Trận "đánh chặn" lịch sử tại Cheo Reo

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Trận truy kích địch trên đường 7-Cheo Reo diễn ra từ tối 16-3-1975 đến chiều 24-3-1975 của Sư đoàn 320 (Quân đoàn 3) đã đi vào lịch sử chiến tranh Việt Nam. Đại tướng Văn Tiến Dũng-Tư lệnh chiến trường miền Nam, đã giao nhiệm vụ cho Sư đoàn 320 trước thềm trận chiến bằng một câu ngắn gọn: “Băng rừng, cắt đường giao thông và chặn đánh, buộc địch ùn lại ở phía Đông-Tây”. Trận đánh đã được các chuyên gia đánh giá là nâng tầm nghệ thuật quân sự Việt Nam. Tuy nhiên, chuyện về những chiến sĩ trực tiếp “đánh chặn” địch tại Cheo Reo ngày 17-3-1975 là ai, hẳn vẫn còn nhiều người muốn biết.
 

Cuộc tháo chạy hỗn loạn trên đường 7 năm xưa.                                                          Ảnh: tư liệu
Cuộc tháo chạy hỗn loạn trên đường 7 năm xưa. Ảnh: tư liệu

Thật may, tôi đã được gặp một nhân chứng sống từng trực tiếp tham gia trận “đánh chặn” lịch sử ngày 17-3-1975. Ông là Đại tá Khuất Duy Hoan-nguyên Phó Tư lệnh Quân đoàn 3, người trực tiếp quản lý và di dời hàng ngàn xe quân sự “tù binh” ngày ấy vào rừng để thông đường cho quân ta truy kích. Ông cho biết: Khi ấy ông là Tiểu đội phó thuộc Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư 320, đơn vị ém quân ở Thuần Mẫn (Đak Lak). Ngày 16-3, đơn vị ông nhận được lệnh phải hành quân cấp tốc trên đường 7B (Thuần Mẫn đi Cheo Reo) đánh chặn đường rút lui của địch. Đêm ấy, bằng đôi chân chạy bộ cắt rừng của người lính giải phóng, chỉ sau một đêm, toàn đơn vị đã đến nơi tập kết tại Nam Cheo Reo, kịp thời đánh chặn địch trên đường số 7…

Về hình ảnh chiến trận đã in đậm trong tâm trí, ông nhớ lại: Đúng 13 giờ ngày 17-3-1975, đơn vị ông đã triển khai đội hình dọc đường 7. Tổ phục kích tiền tiêu là tiểu đội của Nguyễn Vi Hợi, thuộc Đại đội 9, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64 đã áp sát đón địch. Sau khi để một số xe dân sự đi qua, thấy tốp xe thiết giáp và xe tăng M48, M113 dẫn đầu chạy tới, Tiểu đội trưởng Nguyễn Vi Hợi đã chỉ huy đồng đội bình tĩnh, với hỏa lực B40 và B41, ngay loạt đầu đã bắn cháy những chiếc đi đầu. Đúng ý đồ của ta: Chúng trở thành vật cản khiến xe sau không thể chạy tiếp vì đây là đoạn đường hẹp nhất. Đoàn xe của địch bắt đầu ùn tắc. Sau phát đạn khai hỏa diệt tốp xe bọc thép, trên đoạn đường khoảng 2 km, quân ta đồng loạt nổ súng vào xe tăng địch, lửa bốc ngút trời… Đường rút lui hoàn toàn tắc nghẽn. Địch hỗn loạn tràn sang 2 bên đường tháo thân. Nhiều xe tiếp tục bị bắn cháy, nhiều tên địch đã bị bắt sống… Sau này, khi được hỏi về trận chốt chặn ở Cheo Reo năm 1975, Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Vi Hợi đã trả lời: “Đó là trận đánh thú vị nhất trong cuộc đời chiến đấu của tôi”.

