Nhà lao Pleiku: "Địa ngục trần gian"

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Những ngày tháng 4, khi cả nước hân hoan chào đón ngày hội thống nhất non sông thì các cựu tù tại Nhà lao Pleiku lại dâng lên những cảm xúc lâng lâng khó tả với những ký ức đau thương một thời. Ở đó, vượt qua bao nỗi tù đày, họ đã cùng nhau xây dựng phong trào cách mạng chính trong cái nơi được coi là “địa ngục trần gian”.

 Ông Trần Chín kể về những ngày tháng tù đày gian khổ. Ảnh: Lê Văn Ngọc
Ông Trần Chín kể về những ngày tháng tù đày gian khổ. Ảnh: Lê Văn Ngọc

Năm 1925, ngay sau khi có đơn vị hành chính Pleiku, thực dân Pháp đã nhanh chóng cho xây dựng Nhà lao Pleiku để làm công cụ cai trị. Trong suốt 50 năm, thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thay nhau sử dụng nơi này để đàn áp phong trào cách mạng. Hàng ngàn chiến sĩ cách mạng đã bị kẻ thù giam giữ, đày đọa về thể xác, truy bức về tinh thần hòng khuất phục ý chí tranh đấu của họ. Nhưng chúng không hề hiểu được rằng, chính tại nơi được ví như địa ngục trần gian do chúng tạo ra này, bằng nghị lực, tinh thần đoàn kết, tình thương yêu đồng chí đồng đội và niềm tin sắt đá, các chiến sĩ của ta đã tạo nên sức mạnh kỳ diệu, biến lao tù thành trường học cách mạng.

Ông Trần Chín-cựu tù chính trị giai đoạn 1968-1975, vẫn nhớ như in những ngày gian khổ ấy. Ông kể, trong 4 bức tường giam, kẻ thù đã thực hiện chính sách đàn áp và diệt tù man rợ. Điều kiện sống của tù nhân vô cùng tồi tệ. Khắc nghiệt nhất là chế độ giam giữ ở phòng 5, nơi giam tù chính trị câu lưu. Trong gần 50 m2, chúng bố trí 7 xà lim và 1 buồng chẹt có chung cửa ra vào. Mỗi xà lim được chia thành hai tầng ván, mỗi tầng rộng 1,6 mét, dài 2 mét có khi chứa tới 20 người. Khi các chiến sĩ cộng sản có hành vi chống đối, chúng lập tức cho đóng cửa xà lim, biến nơi này thành cái lò nung, làm cho nhiều tù nhân chết ngạt.

Nhưng, nỗi ám ảnh lớn nhất đối với tù chính trị lại là buồng chẹt, nơi chúng dành để giam giữ những người mà chúng cho là cứng đầu nhất. Căn buồng rộng 80 cm, dài 2 mét được ngăn đôi ở giữa bằng một tấm ván, ngột ngạt, thiếu không khí, người nằm dưới quanh năm không thấy mặt trời, ngột ngạt, bức bí. Thân thể người tù nằm ở trong nhưng chân bị treo ra ngoài lỗ cửa, lâu lâu bọn cai tù lại lấy dùi cui đập vào gan bàn chân, lấy mũi kim đâm vào 10 đầu ngón tay. Có những đồng chí bị giam một chỗ trong buồng chẹt đến 6 tháng trời. Với cách giam giữ này, kẻ thù muốn giết chết những chiến sĩ đã bất khuất đấu tranh, trung thành với Đảng.

Khổ đau là thế, kìm kẹp là thế nhưng nhiều đồng chí đã trưởng thành và trở thành những đảng viên cộng sản trung kiên. Bất chấp cuộc sống thống khổ chốn lao tù, bất chấp những ngón đòn tra tấn man rợ của địch, từ trong ngục tù, ngọn lửa lý tưởng cộng sản vẫn luôn âm ỉ cháy và ngày càng lớn mạnh. Tháng 6-1948, chi bộ Đảng Nhà lao Pleiku được thành lập do đồng chí Lương Tân làm Bí thư. Chi bộ đã lãnh đạo tù nhân đấu tranh chống lại chế độ lao tù hà khắc, bảo vệ cuộc sống hàng ngày của tù nhân, giữ vững phẩm chất của người chiến sĩ cách mạng, tổ chức cho anh em vượt ngục. Đến tháng 10-1968, Đảng bộ Nhà lao Pleiku được thành lập do đồng chí Nguyễn Kim Kỳ làm Bí thư.

Sự kiện lịch sử đẫm máu nhất tại Nhà lao Pleiku diễn ra vào dịp Tết Mậu Thân năm 1968, các tù nhân chính trị phá lao ra đã bị địch bắn chết 46 đồng chí. Đến chiều 15-3-1975, trước sự tấn công của Quân Giải phóng, lính ngụy bỏ chạy tán loạn, những chiến sĩ cộng sản đã nổi dậy, giải phóng nhà lao, chấm dứt 50 năm kìm kẹp của chế độ nhà tù đế quốc. “Sau bao năm bị tù đày, tra tấn man rợ, chúng tôi đã vượt qua để trở thành những người chiến thắng, chiến thắng bệnh tật, chiến thắng sự tàn bạo. Khi ấy, ai nấy đều cảm thấy bồi hồi xúc động mà tự hào lắm”-ông Trần Chín chia sẻ.

Lê Văn Ngọc

Có thể bạn quan tâm

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

(GLO)- Chiều 12-1, tại Hội trường 19-5 huyện Chư Prông (tỉnh Gia Lai), đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã về thăm và trao quà Tết cho 100 công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc tại 2 huyện Chư Prông, Đức Cơ và Công ty Quang Đức.
Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

(GLO)- Sáng 12-1, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) tổ chức chương trình “Xuân đoàn kết-Tết yêu thương“ nhằm tạo khí thế vui tươi, đầm ấm nhân dịp Tết Quý Mão 2023 và chia sẻ khó khăn với hội viên phụ nữ nghèo trên địa bàn.
Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

(GLO)- Đó là anh Cao Thanh Bình, dân tộc Chứt, ở làng Mơ Nú (xã Ia Kênh, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai). Từ người làm thuê, 20 năm sau, anh trở nên giàu có. Không chỉ nỗ lực làm giàu cho bản thân, anh còn góp phần lan tỏa hình ảnh sống tích cực, tham gia giải quyết việc làm tại địa phương.
Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

(GLO)- Sáng 10-1, tại Nhà Văn hóa Lao động tỉnh Gia Lai, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh tổ chức Chương trình trao quà Tết Quý Mão 2023 của Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, Tổng LĐLĐ Việt Nam đến 200 công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh và trao tặng kinh phí hỗ trợ 22 nhà “Mái ấm Công đoàn“ cho đoàn viên khó khăn về nhà ở.
SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

(GLO)- Sau 2 năm hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Hỗ trợ giao thông SOS Gia Lai đã được công nhận là CLB trực thuộc Hội Chữ thập đỏ tỉnh. Đây là sự động viên, khích lệ kịp thời và tiếp thêm nguồn động lực để các thành viên tiếp tục chung tay hỗ trợ cộng đồng.
Phố núi ngày đầu năm

Phố núi ngày đầu năm

(GLO)- Phố núi Pleiku bước vào ngày đầu tiên của năm mới 2023 trong tiết trời trong lành, thoáng đãng. Không khí đông đúc, tất bật của những ngày thường dường như được thay bằng bức tranh yên bình với hình ảnh người người vui xuân và kỳ vọng vào những điều tốt đẹp. Phóng viên Báo Gia Lai điện tử đã ghi lại những khoảnh khắc này trong ngày đầu năm.