(GLO)- Cuộc tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 của quân và dân ta đã giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc. Để làm nên chiến thắng vĩ đại đó, quân và dân tỉnh Gia Lai, trong đó có lực lượng An ninh đã không quản ngại khó khăn gian khổ, hy sinh, góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; tô thắm truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an Gia Lai.
2 năm sau Hiệp định Paris được ký kết, cục diện trên chiến trường miền Nam Việt Nam có nhiều chuyển biến lớn cả về chính trị và quân sự có lợi cho ta. Trước hoàn cảnh đó, tháng 1-1975, Bộ Chính trị họp và đánh giá: “Chúng ta đang đứng trước thời cơ chiến lược lớn, chưa bao giờ ta có điều kiện đầy đủ về quân sự và chính trị như hiện nay để hoàn thành cách mạng dân chủ nhân dân ở miền Nam tiến tới thống nhất nước nhà”. Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chọn Tây Nguyên làm hướng tiến công chiến lược, Bộ Tư lệnh Tây Nguyên được thành lập. Trong tháng 2 và 3-1975, lực lượng chủ lực địa phương các tỉnh tập trung chuẩn bị mọi mặt cho chiến dịch.
 |
| Đại tá Phan Lang-Phó Giám đốc Công an tỉnh cùng các cán bộ chiến sĩ Ban An ninh Gia Lai giai đoạn (1962-1975), dâng hoa viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng trường Đại Đoàn Kết. Ảnh: H.T |
Gia Lai được giao nhiệm vụ đẩy mạnh tấn công và nổi dậy giải phóng vùng nông thôn, ven thị xã, thị trấn và trục giao thông 14, 19…
Sau khi nghe phổ biến chủ trương của Đảng, lãnh đạo Ban An ninh của tỉnh họp bàn kế hoạch, xây dựng phương án cho từng bộ phận nghiệp vụ, đồng thời xem xét lại khả năng tổ chức, điều động bố trí thích hợp. Tăng cường cán bộ cho các địa bàn trọng yếu, nhất là thị xã Pleiku (nay là TP. Pleiku) và An Khê, giao nhiệm vụ cụ thể cho lực lượng An ninh các huyện phải trực tiếp chỉ huy tận cơ sở, phát động quần chúng, hỗ trợ cho nhân dân vùng địch kiểm soát nổi dậy diệt ác phá kìm, kết hợp chặt chẽ phong trào quần chúng với công tác bảo mật, phòng gian, dẫn đường cho bộ đội ta vào nội thị. Tập trung lực lượng nắm diễn biến tư tưởng của ngụy quân, ngụy quyền, các phe phái đối lập, bọn cầm đầu trong sắc tộc, tôn giáo… âm mưu phá hoại tài sản khi chúng thất bại rút chạy. Xác định thị xã Pleiku là hướng trọng điểm, Ban An ninh đã bí mật vào nội thị tiếp xúc cơ sở phát triển thêm lực lượng tại chỗ đứng chân an toàn, phục vụ cho lãnh đạo trực tiếp chỉ huy chiến đấu.
Thực hiện mệnh lệnh của Bộ Tư lệnh chiến dịch, ngay từ những ngày đầu tháng 3-1975, các lực lượng vũ trang áp sát ven thị xã Pleiku, các quận lỵ và trên các trục giao thông chiến lược. Tiểu đoàn 2 và các đại đội Công binh 17, 18 phối hợp với Trung đoàn 95A bám đường 19 từ đèo Mang Yang đến Đông thị xã Pleiku, Tiểu đoàn 67, Tiểu đoàn 12 Bộ binh bám sát khu vực Đông và Tây đường 14 đoạn từ Nam thị xã đến Mỹ Thạch. Bố trí Tiểu đoàn Đặc công 408 bám quanh căn cứ Quân đoàn II của ngụy... Do tiến hành tốt công tác bảo vệ, nắm tình hình của lực lượng An ninh nên kế hoạch áp sát, bao vây quân địch rất nhanh gọn và hiệu quả.
Ngày 4-3-1975 chiến dịch Tây Nguyên bắt đầu. Đến ngày 10-3-1975 lực lượng của ta tấn công thị xã Buôn Ma Thuột. 2 ngày sau, Buôn Ma Thuột thất thủ, Quân đoàn II của ngụy trên địa bàn Tây Nguyên có nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn. Tin quân ta làm chủ Buôn Ma Thuột bay về đến thị xã Pleiku làm tinh thần binh lính Ngụy suy sụp. Bộ Chỉ huy Quân đoàn II ngụy tổ chức rút chạy theo đường số 7 nhưng đã bị Sư đoàn 320 của ta truy kích tiêu diệt. Đường số 7 và thị trấn Cheo Reo (nay là thị xã Ayun Pa) là nơi kết thúc số phận thảm bại của quân ngụy ở chiến trường Tây Nguyên. Đến ngày 17-3-1975, Gia Lai hoàn toàn được giải phóng.
Lực lượng An ninh tỉnh tiếp tục nhiệm vụ mới, tiếp quản các cơ quan Cảnh sát, Tòa án, các trụ sở của bọn tình báo, trại giam, giải phóng đồng bào và cán bộ ta bị địch giam giữ, đồng thời phối hợp với các mũi tiến công khác chiếm lĩnh khu Tòa Hành chính, Dinh Tỉnh trưởng và các cơ quan hành chính khác. Tại các địa điểm trên, lực lượng An ninh đã tổ chức thu giữ và bảo quản hồ sơ, tài liệu của địch, tổ chức các tổ an ninh ở các phường, ấp để ổn định tình hình và giữ gìn trật tự trị an. Kịp thời tổ chức việc đăng ký trình diện cho số ngụy quân, ngụy quyền, đảng phái phản động. Đến tháng 6-1975, toàn tỉnh đã có hơn 16.124 tên ngụy quân, hơn 14.361 nhân viên ngụy quyền, hàng trăm tên FULRO ra trình diện. Riêng ở thị xã Pleiku có 1.725 nhân viên ngụy quyền, 369 cảnh sát và hơn 2.000 đảng viên các đảng phái phản động ra trình diện. Kết hợp với công tác tiếp nhận khai báo trình diện, lực lượng An ninh tiến hành truy quét, lập hồ sơ, bắt tập trung cải tạo những tên ác ôn còn lẩn trốn, những tên có nhiều tội ác với cách mạng có biểu hiện chống đối. An ninh trật tự trên toàn tỉnh nhanh chóng được thiết lập ổn định.
Dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng bộ; sự lãnh đạo sâu sát về nghiệp vụ của An ninh Khu V; chi viện thường xuyên của Bộ Công an; sự giúp đỡ của quần chúng nhân dân, lực lượng An ninh Gia Lai đã từng bước trưởng thành về mọi mặt. Vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ căn cứ địa cách mạng, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.
Ghi nhận những cống hiến to lớn của lực lượng An ninh Gia Lai trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đặc biệt là trong cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa Xuân 1975, 6 đơn vị và 2 cá nhân vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến, danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ” và các phần thưởng cao quý khác. Năm 1985, lực lượng Công an tỉnh Gia Lai vinh dự được Nhà nước tặng Huân chương Hồ Chí Minh.
Hữu Trường
