới trách nhiệm?
Xác định sai số lượng hợp đồng
Theo bản án sơ thẩm (lần 2) và phúc thẩm (lần 2), XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK 2 hợp đồng được ký kết năm 2001 và 33 hợp đồng được ký kết năm 2002 với số tiền trên 43 tỷ đồng (tương ứng trên 8 ngàn tấn nông sản).
Trong 2 hợp đồng năm 2001, có một hợp đồng chưa thực hiện giao 270 tấn cà phê và một hợp đồng chưa giao 154,118 tấn cà phê. Trong khi đó, tại biên bản đối chiếu nợ đến hết ngày 31-12-2001 thì XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK 31 hợp đồng với số tiền tương ứng là 31,787 tỷ đồng và số cà phê còn nợ là 7.860,8 tấn.
 |
| Ảnh: Lê Văn Nhung |
Sau khi hai bên đối trừ nợ thì XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK gần 30 tỷ đồng. Nhưng các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm và tòa cấp phúc thẩm kết luận năm 2001 XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK chỉ 2 hợp đồng với số lượng 424,118 tấn cà phê.
Tương tự, trong năm 2002, tại biên bản đối chiếu nợ đến hết ngày 6-8-2002 giữa XN Kim Chi và Công ty XNK thì có 29 hợp đồng với số lượng 7.469,690 tấn cà phê chưa thực hiện; 4 hợp đồng với số lượng 402,030 tấn cà phê, đã giao được 320,533 tấn, còn nợ là 81,497 tấn. Nhưng thực tế, năm 2002 XN Kim Chi với Công ty XNK ký kết 52 hợp đồng kinh tế mua, bán 13.852 tấn cà phê; XN Kim Chi đã giao được 12.788 tấn; còn nợ 1.064 tấn. Nhưng các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm và tòa cấp phúc thẩm kết luận XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK 33 hợp đồng với số lượng 7.551,187 tấn cà phê.
Và sai mức độ thiệt hại
Theo các hợp đồng kinh tế mà XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK được ký kết trong 2 năm 2001-2002 thì thời gian giao hàng là 20 ngày kể từ ngày ký hợp đồng. Nếu XN Kim Chi giao hàng không đúng quy định về thời gian thì phải chịu lãi vay ngân hàng đối với số tiền ứng trước và phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại thực tế do vi phạm hợp đồng gây ra.
Song, các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm và tòa cấp phúc thẩm chưa làm rõ trong 31 hợp đồng ký kết năm 2001 và 52 hợp đồng ký kết năm 2002 có bao nhiêu hợp đồng vi phạm thời gian giao hàng phải chịu phạt lãi, bao nhiêu hợp đồng vi phạm thời gian giao hàng. Trong khi đó trên 43 tỷ đồng mà cơ quan tố tụng kết luận XN Kim Chi còn nợ Công ty XNK mới chỉ là số tiền ứng.
Mặt khác, theo Công ty XNK thì có 31 hợp đồng còn nợ năm 2001 và 52 hợp đồng còn nợ năm 2002 đều vẫn còn hiệu lực. Do đó, Công ty XNK đã trích lấy 7.796,514 tấn trong tổng số 12.787 tấn cà phê mà XN Kim Chi giao năm 2002 để áp giá thanh toán cho 29 hợp đồng trong số 31 hợp đồng còn nợ năm 2001.
Ngược lại, XN Kim Chi cho rằng năm 2001 có 21 hợp đồng (trong tổng số 31 hợp đồng) và năm 2002 có 14 hợp đồng (trong tổng số 52 hợp đồng) đã hết hạn giao hàng. Từ đó, XN Kim Chi không đồng ý lấy lượng hàng đã giao năm 2002 để áp giá thanh toán 35 hợp đồng (21 hợp đồng+14 hợp đồng) đã hết thời hiệu giao hàng mà chỉ đồng ý dùng lượng hàng giao năm 2002 để thực hiện 10 hợp đồng còn nợ năm 2001 và 38 hợp đồng ký năm 2002. Mâu thuẫn này các cơ quan tố tụng trước đây chưa làm rõ để xác định chính xác số hợp đồng và số tiền mà XN Kim Chi đã chiếm dụng của Công ty XNK Gia Lai.
Hơn nữa, trong suốt quá trình điều tra và xét xử, Nguyễn Thị Kim Chi đều khai nhận còn nợ tiền ứng để thực hiện 35 hợp đồng (21 hợp đồng năm 2001 và 14 hợp đồng năm 2002) còn hiệu lực với số tiền ít hơn 43 tỷ đồng. XN Kim Chi không trả nợ cho Công ty XNK là do bị Tô Thị Kim Phượng và 27 hộ dân ở Chư Sê chiếm dụng nhưng các cơ quan tố tụng không chấp nhận mà cho đây là thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản.
Từ số tiền ứng sau khi trừ các khoản nợ của Tô Thị Kim Phượng, 27 hộ dân Chư Sê và một số khoản khác, Nguyễn Thị Kim Chi chịu trách nhiệm hình sự trên 8 tỷ đồng đến nay Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao xác định là chưa có căn cứ. Bởi vì theo hồ sơ, Kim Phượng nợ Kim Chi có cả số tiền năm 2000 và năm 2001. Theo Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, năm 2002, Kim Phượng chỉ còn nợ XN Kim Chi trên 10 tỷ đồng còn lại trên 21,4 tỷ đồng là tiền nợ của các năm 2000 và 2001.
Các cơ quan tiến hành tố tụng xác định Kim Phượng nợ XN Kim Chi trên 28 tỷ đồng trong tổng số trên 43 tỷ đồng mà XN Kim Chi ứng của Công ty XNK là không chính xác. Mặt khác, lời khai của Kim Phượng cho rằng chỉ làm công hưởng hoa hồng, các phiếu cắt giá không đúng với thực tế, còn Kim Chi lập luận nợ dựa trên phiếu cắt giá…
Chính sai số lượng hợp đồng, sai mức độ thiệt hại chắc chắn liên quan đến những cá nhân đại diện Công ty XNK trực tiếp ký các hợp đồng với XN Kim Chi. Trong khi đó các cá nhân này bây giờ đã thụ án xong. Rõ ràng, với họ thì không mong muốn khơi lại câu chuyện đã qua. Nhưng trách nhiệm của giám định viên tài chính và những ai phải liên đới đang là điều để ngỏ.
Lê Văn Nhung
