U sàn sọ là loại u nguyên phát ác tính của não, thường xảy ra ở vùng sàn sọ (xương bản vuông) hay vùng cùng cụt.
 |
| Đau đầu dai dẳng là dấu hiệu điển hình của u sàn sọ - Ảnh: Shutterstock |
U sàn sọ nguy hiểm ra sao?
Theo Handbook of Neurosurgery (2016), bệnh lý này rất hiếm trong dân số (0,5/1.000.000 u nguyên phát có nguồn gốc trung phôi bì); và ở não thường gặp ít hơn vùng cùng cụt (35% so với 53%). Tuy có tỷ lệ di căn thấp (5-20%, có thể ở phổi, gan, xương) nhưng bệnh lý này rất nguy hiểm ở chỗ tỷ lệ tái phát rất cao (85% sau phẫu thuật). Việc điều trị thường gặp khó khăn vì bệnh này không đáp ứng xạ trị (trừ proton-beam có thể có hiệu quả, nhưng loại tia này chưa có tại Việt Nam). Chính vì vậy phương pháp điều trị tối ưu là phẫu thuật lấy u càng nhiều càng tốt.
Tuy nhiên, vấn đề lấy u toàn phần là thách thức lớn đối với hầu hết các phẫu thuật viên ngoại thần kinh do sự liên quan các cấu trúc mạch máu và thần kinh thiết yếu.
U sàn sọ thường gặp ở độ tuổi 50-60, và hiếm có ở người bệnh dưới 30 tuổi. Triệu chứng thường gặp nhất của u sàn sọ là đau đầu và liệt dây sọ. Phương pháp chẩn đoán bệnh thông qua hình ảnh học CT scan và MRI cho thấy tổn thương dạng mô mềm vùng sàn sọ, ở đường giữa, gây hủy xương bản vuông…
Do đặc tính của bệnh là u ác, dễ tái phát nên người bệnh cần được chẩn đoán sớm khi u chưa quá lớn, chưa xâm lấn nhiều cấu trúc xung quanh và bác sĩ có thể lấy u được tối đa.
Điều trị
Trước kia, người bệnh phải trải qua phẫu thuật mở sọ trán 2 bên, đường mổ lớn, thời gian mổ kéo dài, cảm giác đau sau mổ nhiều, nguy cơ tái phát sau mổ rất cao nhưng khả năng lấy u lại kém do trường mổ bị giới hạn (mô não trán). Hơn nữa chi phí tốn kém rất nhiều, nhất là khi có biến chứng như máu tụ nội sọ, dập não, viêm màng não, thoát vị não, chảy dịch não tủy,… nguy cơ dẫn đến tử vong cao.
Tuy nhiên hiện nay, nhờ ứng dụng phẫu thuật nội soi trong điều trị loại bệnh lý này, người bệnh sẽ được phẫu thuật lấy u nhẹ nhàng qua nội soi đường tự nhiên cơ thể (lỗ mũi), hậu phẫu nhẹ nhàng, không đau nhiều,nguy cơ cuộc mổ cũng được giảm đi đáng kể và sau mổ người bệnh sẽ không thấy vết mổ. Điều đáng chú ý nhất là khi mổ nội soi, trường mổ rất rộng rãi, phẫu thuật viên sẽ rất thuận lợi khi lấy u vì không bị cấu trúc che chắn, tỷ lệ lấy hết u sẽ ở mức cao nhất.
Theo khuyến cáo của TS BS. Nguyễn Minh Anh-Trưởng khoa Ngoại thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược, TP. Hồ Chí Minh, khi có các triệu chứng đau đầu kéo dài, có bất thường ở mắt như sụp mi mắt, nhìn đôi (song thị), lé, đau tê nửa mặt, mờ mắt, động kinh… thì người bệnh cần đi đến các cơ sở y tế để tầm soát sớm bệnh sẽ tránh được những rủi ro đáng tiếc.
Theo Thanhnien