Đến ngày 19-3-1975, ta đã giải phóng hoàn toàn Cheo Reo-Phú Bổn, Sư đoàn 320 tiếp tục truy kích địch xuống Tuy Hòa-Phú Yên. Điều bất ngờ với ông Hoan là: Tiểu đội phó Khuất Duy Hoan được cấp trên chọn và giao nhiệm vụ làm Tổ trưởng tổ thu gom và bảo vệ “bãi xe tù binh” gồm hàng ngàn chiếc xe quân sự các loại tại Cheo Reo. Cũng may khi ấy ông tìm được một người biết lái xe và đã thuyết phục người tài xế làm “thầy dạy lái xe”  bất đắc dĩ. Lớp “lái xe cấp tốc” được mở. Vậy mà, chỉ vài giờ sau, cả tổ đã vừa học vừa lái, các xe (còn chạy được) đã được cất giấu vào rừng chờ các đơn vị tiếp quản sử dụng trong chiến đấu…

Sau 40 năm, ông Hoan vẫn còn nhớ cảm giác lo lắng khi học lái xe chỉ trong… 30 phút. Vậy mà nhiệm vụ phải thông đường đã hoàn thành, cất giấu xe đảm bảo. Đúng là, trong chiến trận điều gì cũng có thể xảy ra. Những chiến sĩ “đánh chặn” trên đường 7 ngày ấy (quốc lộ 25 hiện nay) giờ người mất, người còn, nhưng  hình ảnh chạy bộ xuyên rừng và cách “đánh chặn” của họ mãi là bài học trong sử vàng quân sự nước nhà.

Quốc Ninh

Có thể bạn quan tâm

Chợ Đồn xưa và nay

Chợ Đồn xưa và nay

(GLO)- Xuôi theo quốc lộ 19 về Quy Nhơn, bước vào địa phận thị xã An Khê là bắt gặp Chợ Đồn nằm ngay phía bên trái đường. Khu chợ này đã có tên tuổi từ đầu thế kỷ XX, đến nay vẫn tồn tại và phát triển. Nhưng rất ít người biết nó đã hình thành và hoạt động như thế nào sau những biến đổi của thời gian.
Chư Sê

Chư Sê

(GLO)- Chư Sê là tên của dãy núi ngăn cách cao nguyên Pleiku với vùng trũng Cheo Reo (Ayun Pa) theo chiều Bắc Nam. Trên thực tế, người ta biết đến địa danh Chư Sê nhiều còn bởi nó cũng là tên của một đường đèo dài 3 km trên quốc lộ 25, cắt ngang dãy núi này.
Đi tìm tác giả một bài thơ kháng chiến

Đi tìm tác giả một bài thơ kháng chiến

(GLO)- Tại Phòng Văn hóa-Thông tin thị xã An Khê hiện đang lưu giữ một bài thơ viết về người Bí thư chi bộ đầu tiên của An Khê: Liệt sĩ Đỗ Trạc, hy sinh ngày 7-3-1947. Trước đó, ông bị thực dân Pháp bắt, tra tấn 7 ngày 7 đêm. Không khuất phục được ông, chúng đã hèn hạ xử bắn ông tại sân vận động An Khê rồi chặt thành 3 khúc. Cảm động trước khí tiết của ông, một tác giả có tên Huỳnh Trung Tín đã có bài thơ “Đầu sóng hiên ngang“:
Cộng đồng người Tày-Nùng trên quê hương Anh hùng Núp

Cộng đồng người Tày-Nùng trên quê hương Anh hùng Núp

(GLO)- Từ chỗ chỉ có 2 dân tộc tại chỗ là Bahnar và Jrai, kết quả điều tra dân số và nhà ở năm 2009 cho biết, trên địa bàn Gia Lai thời điểm đó có đến 38 dân tộc cùng chung sống. Những dân tộc có mặt ở Gia Lai muộn đều có những lý do riêng để chọn vùng đất này làm quê hương thứ hai, trong đó có cộng đồng người Tày và người Nùng ở xã Tơ Tung, huyện Kbang.
Thác Lệ Kim

Thác Lệ Kim

(GLO)- Lệ Kim là tên một thác nước trên suối Blang-ranh giới giữa xã Ia Tô (xã B14), huyện Ia Grai và xã Ia Dơk (xã B9), huyện Đức Cơ.
Chuyện ít biết về cố vấn Nhật hy sinh tại Mook Đen năm 1946

