(GLO)- Tôi sinh ra bên một dòng sông nhỏ. Tôi đã từng ước con sông của tôi có một cái tên, để ít ra là thỉnh thoảng, vì nhớ thương, tôi có thể tìm trên bản đồ, hoặc có thể tìm lại hình ảnh như những con sông có tên khác trên Google. Trong lòng tôi dường như luôn chất chứa nỗi lo sợ rằng thời gian sẽ làm cho tôi quên mất dòng sông nhỏ đã từng ôm ấp tuổi thơ tôi suốt những tháng năm êm đềm nhất.
Sao không nhớ không thương được, khi mà ngay trong giọt sữa mẹ ngày tôi chào đời đã chứa vị đậm đà của giọt nước sông quê. Ngày ấy, tất cả mọi thứ đều trong lành, mọi sinh hoạt đều gắn với nguồn nước sông, không chỉ tắm giặt, mẹ tôi còn gánh nước sông về, đổ vào vại gốm rồi lóng phèn để nước thật trong mà nấu nướng. Cái vị lờ lợ của dòng nước nơi cửa biển có lẽ đã ngấm vào tôi ngay từ lúc còn là bào thai trong bụng mẹ, ngấm vào làn da rắn rỏi và giọng nói chắc khỏe sau này. Xóm tôi có tên, nhưng người đi xa trở về cứ hỏi thăm “Xóm Bờ sông”. “Bờ sông” trở thành một danh từ riêng từ lúc nào chẳng rõ, nhưng cái con đường bờ sông ấy, tôi đã thuộc từng cái ổ gà.
 |
| Minh họa: Huyền Trang |
Con sông nhỏ ấy nước bốn mùa thay đổi. Vui nhất là vào những ngày hè, có một khúc sông luôn ngầu đục do bị lũ trẻ con chúng tôi quần thảo. Chẳng phân biệt gái trai, lớn bé, một lũ nhóc hàng chục đứa từ đầu làng tới cuối xóm tụ tập lại để nghịch phá nhiều hơn là tắm gội. Chúng tôi nghĩ ra đủ thứ trò, từ lặn ngụp kéo chân nhau, đến việc trèo lên những cành cây mọc vươn ra mặt nước rồi nhảy ùm xuống, có những đứa bạo gan hơn còn lộn vài vòng trước khi thả mình xuống mặt sông. Những buổi trưa hè, tiếng cười nói la hét chí chóe vang vọng cả một khúc sông, cho tới khi nào người nhà gọi năm lần bảy lượt cả bọn mới chịu lên bờ.
Cuối hạ là mùa mưa bão, nước sông dâng lên ngập đường. Những ngày mưa gió quật tơi bời, nhà ai cũng lo chằng chống nhà cửa. Bọn trẻ chúng tôi lại khoác manh áo mưa lò dò lội trên đường bắt những con cá ngược theo dòng nước đang tràn qua đường, đó vừa là thú vui, vừa là nguồn thực phẩm cho những ngày mưa bão. Lúc ấy tôi không nghĩ nó sẽ trở thành những hồi ức đẹp. Nhiều năm về sau, lần đầu tiên nghe được câu hát: “Tôi xa quê hương bao năm tháng qua. Nhưng trong trái tim không bao giờ xa. Lời mẹ ru con hiu hiu trưa hè. Mùa lụt nước lũ, bắt cá giữa đường”… (Quê hương tuổi thơ tôi-Từ Huy), tôi như thấy cảnh tượng cũ xưa của chính mình ngày ấy hiển hiện trước mặt, nước mắt ở đâu tự nối nhau lăn xuống một vùng ký ức thẳm xanh. Những đêm mưa bão, mẹ tôi bấm mười đầu ngón chân xuống mặt đất trơn như đổ mỡ, một tay nắm chặt tay tôi, một tay xách cây đèn chai, trên lưng là em tôi thơ dại phủ dưới lớp áo mưa cũn cỡn bước dọc theo triền sông để đem chúng tôi đi tránh bão ở xóm bên trong đê. Cái ngọn đèn leo lét giữa đêm mưa bão, gió như chỉ chực hất tung mẹ con tôi bất cứ lúc nào nếu không níu chặt vào nhau, nếu không bám chặt xuống đường. Tôi đã đi qua biết bao bão gió cuộc đời, song vẫn vững vàng như mười đầu ngón chân mẹ bám xuống mặt đường ngày ấy. Có phải nhờ những ngày tháng ấy mà tôi trưởng thành, tôi không biết, nhưng rõ ràng, tôi học được cách biết ơn, biết ơn cả những gì khắc nghiệt nhất giúp tôi lớn lên giữa cuộc đời.
Tôi đã đi qua rất nhiều những dòng sông, cả có tên và không tên dọc đất nước này. Trước dòng sông nào, tôi cũng nhớ đến một nếp nhà nằm yên bình bên dòng sông nhỏ, vẳng bên tai tôi là những tiếng cười nói vọng về từ ngày cũ, âm thanh của chiếc bơi chèo gõ nhịp vào mạn chiếc thuyền con trên mặt nước trong xanh. Và trước mắt tôi vẫn còn nguyên những đêm trăng bềnh bồng trôi trên sông nước với những câu chuyện tan vào đất trời, tưởng như không bao giờ có hồi kết…
Đào An Duyên
