(GLO)- Những cánh đồng rau bát ngát, xanh mơn mởn ở 2 xã Tân An và Cư An thuộc huyện Đak Pơ trông rất bắt mắt, nhìn là thấy thèm ngay một bữa cơm. Thế nhưng không ai có thể ngờ là trên từng cây rau, đậu ở đây liên tục bị người trồng “ướp” các loại thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong suốt quá trình sản xuất.
Ở nơi rau nhiều hơn lúa
Báo cáo của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đak Pơ, trong vụ Đông Xuân 2012, nếu địa phương này chỉ gieo trồng được 393 ha lúa 2 vụ thì diện tích trồng các loại rau, đậu lên đến hơn 2.300 ha, tập trung tại 2 xã Tân An và Cư An. Những con số trên cho thấy, cây rau chính là nguồn sống của người dân ở đây.
 |
| Thường xuyên phun thuốc trừ sâu. Ảnh: T.Đ.L |
Ông Đặng Chí Phong- Chủ tịch UBND xã Cư An, cho biết: “Trên toàn địa bàn xã chỉ có 55 ha trồng lúa 2 vụ và 87 ha lúa 1 vụ/năm. Trong khi đó, diện tích trồng các loại rau ăn lá là 614 ha và 63 ha khác trồng các loại cây họ đậu. Trên thị trường có loại rau gì, người dân ở đây đều trồng đủ, ngoại trừ súp lơ và cải bắp tím là không trồng được vì không phù hợp khí hậu. Rau được trồng trên mọi loại đất, cả đất rừng cây rau cũng có mặt. Riêng hai thôn An Bình và An Sơn, 100% hộ dân sống bằng nghề trồng rau”.
Tương tự, ở xã Tân An, các loại cây rau, đậu cũng “lấn” cây lúa. Ông Đào Ngọc Ngởi-Phó Chủ tịch UBND xã Tân An, nói: “Ở xã Tân An chỉ có 105 ha canh tác lúa 2 vụ/năm và 154 ha làm lúa 1 vụ. Nguồn thu chính của nông dân ở đây là cây rau với 991 ha và 72 ha trồng các loại đậu. Vùng rau ở Tân An được hình thành từ thập niên 60 (thế kỷ XX) theo phong trào di dân từ ngoài Bắc vào, tính đến nay đã có hơn nửa thế kỷ tồn tại và phát triển”. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, nhờ cây rau mà hầu hết người dân ở đây đều có cuộc sống khá giả, nuôi con học hành đến nơi đến chốn với mức thu nhập từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng/hộ/năm.
Theo thống kê của ngành chức năng, số lượng rau, đậu các loại được xuất đi từ các vùng rau của thị xã An Khê và huyện Đak Pơ thường xuyên đạt 100 tấn/ngày. Vào những dịp gần Tết Nguyên đán, con số trên tăng đến 150 tấn/ngày. Ngoài cung ứng cho thị trường các tỉnh Tây Nguyên, rau ở đây còn có mặt khắp các tỉnh miền Trung.
Rau bị “ướp” thuốc bảo vệ thực vật
 |
| Xếp rau lên xe, chuẩn bị đưa đi tiêu thụ ở các tỉnh miền Trung. Ảnh: T.Đ.L |
Chiều mát, chúng tôi làm một vòng dạo quanh các vùng rau. Đối nghịch với màu xanh của những cây rau nhìn rất mát mắt là mùi thuốc sâu hăng nồng trong không khí. Hỏi ra thì biết, vùng rau chúng tôi đang đi qua đang đến kỳ phun thuốc. Theo người trồng rau ở đây, làm rau là phải chấp nhận “chung sống” với các loại thuốc độc, bởi các loại rau, đậu luôn mẫn cảm với thời tiết, thường xuyên bị sâu bệnh gây hại. Do vậy, không chỉ đến lúc cây rau bị bệnh mới phun thuốc điều trị mà việc phun các loại thuốc phòng trừ sâu bệnh cho cây rau cũng phải được thực hiện thường xuyên, định kỳ.
Chị Nguyễn Thị Kim Hoàng, đang thuê hơn 5 sào đất ở đội 4, thôn An Định, xã Cư An để trồng rau, cho biết quy trình bơm thuốc BVTV cho cây rau nghe rất… kinh hoàng: “Đối với những loại rau ăn lá, cứ 7 ngày là tụi tui bơm thuốc một lần. Hết thuốc trừ cỏ đến các loại thuốc phòng trừ các loại sâu bệnh gây hại cây rau. Quy trình này kéo dài đến ngày thu hoạch, thời gian là hơn một tháng. Trước thu hoạch 7 ngày, tụi tui lại bơm thuốc kích thích để cây rau vượt cao khiến người mua nhìn thích mắt. Sau khi bơm thuốc kích thích, trong vòng 3 ngày sau mà không cắt là những cây rau sẽ tự động thối rữa.
Riêng quy trình sản xuất cây đậu tây kéo dài đến 3 tháng, và phải bơm thuốc nhặt (dày-P.V) hơn, 3 ngày 1 lần. Bơm thuốc xong, 3 ngày sau hái quả bán, vừa hái xong là bơm ngay lứa thuốc khác. Nếu quy trình này không được thực hiện thường xuyên thì lũ sâu, ong tấn công làm rụng hết bông, những cây đậu sẽ không cho quả”.
Cũng theo chị Hoàng, người trồng rau ở đây biết rất rõ việc tiếp xúc với các loại thuốc BVTV thường xuyên như thế sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Không chỉ vậy, họ cũng biết với quy trình sản xuất rau kiểu này, sức khỏe của người tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng không kém. Thế nhưng vì mưu sinh, họ cứ “nhắm mắt” làm. “Nếu không làm vậy, mỗi sào rau tui đầu tư gần 1,5 triệu đồng cả tiền giống, phân, và nhiều nhất là thuốc BVTV mà rau hư hết không cho thu hoạch thì lấy gì nuôi con ăn học”- chị Nguyễn Thị Kim Hoàng bộc bạch.
Điều đáng quan ngại là hiện nay, người trồng rau ở Đak Pơ sử dụng rất bừa bãi loại thuốc dạng cát có tên là vifuran 3H để diệt các loại côn trùng sống trong đất gây hại cho cây rau. Tất nhiên, không một loại thuốc BVTV nào là không độc, nhưng loại thuốc này độc tính cao hơn nên ngành chức năng đã đưa vào danh mục hạn chế sử dụng. Thường thì trước khi lên vồng trồng rau, các nhà vườn vãi loại thuốc nói trên lên đất rồi mới làm đất để côn trùng sống trong đất không gây hại khi cây rau phát triển. “Vụ trước tui làm cải, cây cải đang phát triển sởn sơ thì lũ côn trùng trong đất tấn công rễ, cải bị chết từng chòm. Để diệt chúng, tui mua 1 kg thuốc cát vãi vào các rò rau, chứ không thì mấy sào cải sẽ chết ráo”- chị Hoàng cho biết thêm.
Trần Đăng Lâm