Chuyện ít biết về cố vấn Nhật hy sinh tại Mook Đen năm 1946

(GLO)- Trong sử liệu về cách mạng Việt Nam có nhắc đến vai trò của các “Chiến sĩ quốc tế-Việt Nam mới“ trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946-1954). Đó là những người châu Âu, châu Á, châu Phi, từng là sĩ quan, binh lính viễn chinh xâm lược Việt Nam, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã tình nguyện gia nhập Quân đội nhân dân Việt Nam, tham gia huấn luyện, chiến đấu chống Pháp, được Bác Hồ gọi là người “Việt Nam mới“.
Địa danh Đak Đoa và nguồn cội

Địa danh Đak Đoa và nguồn cội

(GLO)- Trong các địa danh quen thuộc ở Gia Lai, có lẽ không địa danh nào được sử dụng cho nhiều không gian khác nhau, ở những thời điểm lịch sử khác nhau như Đak Đoa. Điều này, làm cho những người ở Gia Lai (hay tỉnh Pleiku thời kỳ trước giải phóng) sẽ hình dung ra những vùng đất riêng khi nhắc đến Đak Đoa.
Tơ Tung - địa chỉ lịch sử, văn hóa đáng quan tâm

Tơ Tung - địa chỉ lịch sử, văn hóa đáng quan tâm

(GLO)- Những thập niên gần đây, cái tên Tơ Tung đã dần trở nên quen thuộc với đồng bào các dân tộc tỉnh Gia Lai và du khách quan tâm đến Tây Nguyên, bởi nơi ấy có di tích Làng kháng chiến Stơr-quê hương anh hùng Núp-những tên đất, tên người sớm nổi tiếng cùng tiểu thuyết “Đất nước đứng lên“ của nhà văn Nguyên Ngọc; có làng Leng Tơpung với những đội cồng chiêng đủ các thế hệ, giới tính… rất đặc biệt của Tây Nguyên.
Kon Chư Răng - Mâu thuẫn từ cái tên

Kon Chư Răng - Mâu thuẫn từ cái tên

(GLO)- Nơi chúng tôi muốn nói đến là vùng đất ở phía Đông Bắc xã Sơn Lang, huyện Kbang. Gần đây, chốn xa xôi cách trở này rất “hút“ người và trở thành một địa danh “hot“ bởi có nhiều thác-rừng hùng vĩ, một điểm đến tiềm năng của du lịch Gia Lai. Thế nhưng trên thực tế, việc đọc và viết địa danh này như thế nào hẳn đã từng làm không ít người lúng túng.
Sản vật Gia Lai có gì, còn mất?

Sản vật Gia Lai có gì, còn mất?

(GLO)- Sản vật Tây Nguyên nói chung, Gia Lai nói riêng có thể nói là rất nhiều, cả xưa và nay. Nhưng trong phạm vi bài viết này chỉ xin nói về sản vật tự nhiên của Gia Lai. Những sản vật này là gì và nay còn gì?
Công viên Diên Hồng-chuyện xưa kể lại

Công viên Diên Hồng-chuyện xưa kể lại

(GLO)- Đã là dân Phố núi thì hầu như ai cũng đã một lần đặt chân đến Công viên Diên Hồng, bởi đây là nơi giải trí công cộng, lại nằm ngay trung tâm TP. Pleiku. Công viên có diện tích 12,3 ha, trong đó diện tích mặt nước là 2,7 ha với 2 hồ nước. Nơi đây có nhà hàng, khách sạn, có các khu vui chơi, khu thể thao, vườn hoa cây cảnh và chuồng thú, có mặt hồ vui chơi đạp vịt, chèo thuyền, phía trên là chiếc cầu treo bắc ngang tạo điểm nhấn thú vị…
Thăm bảo tàng cổ vật

Thăm bảo tàng cổ vật

(GLO)- Lần lữa đôi lần, mới đây tôi cũng đến thăm Bảo tàng Cổ vật (trực thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai). Thăm rồi lại muốn giới thiệu thêm cho nhiều người biết. Băn khoăn vì, gần trọn buổi sáng hôm ấy mà chỉ có mình tôi với sự nhiệt tình đến du dương của cô thuyết minh viên Nguyễn An. An giải thích rằng, khách đến tham quan phần lớn là đi theo đoàn, cá nhân thì cũng… lai rai. Với tôi, bảo tàng này là độc nhất vô nhị: bảo tàng trong một ngôi chùa và chùa trong bảo tàng, nằm ngay giữa trung tâm TP. Pleiku.