(GLO)- Các chủ trương chính sách về thực hiện bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bảo hiểm y tế (BHYT) đã có từ lâu. Đây là điều kiện cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Bắt đầu từ năm 2011, các chính sách pháp luật đã được BHXH Gia Lai thực hiện nghiêm túc đảm bảo cho việc nâng cao tỷ lệ người lao động tham gia các loại hình bảo hiểm.
Ấn tượng những con số
Thống kê của BHXH Gia Lai, cho thấy: Năm 2011 toàn tỉnh có 3.432 đơn vị tham gia BHXH bắt buộc với số lượng lao động hưởng lợi là 105.441 người thì sang năm 2012 con số này đã tăng lên 3.560 đơn vị, sang quý I-2013 có đến 3.593 đơn vị tham gia với tổng số lao động được đóng bảo hiểm đầy đủ là 108.873 lao động.
 |
| Ảnh: Nguyễn Hồng |
Nếu như năm 2011 tổng số lao động thực tế đã tham gia BHXH chỉ có 1.972 đơn vị với 75.793 lao động đăng ký tham gia, thì sang những năm tiếp theo số đơn vị và người lao động tham gia BHXH bắt buộc tăng lên cao hơn.
Tổng quỹ phải thu theo Luật BHXH qua đăng ký quỹ tiền lương phải nộp BHXH của các đơn vị từ năm 2011 đến quý I-2013 đạt 1.284 tỷ đồng. Trên cơ sở quy định Luật BHXH về đóng theo tỷ lệ quỹ hưu trí, tử tuất năm 2011 là 18%, năm 2012-2013 con số này là 20%; ốm đau thai sản 3% và quỹ tai nạn lao động 1%.
Tổng quỹ BHXH thực tế đã thu trong năm 2011 trên 429 tỷ đồng đạt 94,7% tổng số phải thu, năm 2012 tiếp tục tăng lên 630,9 tỷ đồng đạt 98% và đến hết quý I -2013 thu được trên 141 tỷ đồng đạt 75% so với tổng số phải thu. Như vậy, tổng quỹ BHXH đã thu được trên 1.201 tỷ đồng được phân bổ cho các quỹ thành phần như:quỹ hưu trí tử tuất trên 1.005 tỷ đồng; ốm đau thai sản trên 156,7 tỷ đồng và tai nạn lao động trên 52 tỷ đồng.
Đặc biệt, tình trạng nợ quỹ BHXH có dấu hiệu tăng. Đến cuối tháng 3-2013, toàn tỉnh có 543 đơn vị nợ đọng BHXH chiếm tỷ lệ 24,67% trên tổng số đơn vị tham gia (543/2.021 đơn vị). Tổng số đối tượng nợ là 10.972 người, chiếm 13,87% với số nợ trên 37 tỷ đồng. Có 42 đơn vị nợ số tiền trên 100 triệu đồng…
Trên cơ sở của Luật BHXH, những năm qua, các ngành chức năng của tỉnh đã phối hợp tổ chức tuyên truyền phổ biến Luật BHXH về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)… Nếu năm 2011 có 782 đơn vị tham gia BHTN với số lao động hưởng lợi là 60.795 người thì đến năm 2012 con số này đã tăng lên 116% (913 đơn vị tham gia) vơi số lao động 62.097 người. Những tháng đầu năm 2013 đã có đến 949 đơn vị với số lao động được hưởng lợi là 63.094 người.
Bên cạnh việc vận động các đơn vị tham gia các hình thức BHXH, tình hình chi BHXH từ năm 2011 đến hết quý I-2013 cũng đã có những chuyển biến rõ nét. Năm 2011 đã điều chỉnh lương cho 17.047 người với số tiền lên đến 3.959 tỷ đồng thì năm 2012 con số này đã tăng lên 18.125 người với số tiền 9.441 tỷ đồng.
Từ năm 2011 đến nay, BHXH tỉnh đã có nhiều cố gắng trong việc theo dõi nắm bắt các đơn vị tham gia BHXH bắt buộc theo Luật Lao động. Số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc năm sau tăng cao hơn năm trước, năm 2012 tăng trên 9% so với năm 2011. Việc thu nộp quỹ BHXH bắt buộc đều thực hiện đúng Luật BHXH. Tỷ lệ nợ đọng đối với Gia Lai trong những năm qua dưới 4% mức cho phép của BHXH Việt Nam.
Kết quả thực hiện chính sách pháp luật về bảo hiểm y tế cũng đã có những chuyển biến khả quan khi số lượng người tham gia và thụ hưởng chế độ chính sách bảo hiểm y tế tăng lên hàng năm góp phần ổn định cuộc sống nhân dân.
Vẫn còn nhiều khó khăn
 |
Mặc dù số đơn vị và số người tham gia đóng các loại hình BHXH đều tăng theo từng năm, nhưng nhìn chung công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH vẫn chưa đạt yêu cầu. Đó là việc thống kê đối tượng tham gia chưa chính xác. Bên cạnh đó, chức năng quản lý chưa đồng bộ, thống nhất ở các cơ quan. Ý thức chấp hành quy định chưa triệt để, có đơn vị đăng ký nhưng không hoạt động, không khai báo số lao động…
Đặc biệt, trong quá trình sản xuất kinh doanh, có đơn vị giải thể ngừng hoạt động hoặc sáp nhập sang đơn vị khác nhưng không khai báo, dẫn đến số lượng biến động, các cơ quan chức năng không có cơ sở để xác định đầy đủ và quản lý chắc số lượng lao động và đơn vị phải tham gia BHXH trên địa bàn tỉnh. Hiện tại, số đơn vị đăng ký tham gia BHXH mới chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 60% trên tổng số phải tham gia BHXH.
Tập trung chủ yếu là các đơn vị nhà nước với 100% đều tham gia BHXH, còn các đơn vị sản xuất kinh doanh ngoài quốc doanh chiếm tỷ lệ còn thấp. Cá biệt, loại hình doanh nghiệp tư nhân tham gia BHXH bắt buộc còn rất thấp, bình quân qua các năm chỉ chiếm trên 24%, số lao động khoảng 12%. Do các đơn vị để số nợ đọng kéo dài, do đó người lao động không được hưởng quyền lợi các chế độ BHXH, BHTN kịp thời.
Số người tham gia BHXH tự nguyện hiện còn rất khiêm tốn. Bên cạnh đó, việc thực hiện Luật Bảo hiểm y tế vẫn còn nhiều khó khăn bất cập như: đối tượng người lao động ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước tham gia bảo hiểm y tế còn thấp; hộ gia đình cận nghèo tham gia bảo hiểm y tế hàng năm vẫn còn thấp dù Chính phủ đã có chủ trương hỗ trợ đến 70% mức đóng; đặc biệt số lượng học sinh-sinh viên tham gia bảo hiểm y tế tăng chậm so với lộ trình của Luật Bảo hiểm y tế quy định…
Có thể nói, việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế từ năm 2011 đến nay trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Tỷ lệ người dân được hưởng lợi từ các chính sách bảo hiểm tăng lên hàng năm là minh chứng rõ nét nhất về các chế độ chính sách khi tham gia bảo hiểm.
Nguyễn Hồng
